સનાતન ધર્મમાં શરદ પૂર્ણિમાને ખૂબ જ વિશેષ તહેવાર માનવામાં આવે છે. શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે દેવી લક્ષ્મીજીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. આ સિવાય ભગવાન વિષ્ણુ (વિષ્ણુ જી)ની પૂજા કરવાથી જીવનમાં ધનની કમી દૂર થાય છે.
જ્યોતિષએ જણાવ્યું કે શરદ પૂર્ણિમા 16 ઓક્ટોબર 2024ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. દર વર્ષે અશ્વિન માસના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમા તિથિને શરદ પૂર્ણિમા કહેવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતા છે કે આ દિવસે આકાશમાંથી અમૃતના ટીપાં વરસે છે.
શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે ચંદ્ર પૃથ્વીની સૌથી નજીક હોય છે. અવકાશના તમામ ગ્રહોમાંથી નીકળતી સકારાત્મક ઉર્જા ચંદ્રકિરણો દ્વારા પૃથ્વી પર પડે છે.
આ દિવસે આપણે ખુલ્લા આકાશ નીચે ખીર કેમ રાખીએ છીએ
ખીર (શરદ પૂર્ણિમાની ખીર) બનાવવા અને તેને પૂર્ણ ચંદ્રની ચાંદનીમાં ખુલ્લા આકાશ નીચે રાખવા પાછળનો વૈજ્ઞાનિક તર્ક એ છે કે ઔષધીય ગુણો ધરાવતા ચંદ્રના કિરણોને કારણે ખીર પણ અમૃત સમાન બની જશે. તેનું સેવન સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક રહેશે.
શરદ પૂર્ણિમાની તારીખ અને શુભ સમય
શરદ પૂર્ણિમા અથવા કોજાગરી પૂર્ણિમા 16 ઓક્ટોબર 2024
પૂર્ણિમા તિથિ શરૂ થાય છે – 16 ઓક્ટોબર 2024 રાત્રે 8:45 વાગ્યાથી
પૂર્ણિમા તિથિ સમાપ્ત થાય છે – 17 ઓક્ટોબર 2024 સાંજે 4:50 વાગ્યે
શરદ પૂર્ણિમા પર ચંદ્રોદય સમય
આ વર્ષે શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે સાંજે 5:10 કલાકે ચંદ્ર ઉદય પામશે, જે લોકો વ્રત રાખવા ઇચ્છતા હોય તેઓ 16મી ઓક્ટોબરે શરદ પૂર્ણિમાના ઉપવાસ કરી શકે છે અને સાંજે ચંદ્રની પૂજા કરી શકે છે.
શરદ પૂર્ણિમા પૂજાવિધિ
આ દિવસે બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં જાગીને પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરો. જો તમે નદીમાં સ્નાન નથી કરી શકતા તો ઘરમાં ગંગાજળ નાખીને સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો.
હવે લાકડાના પ્લૅટફૉર્મ પર લાલ કપડું પાથરો અને તેને ગંગા જળથી શુદ્ધ કરો. દેવી લક્ષ્મીની પ્રતિમાને કળશ પર સ્થાપિત કરો અને લાલ ચુનરી ઓઢાવો.
હવે લાલ ફૂલ, અત્તર, નૈવેદ્ય, અગરબત્તી, સોપારી વગેરેથી દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરો. આ પછી દેવી લક્ષ્મીની સામે લક્ષ્મી ચાલીસાનો પાઠ કરો.
પૂજા પૂરી થયા પછી આરતી કરો. સાંજે, દેવી માતા અને ભગવાન વિષ્ણુની ફરીથી પૂજા કરો અને ચંદ્રને અર્ઘ્ય આપો.
ચોખા અને ગાયના દૂધની ખીર બનાવીને ચાંદનીમાં રાખો. મધરાતે દેવી લક્ષ્મીને ખીર અર્પણ કરો અને તેને પ્રસાદ તરીકે પરિવારના તમામ સભ્યોને ખવડાવો.
કોજાગરી પૂર્ણિમા પણ બીજું નામ છે
દેશના ઘણા વિસ્તારોમાં શરદ પૂર્ણિમાને કોજાગરી પૂર્ણિમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કોજાગરી પૂર્ણિમાનો તહેવાર પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા અને આસામમાં ખૂબ જ ભક્તિ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. કોજાગરી પૂર્ણિમામાં દેવી લક્ષ્મીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે સાથે ભગવાન વિષ્ણુની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે. પશ્ચિમ બંગાળ અને ઓડિશામાં એવું માનવામાં આવે છે કે પૂજા યોગ્ય રીતે કરવાથી વ્યક્તિને આર્થિક સમસ્યાઓથી રાહત મળે છે અને સુખ-સમૃદ્ધિ વધે છે.
શ્રી કૃષ્ણ સાથે શરદ પૂર્ણિમાનો સંબંધ
એક પૌરાણિક માન્યતા છે કે ભગવાન કૃષ્ણએ શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે જ મહા રાસની રચના કરી હતી. આ દિવસે ચંદ્ર ભગવાનની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે અને ખીર ચઢાવવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર આ તારીખે ચંદ્ર પૃથ્વીની સૌથી નજીક હોય છે.
શરદ પૂર્ણિમા વ્રત અને પૂજા
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર દેવી લક્ષ્મીનો જન્મ શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે સમુદ્ર મંથનથી થયો હતો. તેથી આ તિથિને પણ શુભ માનવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે દેવી લક્ષ્મી પૃથ્વી પર પ્રદક્ષિણા કરે છે અને જે લોકો રાત્રે જાગતા રહે છે અને દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરે છે, તેઓ તેમના પર આશીર્વાદ વરસાવે છે અને તેમને ધન અને સમૃદ્ધિ આપે છે.
આ દિવસે ચંદ્ર તેના પૂર્ણ તબક્કામાં છે અને ચારેય ચંદ્રોનો પ્રકાશ પૃથ્વી પર ફેલાયેલો છે. જાણે પૃથ્વી દૂધિયા પ્રકાશમાં નહાતી હોય.
અસ્વીકરણ: અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે અબતક મીડિયા કોઈપણ માહિતીનું સમર્થન કે પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.
