એવું કહેવાય છે કે જ્યારે ભગવાન રામ લંકા જીતીને અયોધ્યા પાછા ફર્યા ત્યારે પવનના પુત્ર હનુમાન પણ અયોધ્યા આવ્યા હતા. જ્યારે ભગવાન રામ પોતાના ધામમાં જવા લાગ્યા ત્યારે તેમણે હનુમાનજીને અયોધ્યાના રાજા બનાવ્યા. ગોસ્વામી તુલસીદાસ પણ લખે છે કે \”रामद्वारे तुम रखवारे होत ना आज्ञा बिन पैसारे\”
અહીં રામના દર્શન કરવા માટે પહેલા હનુમાનજીની આજ્ઞા લેવી પડે છે. અયોધ્યામાં બાળ રામની હાજરી સાથે લાખો રામ ભક્તો અયોધ્યા પહોંચીને ભગવાન રામની પૂજા કરી રહ્યા છે. અયોધ્યા આવતા રામભક્તોમાં અનેરો ઉત્સાહ અને ઉમંગ જોવા મળી રહ્યો છે. અયોધ્યાના કોટવાલ હનુમાનજીમાં તેના કરતા પણ વધારે ઉત્સાહ છે. જ્યારે પણ અયોધ્યા પર કોઈ આફત આવી ત્યારે હનુમાનગઢના પવન પુત્ર હનુમાન આગળ આવ્યા અને મુશ્કેલીમાંથી મુક્તિ અપાવી. દરેક વ્યક્તિ પવનના પુત્ર હનુમાનને જોવાની ઈચ્છા રાખે છે.
હનુમાનની પરવાનગીથી રામના દર્શન થશે
અમે વાત કરી રહ્યા છીએ અયોધ્યાના કોટવાલ હનુમાનજીની. હનુમાનગઢી મંદિર રામજન્મભૂમિથી માત્ર 800 મીટર દૂર છે. ધાર્મિક માન્યતા છે કે જ્યારે કોઈ પણ ભક્ત પૂજા કરવા માટે અયોધ્યા આવે છે ત્યારે હનુમાનજીની પરવાનગી લીધા પછી જ તેને હનુમાનગઢમાં ભગવાન રામના દર્શન થાય છે. જો તમે પણ હનુમાનગઢમાં પહેલા હનુમાનજીના આશીર્વાદ લઈ લેશો તે પછી ભગવાન રામના આશીર્વાદ લીધા પછી જ તમારી યાત્રા ફળદાયી માનવામાં આવે છે. અહીંના ધર્મના નિષ્ણાતો આવું કહે છે.
रामद्वारे तुम रखवारे होत ना आज्ञा बिन पैसारे
કહેવાય છે કે જ્યારે ભગવાન રામ લંકા જીતીને અયોધ્યા પાછા ફર્યા ત્યારે પવનના પુત્ર હનુમાન પણ અયોધ્યા આવ્યા હતા. જ્યારે ભગવાન રામ પોતાના ધામમાં જવા લાગ્યા ત્યારે તેમણે હનુમાનજીને અયોધ્યાના રાજા બનાવ્યા. ગોસ્વામી તુલસીદાસ પણ લખે છે કે रामद्वारे तुम रखवारे होत ना आज्ञा बिन पैसारे
નવાબે અયોધ્યાની હનુમાનગઢી બનાવી હતી
એવું કહેવાય છે કે 1739 અને 1754 ની વચ્ચે, નવાબ શુજાદુદ્દૌલાના પુત્રને હનુમાનગઢીના તત્કાલિન પૂજારી અભય રામદાસ દ્વારા ચમત્કારિક રીતે સાજો કરવામાં આવ્યો હતો. તેનાથી ખુશ થઈને નવાબ શુજાદુદ્દૌલાએ અયોધ્યામાં 52 વીઘા જમીનમાં હનુમાનગઢી મંદિરની સ્થાપના કરી. હાલમાં ચાર મુખ્ય પટ્ટાઓના સાધુઓ હનુમાનગઢીની સંભાળ રાખે છે. આમાં ઉજ્જૈનિયા પટ્ટી, હરિદ્વારી પટ્ટી, સાગરિયા પટ્ટી અને બસંતિયા પટ્ટી હનુમાનગઢીની વ્યવસ્થા તબક્કાવાર રીતે સંભાળે છે.
અયોધ્યામાં હનુમાન રાજા જેવા દેખાશે
હનુમાનગઢી મંદિરના મહંત રાજુ દાસ કહે છે કે પવનના પુત્ર હનુમાન અયોધ્યામાં રાજા તરીકે બિરાજમાન છે. પવનના પુત્ર હનુમાનનો અહીં રાજ્યાભિષેક થયો હતો. તમે દુનિયામાં જ્યાં પણ જશો, દરેક જગ્યાએ તમને રામજીના ચરણોમાં હનુમાન બેઠેલા જોવા મળશે. પરંતુ જો તમે ધાર્મિક નગરી અયોધ્યા જશો તો તમે પગ પાસે નહિ પણ રાજાની જેમ બેઠેલા જોવા મળશે. હનુમાનજી પણ અહીં કોટવાલ તરીકે ઘણા કાર્યો કરે છે – ““अष्ट सिद्ध नवनिधि के दाता असवर दीन जानकी माता” એટલે કે પવનના પુત્ર હનુમાન પોતાના ભક્તોના દરેક દુ:ખ અને પીડાને દૂર કરે છે અને તેમને આવનારી તમામ મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્ત કરે છે. એક માન્યતા એવી પણ છે કે જો કોઈ પણ રામ ભક્ત અયોધ્યા આવે છે તો તેણે પહેલા હનુમાનજીના આશીર્વાદ લેવા જોઈએ, એટલે કે રામના દર્શન કરતા પહેલા તેણે હનુમાનજીની આજ્ઞા લેવી પડે છે.
