ધૂમ્રપાન અને કાર્સિનોજેનિક ઉત્પાદનોના સંપર્કમાં આવવાથી તે ફેફસાના કેન્સરનો શિકાર બને છે
દર વર્ષે 1 ઓગસ્ટને વિશ્વ લંગ કેન્સર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન અનુસાર 2020માં ફેફસાના કેન્સરને કારણે લગભગ 18 લાખ લોકોના મોત થયા છે.
World lung cancer day: આ દિવસ 1 ઓગસ્ટના રોજ મનાવવામાં આવે છે, એ ફેફસાના કેન્સર સામેની વૈશ્વિક લડાઈનું એક મહત્વપૂર્ણ રીમાઇન્ડર છે, જે વિશ્વભરમાં કેન્સર સંબંધિત મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ છે. આ દિવસનો હેતુ ધૂમ્રપાન, પર્યાવરણીય પરિબળો અને વારસાગત વલણ સહિત ફેફસાના કેન્સર સાથે સંકળાયેલા જોખમો વિશે જાગૃતિ લાવવાનો છે. તે પ્રારંભિક શોધ અને સારવારમાં પ્રગતિના મહત્વને પણ પ્રકાશિત કરે છે, જે જીવન ટકાવી રાખવાના દરમાં નોંધપાત્ર સુધારો કરી શકે છે. કેમ કે જીવનશૈલીની વર્તમાન પરિસ્થિતિઓ, તણાવપૂર્ણ પરિસ્થિતિઓ, ધૂમ્રપાન, નબળા પોષણ અને વાયુ પ્રદૂષણને કારણે ફેફસાના કેન્સર જેવી બીમારી અસામાન્ય નથી. જ્યારે શરીરમાં લંગ કેન્સરના લક્ષણો દેખાવા લાગે છે, ત્યારે દર્દી ડૉક્ટર પાસે જાય છે. લંગ કેન્સરના લક્ષણો શાંત અથવા અસ્પષ્ટ હોઈ શકે છે, અથવા તો કેટલીકવાર તે ઓળખાયા વગર વધવા માટેનું કારણ પણ બની શકે છે.
વિશ્વ લંગ કેન્સર ડેનો ઇતિહાસ:
વર્લ્ડ લંગ કેન્સર ડેની શરૂઆત વર્ષ 2012માં કરવામાં આવી હતી. ઇન્ટરનેશનલ એસોસિએશન ફોર ધ સ્ટડી ઓફ લંગ કેન્સર, અમેરિકન કોલેજ ઓફ ચેસ્ટ ફિઝિશિયન્સ અને ફોરમ ઓફ ઇન્ટરનેશનલ રેસ્પિરેટરી સોસાયટીઝ 2012માં ફેફસાના કેન્સર અંગે જાગૃતિ લાવવા અને આ ક્ષેત્રમાં સંશોધન માટે સરકારી ભંડોળને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે આ અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. ફેફસાના કેન્સર પર વિશ્વ પરિષદ, વિશ્વભરમાં માન્યતા પ્રાપ્ત સંસ્થા, ફેફસાના કેન્સર વિશે જાગૃતિ ફેલાવવાનું કામ કરે છે.
વિશ્વ ફેફસાના કેન્સર દિવસનું મહત્વ:
ફેફસાના કેન્સરના લક્ષણો, જોખમો અને નિવારણના પગલાં વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે દર વર્ષે વર્લ્ડ લંગ કેન્સર ડેની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. કેન્સર સામે જાગૃતિ ફેલાવવા ઉપરાંત, આ ક્ષેત્રમાં સંશોધનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પણ ઉજવવામાં આવે છે. સરકારને આ ક્ષેત્રમાં વધુ સંશોધન માટે વધુ ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે. ધૂમ્રપાન, સ્વસ્થ જીવનશૈલી અને યોગ્ય આહાર-વિહારની મદદથી ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ ઘટાડી શકાય છે. વારંવાર સ્ક્રીનીંગ કરવાથી, કેન્સરને પ્રારંભિક તબક્કામાં શોધી શકાય છે, જે સારવારની મદદથી રોગને મટાડવાની તકો વધારે છે.
વર્લ્ડ લંગ કેન્સર ડે 2024ની થીમ:
આ વર્ષે વર્લ્ડ લંગ કેન્સર ડેની થીમ ‘ક્લોઝ ધ કેર ગેપ’ છે. આ થીમ હેઠળ, લંગ કેન્સર દિવસ અભિયાનનો હેતુ કેન્સરની સંભાળમાં અસમાનતાઓને ઓળખવાનો અને સમજવાનો છે. આ વર્ષે, જાગૃતિ ફેલાવવા અને કેન્સરને અટકાવવા માટે સામૂહિક પ્રયાસો પર ભાર મૂકવામાં આવશે.
લંગ કેન્સર થવાના લક્ષણો અને ઉપાયો:
જો ધૂમ્રપાન કરનાર દર્દીને ઉધરસ જેવા લક્ષણો હોય કે જે સારવાર કરવા છતાં ઠીક ન થાય, ઉધરસ સાથે લોહી આવે, વજન ઘટે, ભૂખ ન લાગતી હોય, તો ડૉક્ટર તમને એક્સ-રે સહિત અનેક પરીક્ષણો/તપાસ કરાવવાનું કહી શકે છે, જેમાં કેટલીક ગાંઠો પણ દેખાઈ શકે છે. જો આ અસાધારણતા સારી થતી નથી અથવા એક્સ-રે પર વધતી જતી હોય, તો ડૉક્ટર તમને ફેફસાના કેન્સર જેવી પરિસ્થિતિઓને નકારી કાઢવા માટે સીટી સ્કેન અને બાયોપ્સી કરાવવાનું કહી શકે છે.
હાલના સમયની સારી વાત એ છે કે વર્તમાન યુગની હોસ્પિટલો અને ડોકટરો નિદાનમાં ઊંડાણપૂર્વક પહોંચવા માટે અદ્યતન મશીનરીથી સજ્જ છે. કેટલીકવાર કેન્સર કોઈપણ લક્ષણો વિના પણ નિયમિત તપાસમાં આકસ્મિક રીતે દેખાઈ આવે છે. જેથી કેન્સરના કોઈપણ શાંત ચિહ્નો શોધવા માટે તમારા ડૉક્ટર સાથે નિયમિત આરોગ્ય તપાસ કરાવવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એવા ઘણા રોગો છે જે ફેફસાના કેન્સર જેવા લક્ષણોને મળતા આવે છે જેમ કે ટીબી, જેના લક્ષણો અને ચિહ્નો ફેફસાના કેન્સર જેવા જ હોઈ શકે છે. તેથી, સચોટ નિદાન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે તેથી જ્યારે પણ તમને ઉપર જણાવેલ કોઈપણ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે, તો તેને અવગણશો નહીં અને તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો. કેન્સરનું જોખમ ઘટાડવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ એ છે કે જીવનશૈલીમાં સુધારો કરવો, ધૂમ્રપાન છોડવું અને હવા પ્રદૂષણથી પોતાને બચાવવું.
