વિપક્ષી ઉમેદવાર એવો હોવો જોઈએ કે વિપક્ષ ઉપરાંત રાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ સર્વસંમતિ હોવી જોઈએ: ગાંધીની સ્પષ્ટ વાત
રાષ્ટ્રપતિ પદ અત્યંત ગરીમાભર્યું છે. માટે રાષ્ટ્રપતિ તરીકે મારા- તારા નહિ પણ આપણા વ્યક્તિ તરીકે શપથ ગ્રહણ કરે તે જરૂરી છે. આ વાત બરાબર રીતે સમજતા ગોપાલ ક્રિષ્ન ગાંધીએ સર્વ સંમતિના એંધાણ ન થતા રાષ્ટ્રપતિની રેસ છોડી દીધી છે. તેઓએ ગર્ભિત રીતે એવું પણ કહી દીધું છે કે સર્વ સંપત્તિ ન મળે તો આ રેસમાં ઉભું રહેવું ઉચિત નથી.
મહાત્મા ગાંધીના પૌત્ર ગોપાલ ક્રિષ્ન ગાંધીએ વિપક્ષના રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનવાની ના પાડી દીધી છે. તેમણે એક નિવેદન જારી કરીને કહ્યું કે તેઓ સંયુક્ત વિરોધ પક્ષ વતી તેમના નામની ઓફર માટે આભારી છે. ગાંધીએ કહ્યું કે હું વિપક્ષને વિનંતી કરીશ કે કોઈ અન્ય નામ પર વિચાર કરે, જે મારા કરતા વધુ સારા રાષ્ટ્રપતિ સાબિત થઈ શકે.
મહાત્મા ગાંધીના પૌત્રે કહ્યું, “વિરોધી પક્ષોના ઘણા નેતાઓએ તેમના નામને આગામી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં વિપક્ષના ઉમેદવાર તરીકે ધ્યાનમાં લીધા છે જે તેમના માટે સન્માનની વાત છે. હું તેમનો ખૂબ આભારી છું. પરંતુ આ બાબતને ઊંડાણપૂર્વક વિચાર્યા બાદ હું જોઉં છું કે વિપક્ષી ઉમેદવાર એવો હોવો જોઈએ કે વિપક્ષી એકતા સિવાય રાષ્ટ્રીય સ્તરે સર્વસંમતિ હોવી જોઈએ.
તેમના નિવેદનમાં 77 વર્ષીય ગોપાલ ક્રિષ્ન ગાંધીએ કહ્યું, “મને લાગે છે કે મારા કરતા વધુ સારા કામ કરનારા લોકો હશે. એટલા માટે મેં નેતાઓને વિનંતી કરી છે કે આવા વ્યક્તિને તક આપવી જોઈએ.” આ પહેલા એનસીપી
નેતા શરદ પવાર અને જમ્મુ-કાશ્મીરના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી ફારૂક અબ્દુલ્લાએ પણ રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી લડવાનો ઈન્કાર કરી દીધો છે.
15 જૂન, 2022 ના રોજ કોન્સ્ટિટ્યુશન ક્લબમાં પશ્ચિમ બંગાળના સીએમ મમતા બેનર્જી દ્વારા રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીને લઈને બોલાવવામાં આવેલી બેઠકમાં સંભવિત ઉમેદવાર વિશે ઊંડું મંથન થયું હતું. આ દરમિયાન મમતા બેનર્જીએ ફારુક અબ્દુલ્લા અને મહાત્મા ગાંધીના પૌત્ર ગોપાલ ક્રિષ્ન ગાંધીના નામનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. બેઠકમાં તમામ પક્ષોએ શરદ પવારનું નામ પણ સૂચવ્યું હતું, પરંતુ ત્યાં હાજર રહેલા પવારે પોતે ઉમેદવારી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
ઉલ્લેખનીય છે કે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે 29 જૂન સુધી નામાંકન કરી શકાશે. તે પહેલા વિપક્ષે એક નામ પર સહમત થવું પડશે. માટે આજે પણ વિપક્ષ બેઠક બોલાવવાનું છે. હજુ સુધી શાસક પક્ષ દ્વારા કોઈ નામની જાહેરાત કરવામાં આવી નથી. રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે 18 જુલાઈના રોજ મતદાન થશે. 21 જુલાઈએ મતોની ગણતરી થશે અને નવા રાષ્ટ્રપતિ 23 જુલાઈએ શપથ લેશે.
2024માં શરદ પવાર વિપક્ષના વડાપ્રધાનના ઉમેદવાર બની શકશે??
દેશમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીનો માહોલ શરૂ છે. મહારાષ્ટ્રના મહા વિકાસ અઘાડીના સંયોજક અને રાજકારણના ચાણક્ય શરદ પવારે રાષ્ટ્રપતિ પદની રેસમાંથી પોતાને દૂર કર્યા છે. આજની વિધાન પરિષદની ચૂંટણીના પરિણામો બાદ મહારાષ્ટ્રના રાજકારણમાં એક નવા ચાણક્યનો ઉદય થશે. આ રેસમાં અજિત પવાર અને દેવેન્દ્ર ફડણવીસ એકબીજાના હરીફ છે.શરદ પવાર અને તેમના ભત્રીજા અજિત પવારનું ભાગ્ય મહદઅંશે એકરુપ છે. જ્યાં શરદ પવાર દેશના વડાપ્રધાન બનવાની ઈચ્છા ધરાવે છે. તે જ સમયે, અજિત પવાર મહારાષ્ટ્રના સીએમ બનવા માંગે છે. જો કે, લાંબી રાજકીય કારકિર્દી પછી પણ બંનેના સપના પૂરા થયા નથી.
દરેક વખતે અજિત પવાર નાયબ મુખ્યમંત્રી પદથી સંતુષ્ટ છે. પછી ભલે કોંગ્રેસ-એનસીપીની સરકાર હોય, વર્તમાન મહા વિકાસ આઘાડી સરકાર હોય કે દેવેન્દ્ર ફડણવીસ સાથે થોડા કલાકોનું ગઠબંધન હોય. તે જ સમયે, શરદ પવાર કેન્દ્રીય કૃષિ પ્રધાન અને સંરક્ષણ પ્રધાન રહી ચૂક્યા છે. પરંતુ દેશના પીએમ બનવાનો તેમનું સ્વપ્ન હજુ બાકી છે.
એનસીપી સુપ્રીમો શરદ પવાર પાસે 2004માં પીએમ બનવાની સારી તક હતી. જ્યારે કોંગ્રેસ પક્ષે સત્તામાં અણધાર્યું પુનરાગમન કર્યું હતું. પરંતુ વર્ષ 1999માં પવારે કોંગ્રેસથી અલગ થઈને પોતાની પાર્ટી એનસીપી બનાવી. આ કારણે તેઓ તેમના અડધો ડઝન સાંસદો સાથે યુપીએ ગઠબંધનનો હિસ્સો બન્યા. બાદમાં તેમને કેન્દ્રીય મંત્રી પદથી સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. તે સમયે આ રેસમાં ઘણા નેતાઓ સામેલ હતા પરંતુ સોનિયા ગાંધીએ પોતાને અને પાર્ટીના વિશ્વાસુ મનમોહન સિંહ પર વિશ્વાસ કર્યો અને તેમને પીએમ બનાવ્યા.
આ વર્ષે, શરદ પવાર ભલે રાષ્ટ્રપતિની રેસથી દૂર થઈ ગયા હોય, પરંતુ વર્ષ 2017 માં, પવાર જૂથે રાષ્ટ્રપતિની ઉમેદવારી માટે તેમનું નામ હવામાં ઉડાવી દીધું. જોકે, જ્યારે પવારને લાગ્યું કે ચૂંટણીમાં તેમની જીત શક્ય નથી. ત્યારે તેમણે પોતે જ કહ્યું કે તેમને રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં રસ નથી. કહેવાય છે કે આ મામલો તત્કાલિન સાંસદ રાહુલ બજાજે જોર જોરથી ઉઠાવ્યો હતો. પાછળથી તે તેમના પોતાના ગુપ્ત અને વ્યક્તિગત અભિપ્રાય હોવાનું કહેવાય છે.
શરદ પવાર અને પીએમ નરેન્દ્ર મોદીની નિકટતા પણ છૂપી નથી. એવું પણ કહેવાય છે કે મોદીના પ્રણયમાં તેમણે પોતાની પાર્ટીના નેતાઓની ભાવનાઓની પણ અવગણના કરી હતી. પવારે મોદીને રાજકારણમાં શરૂઆતના દિવસોમાં મદદ કરી હતી. ખુદ પીએમએ પણ આવું કહ્યું છે. પવારને પણ લાગ્યું કે કદાચ આ મોદીનો વિશ્વાસ જીતવા માટે પૂરતું હશે. જોકે, તેમણે મોદીની અંદર આરએસએસની વિચારધારાને અવગણી હતી.
આરએસએસ સંપૂર્ણ સત્તા મેળવવા માટે આટલા વર્ષોની રાહ વેડફવા માંગતું ન હતું. એટલા માટે તેમણે મોદીને પસંદ કર્યા. બીજી તરફ પવારની છબી પણ આવા નેતાની માનવામાં આવે છે. જેઓ બિનસાંપ્રદાયિક છે પણ તકવાદી પણ છે. કદાચ આ જ કારણસર કોંગ્રેસે પણ તેમના પર વિશ્વાસ ન કર્યો અને મનમોહન સિંહને પીએમ બનાવ્યા.
જો કે, પાંચ વર્ષની કડવાશ બાદ આ વખતે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષા સોનિયા ગાંધીએ પોતે શરદ પવારની રાષ્ટ્રપતિ પદની ઉમેદવારીને ટેકો આપ્યો હતો. રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે ઘણા વિરોધ પક્ષો પવારને સમર્થન આપી રહ્યા છે. જોકે, તેમણે પોતે આ ચૂંટણી નહીં લડવાની વાત કરી છે. પવાર આજ સુધી મેદાન પર એકપણ ચૂંટણી હાર્યા નથી. જો કે, 1997ની કોંગ્રેસ પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં સીતારામ કેસરી દ્વારા તેમનો પરાજય થયો હતો. ત્રણ વર્ષ પછી, તેઓ બીસીસીઆઈની ચૂંટણીમાં એક મતથી હાર્યા હતા. તેથી પવાર પણ આ ચૂંટણીમાં પોતાનો રેકોર્ડ બગાડવાનું પસંદ કરશે નહીં. તે પણ અરીસાની જેમ સ્પષ્ટ છે કે ભાજપના સમર્થન વિના આ ચૂંટણી કોઈ જીતી શકશે નહીં. સાથે જ ભાજપ અને આરએસએસ પણ પોતાની વિચારધારા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. તેઓ એ પણ જાણે છે કે આવી વ્યક્તિ સાથે ગઠબંધન તેમની છબીને ઘણું નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
પવારે મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપને સત્તા પરથી હટાવી દીધી છે. આવી સ્થિતિમાં પવારને ભાજપનું સમર્થન મળવાની શક્યતાઓ ઘણી ઓછી છે. પવાર 2024 માટે આશા રાખી રહ્યા છે કે ભાજપ વિરોધી પક્ષો સાથે મળીને ત્રીજો મોરચો બનાવશે. જેનો ફાયદો તેમને લોકસભા ચૂંટણીમાં મળશે
શરદ પવાર પણ જાણે છે કે તેમની આકાંક્ષાઓનો માર્ગ એટલો સરળ નથી. પીએમની રેસમાં મમતા બેનર્જી પોતે, કે. ચંદ્રશેખર રાવનો પણ સમાવેશ થાય છે. જો કે તેમને વર્ષ 2024માં 7 લોક કલ્યાણ માર્ગની મુલાકાત લેવાની તક મળી નથી, તેમ છતાં તેઓ મહારાષ્ટ્રના રાજકીય તળાવની સૌથી મોટી માછલી બનવાનું પસંદ કરશે. વર્ષ 2019માં ભાજપે પવારને મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિમાંથી હટાવવાની સંપૂર્ણ યોજના બનાવી હતી. પરંતુ રેલી દરમિયાન વરસાદમાં ભીંજાયેલા સ્ટેજ પરથી ભાષણ આપતા પવારની વાયરલ તસવીરે રમત ઊંધી પાડી દીધી. મહારાષ્ટ્રમાં એનસીપીના મૃત્યુને આ તસવીરથી જીવન મળ્યું.
