કયું સ્થળ વિશ્વનો છેલ્લો છેડો કહેવાય છે? આ સ્થળનું તાપમાન મોટાભાગે 4 ડિગ્રીથી ઓછું રહે છે. તેથી જ સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન તે અત્યંત ઠંડી રહે છે. આ ખંડનો 98 ટકા હિસ્સો બરફથી ઢંકાયેલો છે.
ઉનાળાની રજાઓ શરૂ થવા જઈ રહી છે. ઘણા લોકો હવેથી મુસાફરીની યોજનાઓ બનાવવાનું શરૂ કરે છે. એક મહાદ્વીપ છે જ્યાં દરેક જણ જવા માંગે છે, પરંતુ માત્ર થોડા જ લોકો ત્યાં પહોંચી શકે છે. અમે વાત કરી રહ્યા છીએ એન્ટાર્કટિકા ખંડની. પૃથ્વી પરના તમામ સાત ખંડોમાં તે સૌથી ઠંડુ છે. તેનો 98 ટકા વિસ્તાર 12 મહિના સુધી બરફની જાડી ચાદરથી ઢંકાયેલો રહે છે. મોટાભાગના લોકો આ સ્થળ વિશે શક્ય તેટલું વધુ જાણવા માંગે છે. જો કે એન્ટાર્કટિકાની ટૂર પર જવું કોઈપણ માટે સરળ નથી.
એન્ટાર્કટિકા ખંડને વિશ્વનું સૌથી ખતરનાક પ્રવાસન સ્થળ કહેવામાં આવે છે. દક્ષિણ ધ્રુવ પર સ્થિત આ ખંડમાં મજબૂત બર્ફીલા પવનો ફૂંકાય છે. એન્ટાર્કટિકામાં લગભગ 2 કિમી જાડી બરફની ચાદર પથરાયેલી છે. તમને જણાવી દઈએ કે એન્ટાર્કટિકાને દુનિયાનો છેલ્લો છેડો પણ કહેવામાં આવે છે. લોહી થીજી જાય તેવી ઠંડી હોવા છતાં, આ ખંડમાં મુલાકાત લેવા લાયક ઘણા પ્રવાસન સ્થળો છે. તમને જણાવી દઈએ કે એન્ટાર્કટિકા દુનિયાની એકમાત્ર એવી જગ્યા છે જ્યાં છ મહિના દિવસ અને છ મહિના સુધી રાત હોય છે. અહીં બે જ ઋતુઓ છે, શિયાળો અને ઉનાળો.
અહીં પૂરા 6 મહિના સુધી અંધારું રહે છે
એન્ટાર્કટિકા ખંડમાં ઉનાળામાં છ મહિના સુધી સતત પ્રકાશ રહે છે. જ્યારે શિયાળામાં છ મહિના સુધી સર્વત્ર અંધકાર છવાઈ જાય છે. એન્ટાર્કટિકા ખંડના સૌથી ઊંચા શિખરનું નામ વિન્સન રેન્જ છે. લગભગ 4,892 મીટર ઊંચા આ શિખરને વિન્સન મેસિફ પણ કહેવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે પદ્મશ્રી ડૉ. અરુણિમા સિંહાએ આ પર્વતની ટોચ પર ભારતીય ધ્વજ ફરકાવ્યો છે. આ શિખર ઘણા પર્વતારોહકોને આકર્ષે છે.
એન્ટાર્કટિકામાં કયા સ્થળોની મુલાકાત લેવી યોગ્ય છે?
એન્ટાર્કટિક દ્વીપકલ્પ એ એન્ટાર્કટિક ખંડના ઉત્તર ભાગમાં દક્ષિણ ધ્રુવ પર સ્થિત છે. આ દ્વીપકલ્પ પર્યટનની દ્રષ્ટિએ શ્રેષ્ઠ સ્થળોમાંથી એક છે. આ જગ્યાને ‘બરફના જંગલોનું ઘર’ પણ કહેવામાં આવે છે. અહીંના પર્વતીય શિખરો અને વિશાળ ગ્લેશિયર લોકોને આકર્ષિત કરે છે. તમે અહીં મોટી સંખ્યામાં પેન્ગ્વિન જોઈ શકો છો. આ સિવાય એન્ટાર્કટિકામાં પર્યટનની દ્રષ્ટિએ દક્ષિણ શેટલેન્ડ આઇલેન્ડ પણ ખૂબ જ જોવાલાયક માનવામાં આવે છે. સંપૂર્ણપણે બરફથી ઢંકાયેલો આ ટાપુ એન્ટાર્કટિક દ્વીપકલ્પની ઉત્તરે 160 કિમી દૂર છે.
એન્ટાર્કટિક ખંડમાં કઈ સિઝનમાં જવાનું છે?
દક્ષિણ શેટલેન્ડ ટાપુઓમાં સ્થિત સંશોધન કેન્દ્રોમાં વિવિધ દેશોના સંશોધકો સંશોધન કરવા આવે છે. આ સિવાય એન્ટાર્કટિકામાં ડ્રેક પેસેજ, ફૉકલેન્ડ આઇલેન્ડ, સાઉથ જ્યોર્જિયા જેવી ઘણી જોવાલાયક જગ્યાઓ છે. અહીંયા પ્રવાસ કરવો એ એક સાહસ માનવામાં આવે છે. દરેક વ્યક્તિ માટે અહીં મુલાકાત લેવી શક્ય નથી. આવી સ્થિતિમાં બહુ ઓછા લોકો અહીં ફરવા આવી શકે છે. એન્ટાર્કટિકા ખંડની મુલાકાત લેવા માટે ઉનાળાની ઋતુ શ્રેષ્ઠ ઋતુ માનવામાં આવે છે.
એન્ટાર્કટિકાનો બરફ ઝડપથી પીગળી રહ્યો છે
વૈજ્ઞાનિકો હંમેશા આ ખંડ પર નજર રાખે છે. નેશનલ સ્નો એન્ડ આઈસ ડેટા સેન્ટર અનુસાર, ફેબ્રુઆરી 2023માં એન્ટાર્કટિકાના 19.1 લાખ ચોરસ કિમી બરફ પીગળ્યો હતો. માહિતી અનુસાર ફેબ્રુઆરી 2022માં 19.2 લાખ ચોરસ કિલોમીટર બરફ પીગળી ગયો હતો. વૈજ્ઞાનિકોના મતે એન્ટાર્કટિકાનો બરફ હવે ઝડપથી પીગળી રહ્યો છે. 1979થી સેટેલાઇટ દ્વારા એન્ટાર્કટિકાની સ્થિતિ પર નજર રાખવામાં આવી રહી છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, ઉનાળાની ઋતુમાં ઝડપી વધારાને કારણે, અહીં ઘણો બરફ પીગળતો જોવા મળે છે.
એન્ટાર્કટિકાનો બરફ કેમ ઝડપથી પીગળી રહ્યો છે?
ડેટા સેન્ટરના વૈજ્ઞાનિકોના મતે, એન્ટાર્કટિકામાં બરફ પીગળવાનું એકમાત્ર કારણ આબોહવામાં મોટા ફેરફારો નથી. તેમના મતે ગ્લોબલ વોર્મિંગ પણ આનું મોટું કારણ હોઈ શકે છે. વૈજ્ઞાનિકો ચિંતિત છે કે વધતી ગરમીના કારણે ગ્લેશિયર્સ ઝડપથી પીગળી રહ્યા છે. જેના કારણે દરિયાની સપાટી વધી રહી છે. આનાથી દરિયાની ખારાશમાં પણ ઘટાડો થશે. ગરમ પવનોને કારણે બરફ ઝડપથી પીગળી રહ્યો છે. અહેવાલો અનુસાર આ વર્ષે ગરમ પવનોનું તાપમાન 1.5 ડિગ્રી વધુ રહ્યું છે. એન્ટાર્કટિકા 40 મિલિયન વર્ષોથી બરફની ચાદરથી ઢંકાયેલું છે.