ભારતના પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયની એનર્જી ટ્રાન્ઝિશન એડવાઇઝરી કમિટીએ સરકારને ડીઝલવાળા વાહનો ઉપર 2027થી પ્રતિબંધ મુકવાની કરી ભલામણ
આગામી 4 વર્ષમાં ડીઝલ વાહનો ભંગાર બની જાય તેવી શક્યતા સેવાઇ રહી છે. કારણકે ભારતના પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયની એનર્જી ટ્રાન્ઝિશન એડવાઇઝરી કમિટીએ સરકારને ડીઝલવાળા વાહનો ઉપર 2027થી પ્રતિબંધ મુકવાની ભલામણ કરી છે.
ભારતના પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયની એનર્જી ટ્રાન્ઝિશન એડવાઇઝરી કમિટીના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતે 2027 સુધીમાં 10 લાખથી વધુ વસ્તીવાળા શહેરોમાં ડીઝલ ફોર વ્હીલર પર પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ અને 2035 સુધીમાં રાષ્ટ્રીય ઊર્જા બાસ્કેટમાં ગ્રીડ પાવરનો હિસ્સો બમણો કરીને 40% કરવો જોઈએ. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં ડીઝલ સિટી બસો ઉમેરવી જોઈએ નહીં અને ઇલેક્ટ્રિક અને કુદરતી ગેસ પરિવહનના ઉપયોગને પ્રોત્સાહિત કરવાનું સૂચન કર્યું છે.
સમિતિએ પેટ્રોલિયમ, કોલસો, પાવર અને રિન્યુએબલ જેવા ઉર્જા પુરવઠાની દેખરેખ રાખતા મંત્રાલયોના મંત્રીઓનું એક જૂથ અને સચિવોની એક મોટી સમિતિ બનાવવાની ભલામણ કરી હતી જેમાં ઉર્જા વપરાશ પર દેખરેખ રાખતા મંત્રાલયોના સભ્યો પણ સામેલ હશે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે, “આ સેટ-અપને રોડમેપ બનાવવાનું આયોજન કરવું જોઈએ અને તેને હિતધારકો સાથે અપનાવવામાં મદદ કરવી જોઈએ.”
એનર્જી ટ્રાન્ઝિશન એડવાઇઝરી કમિટીની સ્થાપના ભૂતપૂર્વ પેટ્રોલિયમ સચિવ તરુણ કપૂર સાથે તેના વડા તરીકે કરવામાં આવી હતી અને સરકારી ઓઇલ કંપનીઓના એક્ઝિક્યુટિવ્સ અને સભ્યો તરીકે તેલ મંત્રાલયના અધિકારી હતા. કપૂરે ગયા વર્ષે વડા પ્રધાનના સલાહકાર તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યા પછી, ઓએનજીસીના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ સુભાષ કુમારે અહેવાલને પૂર્ણ કરીને પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયને સુપરત કરવામાં ટીમનું નેતૃત્વ કર્યું હતું.
અહેવાલમાં જણાવાયું છે. “ડીઝલ-સંચાલિત ફોર-વ્હીલર્સને શક્ય તેટલી વહેલી તકે નાબૂદ કરવામાં આવી શકે છે. તેથી, તમામ એક મિલિયનથી વધુ શહેરો અને ઉચ્ચ પ્રદૂષણ ધરાવતા તમામ નગરોમાં ડીઝલ-સંચાલિત ફોર-વ્હીલર પર પ્રતિબંધ પાંચ વર્ષમાં લાગુ કરવો પડશે, એટલે કે 2027 સુધીમાં, અહેવાલમાં જણાવાયું છે
રેલ્વેનો હિસ્સો, જે આક્રમક રીતે તેના ટ્રેકનું વીજળીકરણ કરી રહ્યું છે, તે વર્તમાન 23% થી વધીને 15 વર્ષમાં રાષ્ટ્રીય નૂરમાં 50% થવો જોઈએ, સમિતિએ જણાવ્યું હતું.ભારતના અંતિમ ઉર્જા વપરાશમાં ગ્રીડ પાવરનો હિસ્સો 18% થી વધીને 40% થવો જોઈએ, કારણ કે “વીજળીનો વ્યાપક ઉપયોગ પરિવહન, રસોઈ અને ઔદ્યોગિક કાર્યક્રમોમાં વધુ ઉપયોગ તરફ પરિવર્તન કરશે”, અહેવાલમાં જણાવાયું છે. 2030 સુધીમાં 25% પરિવારો રસોઈ માટે વીજળીનો ઉપયોગ કરે તેવો લક્ષ્યાંક હોવો જોઈએ.
2024થી તમામ જાહેર પરિવહનના નવા વાહનો ઇલેક્ટ્રિક જ રાખવાની સમિતિની સલાહ
વધુમાં આ સમિતિએ ભલામણ કરી છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં ડીઝલથી ચાલતી સિટી બસો ઉમેરવામાં ન આવે. 2024 થી તમામ નવા જાહેર પરિવહનના વાહનો ઈલેક્ટ્રિક હોવા જોઈએ જેથી કરીને આગામી 10 વર્ષમાં, 75% સિટીના તથા જાહેર પરિવહનના વાહનો ઈલેક્ટ્રિક હોઈ શકે, એમ રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે.
