સંસદમાં મુદ્દો ઉઠતા સરકાર મૂંઝવણમાં મુકાઈ, હિમાલયના ઘણા ભાગોનું ભૂસ્તર અસ્થિર અને ગતિશીલ હોવાનું સ્વીકાર્યા બાદ બાંધકામ મુદ્દે મૌન સેવ્યું
હિમાલય ઉપર ભારણ વધતા તે જોખમમાં મુકાઈ ગયું છે. ઉત્તરાખંડના ચમોલી જિલ્લાના જોશીમઠ વિસ્તારના તાજેતરના જમીન ધસવા અને તિરાડો પડવાના મામલામાં સરકાર પોતે મૂંઝવણમાં મુકાઈ છે. એક તરફ સરકાર બાંધકામ મુદ્દે અત્યારે ચૂપ છે બીજી તરફ એ પણ સ્વીકારે છે કે આડેધડ બાંધકામ નુકસાન કરી રહ્યું છે. હાલના વલણને જોતા એવું પણ લાગી રહ્યું છે કે ટૂંક સમયમાં આકરા પ્રતિબંધ પણ લાગી શકે છે.
ઉત્તરાખંડના ચમોલી જિલ્લાનું જોશીમઠ શહેર ભૂસ્ખલનને લઈને ચર્ચામાં છે. દરમિયાન, કેન્દ્ર સરકારે સંસદમાં કહ્યું છે કે હિમાલયના ઘણા ભાગોનું ભૂસ્તર અસ્થિર અને ગતિશીલ છે, જે ભૂસ્ખલન અને ભૂસ્ખલનનું કારણ બની શકે છે. આ વિસ્તારમાં ધીમે ધીમે જમીન સરકી રહી હોવાનું પણ જાણવા મળ્યું છે.
જોશીમઠ કેસ પર સંસદમાં ઘણા પ્રશ્નો પૂછવામાં આવ્યા હતા, જેના જવાબમાં સરકારે ગયા અઠવાડિયે જવાબ આપ્યો હતો. પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલયએ તેના લેખિત જવાબમાં સંસદને જણાવ્યું હતું કે તેના અસ્થિર અને ગતિશીલ ભૂસ્તરશાસ્ત્રને કારણે પ્રદેશમાં કોઈપણ મોટા બાંધકામ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરતા પહેલા પર્યાવરણીય મંજૂરી ફરજિયાત છે. જો કે, ચાલુ ભારે બાંધકામના કામ દરમિયાન કયા ધોરણોનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું હતું તે અંગે મંત્રાલય ચૂપ રહ્યું.
એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે રહેણાંક અથવા કોમર્શિયલ બાંધકામ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ નથી, પરંતુ સ્થાનિક વહીવટીતંત્ર જોખમના આધારે પ્રતિબંધનો નિર્ણય લઈ શકે છે. પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે મિશ્રા સમિતિના અહેવાલમાં સૂચવવામાં આવ્યું છે કે જમીનની સ્થિતિની લોડ બેરિંગ ક્ષમતાની તપાસ કર્યા પછી જ ભારે બાંધકામને મંજૂરી આપવી જોઈએ. આપના રાજ્યસભા સાંસદ સંજય સિંહે મિશ્રા સમિતિની ભલામણોને લાગુ કરવા માટે સરકાર દ્વારા વર્ષ-દર-વર્ષે ઉઠાવવામાં આવેલા પગલાઓ અંગે પ્રશ્ન પૂછ્યો હતો. આ અંગે મંત્રીએ કોઈ જવાબ આપ્યો ન હતો.
મંત્રાલયે કહ્યું કે તપોવન-વિષ્ણુગઢ પાવર પ્રોજેક્ટ અને હેલોંગ મારવાડી બાયપાસ રોડ સહિત સમગ્ર જોશીમઠ વિસ્તારમાં તમામ બાંધકામ પ્રવૃત્તિઓ ભૂસ્ખલનને પગલે બંધ કરી દેવામાં આવી છે.
લેખિત જવાબ અનુસાર, રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકાર સાત દિવસ સુધી ચોવીસ કલાક સ્થિતિ પર નજર રાખી રહી છે. આ સિવાય જોશીમઠ વિસ્તારમાં ભૂસ્ખલનની અસર ઘટાડવા માટે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો તમામ સંબંધિત એજન્સીઓ સાથે મળીને કામ કરી રહી છે.
જોશીમઠમાં હજારો લોકો બેઘર બન્યા
જોશીમઠમાં આપત્તિએ હજારો લોકોને બેઘર બનાવી દીધા. જોશીમઠ શહેરમાં લેન્ડ સ્લાઈડિંગને કારણે અત્યાર સુધીમાં 863 મકાનોમાં તિરાડો પડી ગઈ છે. તેમાંથી 181 મકાનો અસુરક્ષિત વિસ્તારોમાં છે. અત્યાર સુધીમાં સેંકડો પરિવારો પોતાનું ઘર છોડી ચુક્યા છે. તેમાંથી ઘણાએ સરકાર દ્વારા બનાવેલા આશ્રયસ્થાનને પોતાનું ઘર બનાવ્યું છે, તો ઘણા પોતાના પૈતૃક ઘર કે સંબંધીના ઘરે ગયા છે.
