લંકાના યુદ્ધ દરમિયાન, બ્રહ્માજીએ શ્રી રામને રાવણને મારવા માટે દેવી ચંડીની પૂજા કરીને પ્રસન્ન કરવા કહ્યું અને તેના સૂચના મુજબ, ચંડીની પૂજા અને હવન માટે એકસો આઠ દુર્લભ નીલકમલોની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી. બીજી તરફ અમરત્વના લોભમાં રાવણે પણ વિજયની ઈચ્છા સાથે ચંડીપાઠની શરૂઆત કરી. ઈન્દ્રદેવે પવનદેવ દ્વારા શ્રી રામને આ વાત પહોંચાડી અને સલાહ આપી કે ચંડી પાઠને બને તેટલો પૂર્ણ થવા દેવો જોઈએ.
રાવણની ભ્રામક શક્તિને કારણે હવન સામગ્રીમાંથી એક નીલકમલ પૂજા સ્થળમાંથી ગાયબ થઈ ગયો અને રામનો સંકલ્પ તૂટતો જણાતો હતો. ડર હતો કે દેવી માતા ગુસ્સે થઈ શકે છે. દુર્લભ નીલકમલની વ્યવસ્થા કરવી તરત જ અશક્ય હતું, પછી ભગવાન રામને સ્વાભાવિક રીતે યાદ આવ્યું કે લોકો મને ‘કમલનયન નવકંચ લોચન’ કહે છે, તો શા માટે સંકલ્પ પૂરો કરવા માટે એક આંખ ન અર્પણ કરી અને જેમ ભગવાન રામે તેમની બંદૂકમાંથી તીર કાઢ્યું.
જ્યારે તે આંખ કાઢવા તૈયાર થયો ત્યારે દેવી પ્રગટ થયા, તેનો હાથ પકડીને કહ્યું- રામ, હું ખુશ છું અને વિજયશ્રીના આશીર્વાદ આપ્યા. રાવણના ચંડી પથમાં હનુમાનજીએ બાળકનું રૂપ ધારણ કર્યું અને યજ્ઞમાં સેવા કરવા લાગ્યા. નિઃસ્વાર્થ સેવા જોઈને તેમણે હનુમાનજીને વરદાન માંગવા કહ્યું. આના પર હનુમાને નમ્રતાથી કહ્યું – ભગવાન, જો તમે પ્રસન્ન હો તો મારી વિનંતી પ્રમાણે તમે જે મંત્રથી યજ્ઞ કરી રહ્યા છો તેનો એક અક્ષર બદલી નાખો. બ્રાહ્મણ આ રહસ્ય સમજી શક્યો નહીં અને આમીન બોલ્યો. મંત્રમાં જયદેવી… ભૂર્તિહારિણીમાં ‘હ’ ની જગ્યાએ ‘ક’ નો ઉચ્ચાર થવો જોઈએ, આ મારી ઈચ્છા છે.
ભૂર્તિહારિણી એટલે જીવોના દુઃખ દૂર કરનાર અને ‘કારિણી’ એટલે જીવોને દુઃખ આપનારી, જેના કારણે દેવી ક્રોધિત થઈ અને રાવણનો નાશ કર્યો. હનુમાનજી મહારાજે શ્લોકમાં ‘હ’ ને ‘ક’ સાથે બદલીને રાવણના યજ્ઞની દિશા બદલી.