- રક્તદાન અનેક રીતે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.
- આવી સ્થિતિમાં, તેના વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે દર વર્ષે વિશ્વ રક્તદાતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
- WHOએ પોતે રક્તદાન માટે કેટલીક માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી છે.
રક્તદાનને મહાદાન કહેવાય છે. તમારું દાન રક્ત વિવિધ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી પીડિત લોકોને નવું જીવન આપે છે. આવી સ્થિતિમાં, રક્તદાન વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા અને લોકોને તેના માટે પ્રેરિત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે દર વર્ષે વિશ્વ રક્તદાતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે ચાલો જાણીએ રક્તદાન માટે WHOની માર્ગદર્શિકા.
તમારા લોહીથી બીજાને નવું જીવન આપવું એ મહાન કાર્ય માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે રક્તદાનને મહાન દાન કહેવામાં આવે છે. દાન કરાયેલ રક્તનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે વિવિધ તબીબી પરિસ્થિતિઓ જેમ કે એનિમિયા, સ્ટ્રોક અને કેન્સરની સારવાર માટે થાય છે. રક્તદાનની પ્રક્રિયામાં, વ્યક્તિ સામાન્ય રીતે બ્લડ બેંક અથવા જરૂરિયાતમંદો માટે રક્ત એકત્ર કરતી સંસ્થાને પોતાનું રક્ત આપે છે.
રક્તદાન વિવિધ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓના કારણે રક્તની ઉણપથી પીડાતા લોકોને મદદ કરવાના એકમાત્ર હેતુથી કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, રક્તદાન વિશે જાગૃતિ વધારવા અને વધુને વધુ લોકોને રક્તદાન કરવા માટે પ્રેરિત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે દર વર્ષે 14 જૂનના રોજ વિશ્વ રક્તદાતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી
જો કે રક્તદાન કરતા પહેલા કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO) એ આ અંગે કેટલીક માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી છે. આવી સ્થિતિમાં આજે વિશ્વ રક્તદાતા દિવસના અવસર પર આપણે રક્તદાન સાથે જોડાયેલી કેટલીક બાબતો વિશે જાણીશું-
કોણ રક્તદાન કરી શકે છે
મોટાભાગના સ્વસ્થ લોકો રક્તદાન કરી શકે છે. જો કે, રક્તદાતા બનવા માટે, કેટલીક મૂળભૂત આવશ્યકતાઓને પૂર્ણ કરવી જરૂરી છે. નીચે WHO દ્વારા રક્તદાન કરવા માટે આપવામાં આવેલી કેટલીક મૂળભૂત માર્ગદર્શિકા છે:-
સાચી ઉંમર
જો તમારી ઉંમર 18 થી 65 વર્ષની વચ્ચે છે, તો તમે રક્તદાન કરવા માટે પાત્ર છો.
યોગ્ય વજન
રક્તદાન કરવા માટે તમારું વજન ઓછામાં ઓછું 50 કિલો હોવું જોઈએ.
આરોગ્ય
રક્તદાન કરતી વખતે, તમારું સ્વાસ્થ્ય સારું અને સંપૂર્ણ સ્વસ્થ હોવું જોઈએ. જો તમને શરદી, ફ્લૂ, ગળામાં દુખાવો, શરદી, પેટના કૃમિ અથવા અન્ય કોઈ ચેપ હોય તો તમે રક્તદાન કરી શકતા નથી.
પ્રવાસ
જો તમે મચ્છરજન્ય રોગો જેવા કે મેલેરિયા, ડેન્ગ્યુ અને ઝિકા વાઇરસનો ચેપ વધુ હોય તેવા વિસ્તારોમાં પ્રવાસ કર્યો હોય, તો તમે અસ્થાયી રૂપે રક્તદાન કરી શકતા નથી.
આવી પરિસ્થિતિઓમાં રક્તદાન કરી શકાતું નથી
જો તમે તાજેતરમાં જ ટેટૂ અથવા બોડી પિયર્સિંગ કરાવ્યું હોય, તો તમે તે કરાવ્યાની તારીખથી 6 મહિના સુધી રક્તદાન કરી શકતા નથી.
જો તમે નાની પ્રક્રિયા માટે દંત ચિકિત્સક પાસે ગયા છો, તો તમારે રક્તદાન કરતા પહેલા 24 કલાક રાહ જોવી પડશે. તે જ સમયે, કોઈપણ મોટી સારવાર પછી એક મહિના સુધી રાહ જુઓ.
જો તમે રક્તદાન કરવા માટે લઘુત્તમ હિમોગ્લોબિન સ્તરને પૂર્ણ કરતા નથી, તો તમારે રક્તદાન ન કરવું જોઈએ.
આ લોકોએ રક્તદાન ન કરવું જોઈએ
જો તમે છેલ્લા 12 મહિનામાં બહુવિધ લોકો સાથે અસુરક્ષિત જાતીય પ્રવૃત્તિમાં રોકાયેલા છો.
જો તમે ક્યારેય HIV (AIDS વાયરસ) માટે પોઝિટિવ જણાયા હોય.
જો કોઈ વ્યક્તિ ડ્રગ્સ લેતો હોય તો પણ તે રક્તદાન કરી શકતો નથી.
જે મહિલાઓ સગર્ભા હોય અથવા સ્તનપાન કરાવતી હોય અથવા તાજેતરમાં જ ગર્ભપાત થયો હોય તેઓ રક્તદાન કરી શકતા નથી.
