વિજયભાઈ રૂપાણીને ભાજપે શા માટે બદલ્યા?

ભાજપ માને છે કે એકને એક મુખ્યમંત્રીને ચૂંટણી લડવા ઉપર હારનું જોખમ વધુ છ રાજ્યો એવા જ્યાં ભાજપે મુખ્યમંત્રી ન બદલ્યા તો હારનો સામનો કરવો પડ્યો

પૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજયભાઈ રૂપાણી ગુજરાતનું સુકાન સાંભળવાની જવાબદારી સુપેરે નિભાવી રહ્યા હતા. તો તેમને શા માટે બદલવામાં આવ્યા આ સો મણના પ્રશ્ન સામે અનેક લોકોના મનમાં જ્ઞાતિ ફેક્ટર જવાબરૂપે આવતો હશે. પણ નિષ્ણાંતો માને છે જ્ઞાતિ ફેક્ટર આનું કારણ નથી. ભાજપ માને છે કે એકને એક મુખ્યમંત્રીને ચૂંટણી લડવા ઉપર હારનું જોખમ વધુ  છે. ભાજપેનછ રાજ્યો એવા જ્યાં મુખ્યમંત્રી ન બદલ્યા તો હારનો સામનો કરવો પડ્યો. માટે હવે નવો વ્યૂહ અપનાવ્યો છે.

ભારતીય જનતા પાર્ટીએ તાજેતરમાં ત્રિપુરામાં પણ મુખ્યમંત્રી બદલ્યા છે.  બિપ્લબ કુમાર દેવની જગ્યાએ રાજ્યની કમાન માણિક સાહાને સોંપવામાં આવી છે.  હવે આ બદલાવ શા માટે કરવામાં આવ્યો તે અંગે અનેક અટકળો ચાલી રહી છે, પરંતુ છેલ્લા 6 વર્ષની રાજકીય સ્થિતિ અલગ જ ફોર્મ્યુલાનો સંકેત આપી રહી છે.  આંકડા દર્શાવે છે કે આ વર્ષોમાં જ્યાં પણ પાર્ટીએ પોતાના સીએમ બદલ્યા છે, ત્યાં ચૂંટણીમાં તેને મોટી સફળતા મળી છે. છેલ્લા 6 વર્ષમાં ભાજપે વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા 4 રાજ્યોમાં 6 મુખ્યમંત્રી બદલ્યા છે.  જેમાં ગુજરાત અને ઉત્તરાખંડમાં પાર્ટીનો વિજય થયો હતો.  જ્યારે આગામી સમયમાં બે રાજ્યોમાં ચૂંટણીના તબક્કામાંથી પસાર થવાના છે.  તેનાથી વિપરિત, જે 6 રાજ્યોમાં ભાજપે છેલ્લા 5 વર્ષમાં સીએમ બદલ્યા નથી ત્યાં પાર્ટી બહુમતી મેળવવામાં નિષ્ફળ રહી છે.

રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, ઝારખંડ, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને હરિયાણા એવા રાજ્યોમાં સામેલ છે જ્યાં ભાજપે મુખ્યમંત્રી બદલ્યા નથી.  ખાસ વાત એ છે કે આ તમામ રાજ્યોમાં પાર્ટી બહુમત મેળવવામાં નિષ્ફળ રહી છે.  વર્ષ 2017માં, ભાજપે વસુંધરા રાજે સાથે સીએમ તરીકે ચૂંટણી લડી હતી અને પરિણામે પાર્ટી કોંગ્રેસ સામે હારી ગઈ હતી.છત્તીસગઢમાં 2017ની ચૂંટણી દરમિયાન રમણ સિંહ સીએમ હતા.  અહીં પણ પાર્ટીને કોંગ્રેસના હાથે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.  2019માં ઝારખંડમાં ચૂંટણી સમયે રઘુબર દાસ સીએમ હતા.  અહીં ઝારખંડ મુક્તિ મોરચાએ શાનદાર પ્રદર્શન કરીને બીજેપીને બીજા નંબર પર ધકેલી દીધી.  જેએમએમ અને કોંગ્રેસે મળીને રાજ્યમાં સરકાર બનાવી છે.મધ્યપ્રદેશમાં 2017ની ચૂંટણીમાં શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ મુખ્યમંત્રી હતા.  તે દરમિયાન કોંગ્રેસ ચૂંટણી જીતી અને કમલનાથે બહુજન સમાજ પાર્ટી અને અપક્ષોની મદદથી સરકાર બનાવી.  જો કે, જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાના પક્ષ બદલ્યા પછી, કોંગ્રેસની સરકાર પડી અને ભાજપ ફરી સત્તામાં આવી.મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે દેવેન્દ્ર ફડણવીસના ચહેરા સાથે સીએમ તરીકે મેદાનમાં ઉતર્યા હતા.

પરિણામ એ આવ્યું કે શિવસેના, રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી અને કોંગ્રેસે ચૂંટણી પછીનું ગઠબંધન કર્યું અને સરકાર બનાવી.  ઉદ્ધવ ઠાકરે રાજ્યમાં મહા વિકાસ આઘાડી સરકારના મુખ્યમંત્રી બન્યા. હરિયાણાની 2019ની ચૂંટણીમાં, ભાજપ, જે મનોહર લાલ ખટ્ટર સાથે સીએમ તરીકે આવ્યો હતો, તે સૌથી મોટી પાર્ટી બની હતી, પરંતુ બહુમતી મેળવવામાં નિષ્ફળ રહી હતી.  જો કે ચૂંટણી બાદ ભાજપે દુષ્યંત ચૌટાલાની જનનાયક જનતા પાર્ટી સાથે ગઠબંધન કરીને સરકાર બનાવી હતી. ગુજરાતમાં પાર્ટીએ આનંદીબેન પટેલની જગ્યાએ વિજય રૂપાણીને બેસાડીને ચૂંટણી જીતી હતી.  આ સાથે જ પાર્ટીએ ફરીથી રૂપાણીને બદલીને ભૂપેન્દ્ર પટેલને રાજ્યના સીએમ બનાવ્યા છે.  રાજ્યમાં આ વર્ષના અંત સુધીમાં ચૂંટણી યોજાય તેવી શક્યતા છે.  ઉત્તરાખંડમાં ભાજપે ગયા વર્ષે બે વખત મુખ્યમંત્રી બદલ્યા.  અગાઉ 2021માં તીરથ સિંહ રાવતની જગ્યાએ ત્રિવેન્દ્ર સિંહ રાવતને લાવવામાં આવ્યા હતા.  તે જ સમયે તેમના સ્થાને જુલાઈ 2021માં પુષ્કર સિંહ ધામીને તક આપવામાં આવી હતી. ખાસ વાત એ છે કે કર્ણાટકમાં 2021માં વિધાનસભા ચૂંટણી યોજાવાની છે.  અહીં પાર્ટીએ બીએસ યેદિયુરપ્પાને બદલી નાખ્યા અને જુલાઈ 2021માં બસવરાજ બોમાઈને સીએમ બનાવ્યા.