શું છે મસાન હોળી
દેશના જુદા જુદા ભાગોમાં હોળી સાથે જોડાયેલી ઘણી માન્યતાઓ અને પરંપરાઓ પ્રચલિત છે. સામાન્ય રીતે હોળી રંગો અને ગુલાલથી રમવામાં આવે છે, પરંતુ ઉત્તર પ્રદેશમાં એક એવી જગ્યા છે જ્યાં સ્મશાનમાં ચિતાની રાખ સાથે હોળી રમવાની પરંપરા છે.
આ સ્થળ કાશી છે. સ્મશાનગૃહને મસાન પણ કહેવામાં આવે છે, તેથી આ પરંપરાને મસાન હોળી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આગળ જાણો મસાન હોળી સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો…
કાશીમાં મસાન હોળી કેમ રમાય છે
કાશીને ભગવાન શિવનું ઘર કહેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી પાર્વતી સાથે લગ્ન કર્યા પછી ભગવાન શિવ તેમને કાશી લઈ આવ્યા હતા. તે દિવસે રંગભરી એકાદશી હતી. ભગવાન શિવના લગ્નની ઉજવણીમાં, બીજા દિવસે મણિકર્ણિકા ઘાટ ખાતે, ભગવાન શિવના અનુયાયીઓ અને ભૂતોએ સ્મશાનમાં ચિતાની રાખ સાથે હોળીની ઉજવણી કરી હતી. ભગવાન શિવે પણ આ ઉત્સવમાં ભાગ લીધો હતો. ત્યારથી અહીં દર વર્ષે મસાન હોળી રમવામાં આવે છે. લોકો માને છે કે આજે પણ ભગવાન શિવ ગુપ્ત રીતે મસાનમાં આવે છે. આ વખતે મસાન હોળી 21 માર્ચ, ગુરુવારે રમાશે.
શા માટે માત્ર ચિતાની રાખથી હોળી રમાય છે
કાશીના મણિકર્ણિકા ઘાટ પર ચિતાની રાખ સાથે હોળી રમવાની પરંપરા પાછળ એક ઊંડું આધ્યાત્મિક રહસ્ય છુપાયેલું છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર આ સંસાર નશ્વર છે એટલે કે એક દિવસ તેનો નાશ થવાનો છે. એક દિવસ આ દુનિયા રાખ બની જશે. અહીં રહેતા દરેક જીવો સાથે પણ એવું જ થશે. ચિતાની ભસ્મ સાથે હોળી રમવાનો અર્થ એ છે કે આ દુનિયા અને તમારા જીવન સાથે વધુ પડતું આસક્ત ન રહો કારણ કે એક દિવસ બધું જ રાખ બની જશે.
મણિકર્ણિકા ઘાટ શા માટે ખાસ છે
કાશીનો મણિકર્ણિકા ઘાટ ઘણો પ્રાચીન છે. તેનું વર્ણન અનેક ધાર્મિક ગ્રંથોમાં પણ જોવા મળે છે. પૌરાણિક ગ્રંથો અનુસાર, એકવાર દેવી પાર્વતીનું કર્ણ ફૂલ (કાનનું આભૂષણ) અહીં એક તળાવમાં પડ્યું હતું. જે પાછળથી ભગવાન શિવને મળી હતી. દેવી પાર્વતીના કાનના આભૂષણો પડી જવાને કારણે આ ઘાટનું નામ મણિકર્ણિકા પડ્યું હતું. બીજી એક વાત જે આ ઘાટને વિશેષ બનાવે છે તે એ છે કે મહાદેવે આ સ્થાન પર દેવી સતીના અગ્નિ સંસ્કાર કર્યા હતા, તેથી તેને મહાશંસાન પણ કહેવામાં આવે છે.
