હિન્દુ મંદિરો: ભારતમાં ભગવાન વિષ્ણુના પ્રસિદ્ધ મંદિરોમાંનું એક, ઓડિશામાં સ્થિત જગન્નાથ પુરી મંદિર સદીઓથી આસ્થાનું એક મહાન કેન્દ્ર રહ્યું છે. આ મંદિરમાં આવા ઘણા રહસ્યો છે, જેને જાણીને લોકો આશ્ચર્યચકિત થઈ જાય છે. આવો જાણીએ આ મંદિરના 10 રહસ્યો, જે આજે પણ વણઉકેલ્યા છે.
ઓડિશાના પુરીના દરિયા કિનારે આવેલું ભગવાન જગન્નાથનું ભવ્ય અને વિશાળ મંદિર તેના લાકડાના શિલ્પો માટે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. ભગવાન જગન્નાથ તેમના મોટા ભાઈ બલભદ્ર એટલે કે બલરામ અને બહેન સુભદ્રા સાથે મંદિરમાં એકસાથે બિરાજમાન છે. આ મંદિર સદીઓથી ન માત્ર આસ્થાનું એક મહાન કેન્દ્ર રહ્યું છે, પરંતુ તેના રહસ્યો માટે પણ પ્રખ્યાત છે. અહીં અમે તમને આ મંદિરના આવા જ 10 વણઉકેલ્યા રહસ્યો વિશે જણાવી રહ્યા છીએ, જેને જાણીને તમે બેશક ચોંકી જશો.
પવન સામે ઉડતો ધ્વજ
જગન્નાથ મંદિરના ધ્વજધ્વજ પરનો ધ્વજ હંમેશા પવનની વિરુદ્ધ દિશામાં ઉડે છે. આ એક અદ્ભુત ઘટના છે જેની પાછળનું રહસ્ય હજુ અકબંધ છે.
મંદિરનું સુદર્શન ચક્ર
તે ખરેખર આશ્ચર્યજનક છે કે જગન્નાથ મંદિરના શિખર પર સ્થાપિત અષ્ટધાતુથી બનેલા સુદર્શન ચક્ર, જેને નીલચક્ર પણ કહેવામાં આવે છે, જ્યાંથી પણ તમે જોશો, તે તમને હંમેશા તમારી સામે દેખાશે.
સમુદ્રના શાંત મોજા
તોફાન અને જોરદાર પવનો દરમિયાન પણ જગન્નાથ મંદિર પાસે દરિયાના મોજા શાંત રહે છે. આને ભગવાન જગન્નાથની દૈવી શક્તિનો ચમત્કાર માનવામાં આવે છે.
ચક્રતીર્થ કુંડ
મંદિર પરિસરમાં ચક્રતીર્થ નામનું એક રહસ્યમય તળાવ છે, જે સમુદ્રની સપાટીથી ઘણું ઊંચું આવેલું હોવા છતાં સમુદ્ર સાથે જોડાયેલ હોવાનું માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તળાવમાં સ્નાન કરવાથી તમામ પાપ ધોવાઇ જાય છે અને મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
અદ્રશ્ય રસોડું
એવું માનવામાં આવે છે કે મંદિરમાં એક અદ્રશ્ય રસોડું છે, જ્યાં મહાપ્રસાદ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ રસોડું માત્ર અમુક પસંદ કરેલા પૂજારીઓ જ જોઈ શકે છે.
ચમત્કારિક મહાપ્રસાદ
જગન્નાથ મંદિરનો પ્રસાદ, જેને મહાપ્રસાદ કહેવાય છે, દરરોજ બપોરે રાંધવામાં આવે છે. તે માત્ર લાકડાના બળતણનો ઉપયોગ કરીને એકની ઉપર મૂકવામાં આવેલા કુલ 7 વાસણોમાં એક સાથે રાંધવામાં આવે છે. તે ખૂબ જ આશ્ચર્યજનક છે કે જે વાસણ સ્ટોવની આગની નજીક હોય તેમાં પ્રસાદ પ્રથમ રંધાઈ જતો હોઈ છે પરંતુ અહીં ઉલટું છે. અહીં, પ્રથમ વાસણમાંથી પ્રસાદ પહેલા રંધાઈને તૈયાર થઇ જાય છે જે ટોચ પર છે એટલે કે સાતમાં નંબર પર છે.
ઘંટડીનો પવિત્ર અવાજ
ભગવાન જગન્નાથનો દિવ્ય અવાજ ગણાતા જગન્નાથ મંદિરના ગર્ભગૃહમાંથી વાગતા ઘંટનો અવાજ મંદિર પરિસરની અંદર જ સાંભળી શકાય છે. મંદિરની બહાર આ અવાજ કોઈ સાંભળી શકતું નથી.
સિંહદ્વાર અને સમુદ્રનો અવાજ
જગન્નાથ મંદિર સમુદ્ર કિનારે આવેલું છે, મોજાનો અવાજ મંદિરના સિંહદ્વાર સુધી જ આવે છે, સિંહદ્વાર પાર થતાં જ મોજાઓનો અવાજ આવતો બંધ થઈ જાય છે.
ગુંબજ ઉપર પક્ષીઓ ઉડતા નથી
જગન્નાથ મંદિરનું આ રહસ્ય એ પણ ચોંકાવનારું છે કે જયારે ભારતના તમામ મંદિરો પર ઘણા પક્ષીઓ ઉડે છે અને મંદિરો પર પોતાનું ઘર બનાવે છે, ત્યારે જગન્નાથ મંદિરના ગુંબજ પર ક્યારેય કોઈ પક્ષી ઉડતું જોવા મળ્યું નથી. તેની ઉપર વિમાન ઉડાડવાની પણ મનાઈ છે.
પ્રતિમામાં ફેરફાર
જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુભદ્રાની લાકડાની મૂર્તિઓ દર 12 વર્ષે બદલવામાં આવે છે, જેને યુગ કહેવાય છે. આ પ્રક્રિયાને નબાકલેબાર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જ્યારે મંદિરની મૂર્તિઓ બદલવામાં આવે છે, ત્યારે મંદિર સહિત સમગ્ર શહેરની વીજળી ડુલ થઈ જાય છે. આ જૂની મૂર્તિમાંથી નવી મૂર્તિમાં ‘બ્રહ્મ પદાર્થ’ સ્થાનાંતરિત કરવા માટે કરવામાં આવે છે. બ્રહ્મ દ્રવ્યને જોવું વર્જ્ય છે, એટલે કે આજ સુધી કોઈએ જોયું નથી. કહેવાય છે કે બ્રહ્મ પદાર્થ હૃદયની જેમ ધબકતો પદાર્થ છે.
સાથે જ તમને જણાવી દઈએ કે દરરોજ મંદિરના પૂજારી ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુભદ્રાની મૂર્તિઓને સ્પર્શ કરે છે અને તેમને સ્નાન કરાવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પૂજારીઓ ભગવાનના સ્પર્શ દ્વારા આધ્યાત્મિક શક્તિ પ્રાપ્ત કરે છે.
અસ્વીકરણ : અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે અબતક મીડિયા કોઈપણ માહિતીનું સમર્થન કે પુષ્ટિ કરતું નથી.
