વિશ્વ ડાયાબિટીસ દિવસ શું કામ આવે ઉજવામાં ?
આઈડીએફ અને વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા ડાયાબિટીસથી થતા આરોગ્યને વધતા જતા વધતા જતા જોખમો અંગેની વધતી ચિંતાઓના જવાબમાં વિશ્વ ડાયાબિટીસ ડે રચના ૧૯૯૧ માં કરવામાં આવી હતી. ત્યાર બાદ ૨૦૦૬માં આ દિવસને યુનાઇટેડ નેશન્સ દ્વારા સત્તાવાર દિવસ બનાવાયો હતો સાથે આ દિવસ તે ફ્રેડરિક બેન્ટિંગના 1922 માં જન્મદિવસ નિમિતે ઉજવામાં પણ જેમણે આવે છે, ચાર્લ્સ બેસ્ટ સાથે મળીને ઇન્સ્યુલિનની શોધ કરી હતી.
ડાયાબિટીસ થવાનાં કારણો ?
ડાયાબિટીસ એ એક લાંબી બિમારી છે, જે ત્યારે થાય છે જ્યારે સ્વાદુપિંડ પૂરતું ઇન્સ્યુલિન પેદા કરતું નથી, અથવા જ્યારે શરીર તેના દ્વારા ઉત્પન્ન થતા ઇન્સ્યુલિનનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરી શકતું નથી. આ લોહીમાં ગ્લુકોઝની સાંદ્રતા તરફ દોરી જાય છે.
ડાયાબિટીસના પ્રકારો :
પ્રકાર : ૧ ડાયાબિટીસ, એક સમયે કિશોર ડાયાબિટીસ અથવા ઇન્સ્યુલિન આધારિત ડાયાબિટીસ તરીકે ઓળખાય છે, એ એક લાંબી સ્થિતિ છે જેમાં સ્વાદુપિંડનું ઇન્સ્યુલિન ઓછું કે નહીં. ઇન્સ્યુલિન એ હોર્મોન છે જે સુગર (ગ્લુકોઝ) ને કોષોમાં ઉત્પન્ન કરવા દેવા માટે જરૂરી હોર્મોન છે.
કેવી રીતે લઈ શકાય ડાયાબિટીસ પ્રકાર -૧ની દેખ-રેખ :
- દૈનિક ઇન્સ્યુલિન
- કાળજીપૂર્વક કાર્બોહાઇડ્રેટ ગણતરી
- તમારા લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને નિયંત્રિત કરવા માટે શારીરિક પ્રવૃત્તિ અને ભોજનની યોજના
પ્રકાર : ૨ ડાયાબિટીસ એ એક લાંબી સ્થિતિ છે જે તમારા શરીરને ખાંડ (ગ્લુકોઝ) ને ચયાપચયની રીતને અસર કરે છે તમારા શરીર માટે બળતણનો મહત્વપૂર્ણ સ્રોત.
કેવી રીતે લઈ શકાય ડાયાબિટીસ પ્રકાર -૨ની દેખ-રેખ :
- મૌખિક દવાઓ અને ઇન્સ્યુલિન
- આહારની કાળજીપૂર્વક દેખરેખ
- કસરત
સગર્ભાવસ્થા ડાયાબિટીસ એ હાયપરગ્લાયકેમિઆ છે જે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સૌ પ્રથમ જોવામાં મળે છે. તે માતા અને બાળક બંને માટે ગંભીર આરોગ્ય જોખમો તરફ દોરી જાય છે.
૨૦૧૫ -૨૦૧૯ના વર્ષોમાં કઈ થિમ્સ પર કરાયાં વિશ્વ ડાયાબિટીસ દિવસની ઉજવાણી :-
૨૦૧૫ : સ્વસ્થ આહાર.
૨૦૧૬ : ડાયાબિટીઝ પર આંખો.
૨૦૧૭ : સ્ત્રીઓ અને ડાયાબિટીસ – તંદુરસ્ત ભવિષ્યનો અમારો અધિકાર.
૨૦૧૮-૨૦૧૯ : ફેમિલી એન્ડ ડાયાબિટીઝ – ડાયાબિટીઝ દરેક પરિવારની ચિંતા કરે છે.
વિશ્વ તેમજ ભારતીય સ્તરે ડાયાબિટીસના આકડા :
વિશ્વની સૌથી મોટી ડાયાબિટીસ જાગૃતિ અભિયાન ૧૬૦ થી વધુ દેશોમાં ૧ અબજથી વધુ લોકોના વૈશ્વિક પ્રેક્ષકો સુધી પહોંચે છે. વિશ્વમાં ૪૨૫ મિલિયન લોકોને ડાયાબિટીઝ અને ૮૨૨ મિલિયન લોકો એસઇએ ક્ષેત્રમાં છે; 2045 સુધીમાં આ વધીને 151 મિલિયન થઈ જશે.
ડાયાબિટીઝ એ ભારતમાં વધતી જતી પડકાર છે, જેમાં અંદાજે 7.7% ડાયાબિટીસ વસ્તી છે, જેમાં 20 અને 70 વર્ષની વય જૂથ છે. ડાયાબિટીઝ અને અન્ય બિન-રોગપ્રતિકારક રોગોનો વધતો વ્યાપ પરિબળો – ઝડપી શહેરીકરણ, બેઠાડુ જીવનશૈલી, સ્વાસ્થ્યપ્રદ આહાર, તમાકુનો ઉપયોગ અને આયુષ્ય વધારનારા પરિબળો દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે.
