ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર વિલિયમ બકલેન્ડે વિશ્વને મેગાલોસોરસ નામના પ્રથમ ડાયનાસોરનો પરિચય કરાવ્યો. તેને તે ડાયનાસોરનો અશ્મિ મળી ગયો હતો, જેના આધારે તેણે આ શોધ કરી હતી.
20 ફેબ્રુઆરી 1824. 200 વર્ષ પહેલાં, ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટી, લંડનમાં નવી જીઓલોજિકલ સોસાયટીની રચના કરવામાં આવી હતી. ભૂસ્તરશાસ્ત્રના પ્રથમ પ્રોફેસર વિલિયમ બકલેન્ડ હતા જેમણે વિશ્વને કહ્યું કે ડાયનાસોર જેવા જીવો હતા જે વિશાળ ગરોળી જેવા દેખાતા હતા. તેણે આ પ્રાણીનું નામ મેગાલોસોરસ એટલે કે ગ્રેટ લિઝાર્ડ રાખ્યું. તો હવે સવાલ એ થાય છે કે તેમને આ જીવ વિશે કેવી રીતે ખબર પડી?
વિલિયમને એક પ્રાણીનો અશ્મિ મળ્યો જે વાસ્તવમાં તેનું નીચેનું જડબું હતું. જ્યારે તેઓએ તેનો અભ્યાસ કર્યો, ત્યારે તેઓએ તેનું નામ મેગાલોસોરસ રાખ્યું. આ નામ ડાયનાસોર (સૌપ્રથમ ડાયનાસોર) નામના લગભગ 20 વર્ષ પહેલાં બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ અશ્મિ બ્રિટનની સ્થાનિક ખાણોમાં પડેલો મળી આવ્યો હતો. તે સમયે આ જીવ વિશે કોઈ જાણતું ન હતું. પ્રાણીના દાંત જોઈને તેઓએ અનુમાન લગાવ્યું કે તે માંસાહારી જ હશે. તેણે એવો પણ અંદાજ લગાવ્યો કે આ પ્રાણી 40 ફૂટ ઊંચું એટલે કે લગભગ 12 મીટર ઊંચું હશે અને ચારેય પગે ચાલ્યું હશે. તેમના મતે, મેગાલોસોરસ પાણી અને જમીન બંને પર રહેતા હશે.
આ જીવો 2 પગ પર ચાલતા હતા
લંડનના નેચરલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમના સ્થાપક અને વૈજ્ઞાનિક રિચાર્ડ ઓવેને આ જીવોને પ્રથમ વખત ડાયનાસોર નામ આપ્યું હતું. તે સમયે, 1854 દરમિયાન, લંડનના ક્રિસ્ટલ પાર્કમાં આ પ્રાણીની પ્રતિમા બનાવવામાં આવી હતી, જેમાં તે ચારેય પગ પર ઊભેલી જોવા મળી હતી. પરંતુ બાદમાં જ્યારે વધુ સંશોધન કરવામાં આવ્યું ત્યારે જાણવા મળ્યું કે આ પ્રાણી 4 નહીં પણ 2 પગે ચાલતું હતું, એટલે કે માણસોની જેમ ચાલે છે. આજના વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આ જીવો 6 મીટર સુધી લાંબા હતા.
16 કરોડ વર્ષ પહેલા અસ્તિત્વમાં હતું
નેશનલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમ અનુસાર, આ ડાયનાસોર બાથોનિયન સમયગાળામાં અસ્તિત્વમાં છે, એટલે કે, તેઓ લગભગ 160 મિલિયન વર્ષો પહેલા અસ્તિત્વમાં છે. સીએનએન અનુસાર, અત્યાર સુધીમાં વૈજ્ઞાનિકોએ ડાયનાસોરની લગભગ 1000 પ્રજાતિઓ શોધી કાઢી છે. 1990 ના દાયકામાં, ડાયનાસોરના અવશેષો મળી આવ્યા હતા જેમાં પીંછા હતા. આના પરથી એવું લાગતું હતું કે આજના પક્ષીઓ પણ આ ડાયનાસોરમાંથી વિકસ્યા છે. મેગાલોસોરસ લાંબા સમયથી જોવામાં આવે છે અને તેનો અભ્યાસ કરવામાં આવે છે. ચાર્લ્સ ડિકન્સે પોતાની બ્લીક હાઉસ નામની નવલકથામાં પણ આ ડાયનાસોરનો ઉલ્લેખ કર્યો છે.
