સેબીએ કૌભાંડનો પર્દાફાશ કર્યો, કંપનીઓ પોતાના શેરના ભાવમાં ઉછાળો લાવવાનું કામ પૈસા દઈને યુટ્યુબ ચેનલોને સોંપ્યું, ચેનલોએ યુઝર્સને ખોટી ટિપ્સ આપી, ચાર ચેનલને બેન કરી સેબીએ દાખલો બેસાડ્યો
સેબીએ શેરના ભાવમાં કુત્રિમ વધારો કરવાનું કૌભાંડ ઝડપી પાડ્યું છે. જેમાં કંપનીઓએ પોતાના શેરના ભાવમાં ઉછાળો લાવવાનું કામ પૈસા દઈને યુટ્યુબ ચેનલોને સોંપ્યું હતું. આ ચેનલોએ યુઝર્સને ખોટી ટિપ્સ આપી શેરના ભાવમાં કુત્રિમ વધારો કર્યો હતો. આ કૌભાંડ બદલ સેબીએ ચાર ચેનલને બેન કરી દાખલો બેસાડ્યો છે.
માર્કેટ રેગ્યુલેટર સિક્યોરિટીઝ એક્સચેન્જ
બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયાએ કંપનીઓ સામે બે વચગાળાના આદેશો પસાર કર્યા છે કે જેઓએ મૂડીબજારોમાંથી બાકાત રાખીને, શેરોની હેરફેર કરવા માટે યુટ્યુબ ચેનલોનો ઉપયોગ કર્યો છે. સેબીએ પ્રારંભિક તપાસમાં, 46 એકમોની ઓળખ કરી હતી જેણે શેરોના ભાવોને ઉપર અને નીચે લઇ આવવા વીડિયો સ્ટ્રીમિંગ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
આ એકમોએ યુટ્યુબ ચેનલો પર ગેરમાર્ગે દોરતા વીડિયો અપલોડ કરીને અને રોકાણકારોને અમુક કંપનીઓના શેર ખરીદવાની ભલામણ કરીને સ્ટોકનું માર્કેટિંગ કરવા માટે ચાર યુટ્યુબ ચેનલોનો ઉપયોગ કર્યો હતો. આ કેસમાં સેબીનો આદેશ એવી ફરિયાદો બાદ આવ્યો છે કે કેટલીક કંપનીઓ વિશે ખોટી સામગ્રી સાથે ગેરમાર્ગે દોરનારા યુટ્યુબ વીડિયો રોકાણકારોને લલચાવવા માટે અપલોડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ કંપનીઓમાં સાધના અને શાર્પલાઇનનો સમાવેશ થાય છે.
‘ધ એડવાઈઝર’, ‘મનીવાઈઝ’, ‘મિડકેપકોલ્સ’ અને ‘પ્રોફિટયાત્રા’ આ યુટ્યુબ ચેનલો કૌભાંડમાં સામેલ હતી. જુલાઈ 2022 ના ઉત્તરાર્ધ દરમિયાન, સાધના વિશેના ખોટા અને ગેરમાર્ગે દોરનારા વીડિયો બે યુટ્યુબ ચેનલો – ‘ધ એડવાઈઝર’ અને ‘મનીવાઈઝ’ પર અપલોડ કરવામાં આવ્યા હતા. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે, “આ યુટ્યુબ વિડિઓઝ ખોટા અને ગેરમાર્ગે દોરનારા સમાચારો રજૂ કરે છે. જેમાં જણાવાયું હતું કે રોકાણકારોએ અસાધારણ નફા માટે સાધના સ્ટોક ખરીદવો જોઈએ,” સેબીએ ઉમેર્યું હતું કે આ યુટ્યુબ ચેનલોના લાખો સબ્સ્ક્રાઇબર્સ હતા અને ગેરમાર્ગે દોરનારા યુટ્યુબ વિડિઓઝને પેઇડ જાહેરાતો દ્વારા પ્રમોશન દ્વારા કરોડો વ્યૂઅરશિપ મળી હતી.
ગેરમાર્ગે દોરતા યુટ્યુબ વિડીયોના રીલીઝ બાદ સાધના સ્ટોકના ભાવ અને ટ્રેડીંગ વોલ્યુમમાં વધારો થયો હતો. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે મોટી સંખ્યામાં રિટેલ રોકાણકારો દ્વારા વોલ્યુમમાં યોગદાન આપવામાં આવ્યું હોવાનું જણાય છે, જે કદાચ ગેરમાર્ગે દોરનારા યુટ્યુબ વીડિયોથી પ્રભાવિત છે. એક શેરમાં, એક ક્વાર્ટરના ટૂંકા ગાળામાં નાના શેરધારકોની સંખ્યા 2,167 થી વધીને 55,343 થઈ. બીજા સ્ટોકમાં, નાના શેરધારકોની સંખ્યા 517 થી વધીને 20,009 થઈ ગઈ, સેબીએ તેની તપાસમાં શોધી કાઢ્યું.
