કૂતરાની પૂંછડી ક્યારેય સીધી હોતી નથી. દુનિયામાં એવા શ્વાન પણ છે જેમની પૂંછડી સીધી હોય છે. એટલું જ નહીં, કેટલાક કૂતરાઓ પાસે પૂંછડીઓ જ હોતી નથી. કૂતરાઓની વાંકાચૂંકા પૂંછડીઓનું કારણ તેમના ઇતિહાસમાં રહેલું છે.
તમે આ કહેવત તો ઘણી સાંભળી હશે કે કૂતરાની પૂંછડી વાંકી જ રહે છે. પરંતુ શું તમે આનું કારણ જાણો છો? શું તમે નોંધ્યું છે કે દરેક કૂતરાની પૂંછડી કુટિલ હોતી નથી? પરંતુ તેને સીધો કરવા માટે ગમે તેટલા પ્રયત્નો કરવામાં આવે તો પણ તે વાંકું જ રહે છે. તેથી જ આ વાક્ય એવા લોકો પર વપરાય છે જેમનો સ્વભાવ બદલાતો નથી. પરંતુ કૂતરાની પૂંછડી વાંકાચૂકા અને સીધી કેમ નથી તે એક રસપ્રદ પ્રશ્ન છે.
સૌ પ્રથમ એ સમજવું અગત્યનું છે કે દરેક કૂતરાની પૂંછડી કુટિલ હોતી નથી. કૂતરાની પૂંછડી કુટિલ હશે કે નહીં તે તેની જાતિ અને તેના જનીનો પર આધાર રાખે છે. મોટેભાગે આ સદીઓથી કૂતરાના ઉત્ક્રાંતિનું પરિણામ છે. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે જો કૂતરાને કુટિલ પૂંછડીની જરૂર હોય, તો ઉત્ક્રાંતિના સિદ્ધાંત દ્વારા તેની પૂંછડી થોડી પેઢીઓમાં વિકસિત થાય છે.
શ્વાનની કુટિલ પૂંછડીઓ તેમની ઉત્ક્રાંતિ દરમિયાન તેમની જરૂરિયાતોને કારણે વિકસિત થઈ. ઘણા નિષ્ણાતો માને છે કે ઠંડા વિસ્તારોમાં રહેતા શ્વાનના પૂર્વજોને ઘણીવાર તેમની પૂંછડીઓ વળાંકવાળી રાખવી પડતી હતી. ઘણી વખત, આરામ કરતી વખતે, તે તેની પૂંછડી તેના નાક પર મૂકે છે, જેથી તેને હૂંફ મળી શકે. પૂંછડી ફેરવવાની આ આદત કાયમી સ્વરૂપ ધારણ કરી ચૂકી છે.
આ ઉપરાંત, સદીઓથી માણસો દ્વારા કૂતરાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને તેમને તેમની પૂંછડીઓ જમીનથી ઊંચી રાખવાની જરૂર હતી. આ કારણે તેઓ પોતાની પૂંછડી પણ હવામાં વાળી રાખવા લાગ્યા. એક કારણ એ હતું કે ઠંડી ન હોવા છતાં કુટિલ પૂંછડી તેમના માટે વધુ સારી હતી.
હવે સવાલ એ થાય છે કે શું કૂતરાની પૂંછડી સીધી કરી શકાય છે. આજકાલ, આવી ઘણી બધી સર્જિકલ પ્રક્રિયાઓ આવી છે જેના દ્વારા કૂતરાની પૂંછડી સીધી કરી શકાય છે અને પછી તે પોતાની મેળે વાંકા-ચૂકતું નથી અને હંમેશા સીધી રહે છે. એવું કહેવાય છે કે આ રીતે કૂતરાની પૂંછડી સીધી કરવી એ કૂતરાના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું નથી.
કૂતરાની પૂંછડી સીધી કરવાને લઈને અનેક સવાલો ઉભા થાય છે. એક પ્રશ્ન નૈતિક છે કે શું આવું અકુદરતી કૃત્ય કરવું યોગ્ય છે? આ સર્જરીમાં સર્જન કૂતરાના હાડકાં તોડીને તેને ફરીથી ગોઠવે છે, જેનાથી કૂતરાને ખૂબ જ દુખાવો થાય છે અને તેના સ્વાસ્થ્ય પર પણ ખરાબ અસર પડે છે. આનો વિરોધ પણ થાય છે.
કૂતરાઓની ઘણી પ્રજાતિઓ છે જેમની પૂંછડી સીધી હોય છે. આમાં, બાસેનજી અને ફારોહાઉન્ડ્સ અગ્રણી છે. કેટલીક મિશ્ર જાતિના કૂતરા પણ છે જેમની પૂંછડી સીધી હોય છે. સીધી પૂંછડી એ કૂતરાઓની કુદરતી લાક્ષણિકતા છે. આ કોઈ વિકારની નિશાની નથી.
વિશ્વમાં કૂતરાઓની ઘણી પ્રજાતિઓ છે જેમની પૂંછડી નથી. આમાં ફ્રેન્ચ બુલડોગ, બોસ્ટન ટેરિયર, વેલ્શ કોર્ગી જેવી પ્રજાતિઓ અગ્રણી છે. તે જ સમયે, ઘણા કૂતરાઓ પણ જોવા મળે છે જેમાં પૂંછડી દેખાતી નથી કારણ કે તેમના માલિકો પૂંછડી કાપી નાખે છે. પાળેલા કૂતરાઓની પૂંછડી કાપવી એ પશ્ચિમી દેશોમાં સામાન્ય બાબત છે.
જો તમારા કૂતરાની પૂંછડી કુદરતી રીતે કુટિલ હોય તો કોઈ વાંધો નથી. પરંતુ જો તમારા કૂતરાની પૂંછડી અચાનક વાંકા-ચૂંકા અથવા વધુ પડતી વાંકાચૂકા થઈ જાય, તો તે ચિંતાનો વિષય બની શકે છે. જો કૂતરો પોતે તેની પૂંછડી હલાવતો હોય, તો કોઈ સમસ્યા નથી, જો કે, તે પીડાને કારણે પણ હોઈ શકે છે. તેમની પૂંછડી વાંકાચૂકા બનવી એ પીડાની નિશાની હોઈ શકે છે.
કૂતરાની પૂંછડી એ તેની કરોડરજ્જુનું વિસ્તરણ છે. માત્ર વાંકાચૂકા હોવાનો અર્થ એ નથી કે તેમની કરોડરજ્જુ પણ વાંકાચૂકા હશે. કરોડઅસ્થિધારી પ્રાણીઓ હોવાને કારણે, તેમની પૂંછડીનો તેમની કરોડરજ્જુ સાથે સીધો સંબંધ હોય છે અને પૂંછડી ખીલીની જેમ ચોંટી ગયેલી દેખાય છે. આ કારણોસર શ્વાનને હેમી-કૃષ્ઠવંશી કહેવામાં આવે છે.