-
કારગિલ યુદ્ધ, જેને ઓપરેશન વિજય તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે,
-
કારગિલ વિજય દિવસરાષ્ટ્રીય ગૌરવ અને યાદનો દિવસ
-
આ દિવસ કારગિલ યુદ્ધમાં ભારતીય સશસ્ત્ર દળોમાં સર્વોચ્ચ બલિદાન આપનારા સૈનિકોનું સન્માન કરે છે
કારગિલ વિજય દિવસ, દર વર્ષે 26 જુલાઈના રોજ ઉજવવામાં આવે છે, તે ભારતના ઇતિહાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ દિવસ છે. કારગિલ વિજય દિવસ એ સૈનિકોના બલિદાનને માન આપવાનો દિવસ છે જે 1999ના કારગિલ યુદ્ધમાં પાકિસ્તાન પર ભારતીય સશસ્ત્ર દળોની જીતની યાદમાં છે જેમાં સૈનિકોએ સંઘર્ષમાં પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો હતો. આ યુદ્ધમાં 527 ભારતીય સૈનિકોએ દેશની રક્ષા માટે સર્વોચ્ચ બલિદાન આપ્યું હતું. આ સૈનિકોની બહાદુરીને આ દિવસે યાદ કરી તેને ઉજવવામાં આવે છે.
કારગિલ યુદ્ધનો ઇતિહાસ 1999
કારગિલ યુદ્ધ, જેને કારગિલ સંઘર્ષ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે જમ્મુ અને કાશ્મીરના કારગિલ જિલ્લામાં મે અને જુલાઈ 1999 વચ્ચે થયું હતું. સંઘર્ષ ત્યારે શરૂ થયો જ્યારે પાકિસ્તાની સૈનિકો અને આતંકવાદીઓએ નિયંત્રણ રેખા (LOC) ની ભારતીય બાજુમાં ઘૂસણખોરી કરી અને આ વિસ્તારમાં વ્યૂહાત્મક ઊંચાઈઓ પર કબજો કર્યો હતો. ત્યારે ઘૂસણખોરીના જવાબમાં, ભારતીય સશસ્ત્ર દળોએ ઘૂસણખોરોને બહાર કાઢવા અને કબજે કરેલા વિસ્તારોને ફરીથી મેળવવા માટે ઓપરેશન વિજય શરૂ કર્યું. આ ઓપરેશનમાં મુશ્કેલ અને ખતરનાક ભૂપ્રદેશમાં ભીષણ લડાઈ સામેલ હતી, જેમાં ભારતીય સૈનિકોએ અસાધારણ બહાદુરી અને સ્થિતિસ્થાપકતા દર્શાવી હતી. 26 જુલાઈ, 1999ના રોજ ભારતીય સેનાએ પાકિસ્તાની દળોને ભારતીય ભૂમિમાંથી સંપૂર્ણ રીતે હાંકી કાઢવાની જાહેરાત કરી ત્યારે આ યુદ્ધ સત્તાવાર રીતે સમાપ્ત થયું હતું.
કારગિલ વિજય દિવસ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?
કારગિલ વિજય દિવસ પર દેશભરમાં યુદ્ધ સ્મારકો પર ફૂલ ચઢાવવાની વિધિઓ યોજાય છે. સૌથી નોંધપાત્ર સમારોહ દ્રાસમાં કારગિલ યુદ્ધ સ્મારક ખાતે થાય છે, જ્યાં વરિષ્ઠ લશ્કરી અધિકારીઓ, રાજકીય નેતાઓ અને શહીદ સૈનિકોના પરિવારના સભ્યો શહીદોને શ્રદ્ધાંજલિ આપે છે. આ દિવસની ઉજવણી માટે વિવિધ કાર્યક્રમો અને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. જેમાં દેશભક્તિના ગીતો, નૃત્યો અને પ્રદર્શનનો સમાવેશ થાય છે જે ભારતીય સૈનિકોની બહાદુરીની ઉજવણી કરે છે. કારગીલ વિજય દિવસના મહત્વ વિશે યુવા પેઢીને શિક્ષિત કરવા માટે શાળાઓ, કોલેજો અને સામુદાયિક સંસ્થાઓ પણ ખાસ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે.
કારગિલ વિજય દિવસની તારીખ
કારગિલ વિજય દિવસ દર વર્ષે 26 જુલાઈના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ કારગીલ સંઘર્ષના નિષ્કર્ષને ચિહ્નિત કરે છે, જેમાં ભારતીય સેનાએ પાકિસ્તાની ઘૂસણખોરો દ્વારા કબજે કરેલી તમામ ચોકીઓ સફળતાપૂર્વક પોતાના કબ્જે કરી હતી.
કારગીલ યુદ્ધ 1999ની મુખ્ય તારીખો અને ઘટનાઓ:
3 મે 1999: સ્થાનિક ભરવાડે કારગિલમાં પાકિસ્તાની ઘૂસણખોરી અને કબજે કરવાની માહિતી આપી
5 મે: ભારતીય સૈન્યની પેટ્રોલીંગ ટીમ રવાના કરાઈ; પાંચ ભારતીય સૈનિકને બંદી બનાવવામાં આવ્યા, ત્રાસ આપીને મોતને ઘાટ ઉતારી દેવાયા.
9 મે: કારગીલમાં ભારતીય સેનાનો દારૂગોળો ભંડાર પાકિસ્તાની ગોળીબારથી નાશ પામ્યો.
10 મે: પહેલીવાર પાકિસ્તાની ઘૂસણખોરો લદ્દાખના પ્રવેશ દ્વાર એટલે કે દ્રાસ, કકસર અને મુશ્કોહ સેક્ટરમાં જોવા મળ્યા.
26 મે: ભારતીય વાયુસેનાને હવાઈ હુમલા કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો.
27 મે: ભારતીય વાયુસેનાએ પણ પાકિસ્તાન સામેની કાર્યવાહીમાં મિગ-27 અને મિગ-29નો ઉપયોગ કર્યો.
28 મે: ભારતીય વાયુસેનાનું મી-17 હેલીકૉપટર પાડવામાં આવ્યું; ચાર યાત્રિકો મૃત્યુ પામ્યા.
1 જૂન: પાકિસ્તાને હુમલાઓ વધાર્યા; એનએચ-1 પાર તોપગોળા દાગ્યા.
5 જૂન: ભારતીય સેનાએ પાકિસ્તાનની સંડોવણી સૂચવતા ત્રણ પાકિસ્તાની સૈનિકો પાસેથી હસ્તગત કરેલા દસ્તાવેજો પ્રકાશિત કર્યા.
6 જૂન: ભારતીય સેનાએ કારગિલમાં મોટા આક્રમણની શરૂઆત કરી.
9 જૂન: ભારતીય સેનાએ બટાલિક ક્ષેત્રે બે મુખ્ય શિખરો ફરીથી કબજે કર્યા.
11 જૂન: ભારતે પાકિસ્તાનની સેનાની સંડોવણી સૂચવતી વાતચીત જાહેર કરી, જે પાકિસ્તાની આર્મી ચીફ જનરલ પરવેઝ મુશર્રફ (ત્યારે ચીનની મુલાકાતે હતા) અને ચીફ ઓફ જનરલ સ્ટાફ લેફટન્ટ જનરલ અઝીઝ ખાન (રાવલપિંડી ખાતે) વચ્ચે થઇ હતી અને ભારતે આંતરી હતી.
13 જૂન: ભારતીય સેનાએ દ્રાસ ખાતેનું તોલોલીંગ કબ્જે કયું
15 જૂન: યુ.એસ.ના રાષ્ટ્રપતિ બિલ ક્લિન્ટને ટેલિફોનિક વાતચીતમાં પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન નવાઝ શરીફને કારગિલ છોડવા ફરજ પાડી.
29 જૂન: પાકિસ્તાની સેનાની ખાદ્યસામગ્રી અને શસ્ત્રોની સપ્લાય લાઇન તેમના જ વડાપ્રધાને કાપી નંખાવી, જેથી તેઓએ પીછેહઠ કરી અને ભારતીય સેના ટાઇગર હિલ તરફ આગળ વધી.
2 જુલાઈ: ભારતીય સેનાએ કારગિલમાં ત્રિપક્ષી હુમલો કર્યો.
4 જુલાઈ: ભારતીય સેનાએ 11 કલાકની લડત બાદ ટાઇગર હિલ પર કબજો કર્યો.
5 જુલાઈ: ભારતીય સેનાએ દ્રાસ સર કર્યું. પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન નવાઝ શરીફે ક્લિન્ટન સાથેની મુલાકાત બાદ કારગિલથી પાકિસ્તાની સેનાની વાપસીની ઘોષણા કરી.
7 જુલાઈ: બટાલિકમાં ભારતે જુબાર હાઇટ્સ પર કબજો કર્યો.
11 જુલાઈ: પાકિસ્તાની સેનાએ વાપસી શરુ કરી, બટાલિકમાં ભારતે મુખ્ય શિખરો કબજે કર્યા.
14 જુલાઈ: ભારતના વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીએ ઓપરેશન વિજયને સફળ જાહેર કર્યું. સરકારે પાકિસ્તાન સાથે વાતચીત માટે શરતો નક્કી કરી.
26 જુલાઈ: કારગિલ સંઘર્ષનો સત્તાવાર અંત આવ્યો. ભારતીય સેનાએ પાકિસ્તાની ઘુસણખોરોને સંપૂર્ણ રીતે હાંકી કાઢ્યાની સત્તાવાર જાહેરાત કરી.
