વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પર ચીનની વધતી જતી પ્રવૃત્તિઓ વચ્ચે ભારતીય હવાઈ દળ ‘શક્તિપ્રદર્શન’ કરશે
ભારતીય વાયુસેના પૂર્વીય ક્ષેત્રમાં વધતા તણાવ વચ્ચે આવતા મહિનાની શરૂઆતમાં અરુણાચલ પ્રદેશ, આસામ અને અન્ય ઉત્તરપૂર્વીય રાજ્યોમાં ફ્રન્ટલાઈન લડવૈયાઓ, હેલિકોપ્ટર, અન્ય એરક્રાફ્ટ અને ડ્રોન સાથે હવાઈ દળ યુદ્ધ અભ્યાસ હાથ ધરનાર છે. નોંધપાત્ર રીતે વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (એલએસી)ના પૂર્વીય સેક્ટરમાં ૨૦૨૦ના હિંસક સંઘર્ષ પછી ૩૨ મહિના બાદ ઓણ તણાવની સ્થિતિ યથાવત છે. એવું કહેવાય છે કે આ કમાન્ડ લેવલની કવાયત ઈસ્ટર્ન એર કમાન્ડ દ્વારા કરવામાં આવશે જેનું મુખ્યાલય શિલોંગમાં છે.
યુદ્ધ અભ્યાસ દ્વારા ભારતીય વાયુસેના ૧ ફેબ્રુઆરીથી ૫ ફેબ્રુઆરી સુધી તેની ઓપરેશનલ તૈયારીનું પરીક્ષણ કરશે. આ કવાયત હેઠળ હાસીમારા, તેઝપુર અને ચાબુઆ એરબેઝ પરથી રાફેલ, સુખોઈ-૩૦ એમએકઆઈ ફાઈટર જેટ સહિત આધુનિક સૈન્ય ઉપકરણોથી સજ્જ ભારતીય હવાઈ દળ તેમની ક્ષમતાની કસોટી કરશે. ઉલ્લેખનીય છે કે, ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે પણ શુક્રવારે ભારતીય સરહદ પર તૈનાત પીએલએ સૈનિકો સાથે વાત કરીને યુદ્ધની તૈયારીઓની સમીક્ષા કરી છે.
ભારતીય વાયુસેનાએ અરુણાચલ પ્રદેશના તવાંગ સેક્ટરમાં યાંગત્સે પર ભારતીય-ચીની સૈનિકો વચ્ચે તાજી શારીરિક અથડામણ પછી તરત જ ૯ ડિસેમ્બરે પૂર્વોત્તરમાં બે દિવસીય કવાયત હાથ ધરી હતી. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર હવે ફેબ્રુઆરીના પ્રથમ સપ્તાહમાં યોજાનારી કવાયત મોટા પાયે થશે. જેમાં સી-૧૩૦જે સુપર હર્ક્યુલસ એરક્રાફ્ટ, ચિનૂક હેવી લિફ્ટ અને અપાચે એટેક હેલિકોપ્ટર સહિત વિવિધ પ્રકારના આધુનિક એરક્રાફ્ટ અને ડ્રોનનો સમાવેશ થશે. નોંધપાત્ર રીતે, પૂર્વી લદ્દાખમાં હિંસક સંઘર્ષ પછી ચીને સતત ત્રીજા શિયાળામાં એલએસી પર ૫૦,૦૦૦ થી વધુ સૈનિકો અને ભારે હથિયારો તૈનાત કર્યા છે. વધુમાં, તેણે વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ ડેપસાંગ મેદાનો અને ડેમચોક વિસ્તારોમાંથી સૈનિકો પાછા ખેંચવા અંગે ચર્ચા કરવાનો પણ ઇનકાર કર્યો છે.
દરમિયાન ચીનની પીપલ્સ લિબરેશન આર્મીએ સિક્કિમ અને અરુણાચલ પ્રદેશમાં એલએસીના ૧૩૪૬ કિમી વિસ્તાર સાથે બળનું સ્તર પણ વધાર્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે પીએલએ એ પૂર્વ સેક્ટરમાં બે વધારાની સંયુક્ત શસ્ત્ર બ્રિગેડ તૈનાત કરી છે. દરેક બ્રિગેડના લગભગ ૪૫૦૦ સૈનિકો, ટેન્ક, આર્ટિલરી અને અન્ય શસ્ત્રો સાથે, શિયાળા દરમિયાન પણ પૂર્વીય ક્ષેત્રમાં તૈનાત છે. આ ક્રમમાં ભારતીય વાયુસેનાએ પણ તાજેતરના મહિનાઓમાં પૂર્વ સેક્ટરમાં એલએસીની નજીક આવતા ચીની વિમાનોને ભગાડવા માટે સાવચેતીના હવાઈ સંરક્ષણ પગલાં તરીકે સુખોઈ ફાઈટર જેટ તૈનાત કરવા પડ્યા છે.
સંરક્ષણ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ૩૪૮૮ કિલોમીટર લાંબા એલએસી પર ચીનની હવાઈ ગતિવિધિઓ વધી રહી છે. છેલ્લા બે વર્ષમાં, ચીને ભારતીય સરહદની નજીકના તેના તમામ મોટા એરબેઝ, જેમ કે હોટન, કાશગર, ગાર્ગુન્સા અને શિગાત્સેને અપગ્રેડ કર્યા છે, જેમાં વધારાના ફાઇટર જેટ અને સૈનિકો માટે કામચલાઉ ઘરો સહિત બોમ્બરો માટે ઇંધણ સંગ્રહ સુવિધાઓનો સમાવેશ થાય છે.
ડોકલામ નજીક સિક્કિમ-ભૂતાન-તિબેટ ટ્રાઇ-જંક્શન નજીક પીએલએની વધતી જતી પ્રવૃત્તિઓ અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટ ભારત માટે બીજી ચિંતા છે. નોંધપાત્ર રીતે ૨૦૧૭માં ડોકલામમાં સરહદ પર તણાવ વધ્યો, જ્યારે ભારતીય સૈનિકોએ જામફેરી રિજ તરફ તેમના મોટરેબલ ટ્રેકને લંબાવવાના ચીનના પ્રયાસોને અટકાવ્યા હતા. આ વિસ્તાર વ્યૂહાત્મક રીતે સંવેદનશીલ સિલિગુડી કોરિડોરની નજીક છે અને અહીં ભારત-ચીન સેના વચ્ચે ૭૩ દિવસ સુધી મડાગાંઠ રહી હતી. આ પછી ભારતીય સશસ્ત્ર દળોએ સિલિગુડી કોરિડોર અથવા ચિકન નેક પરના કોઈપણ જોખમને ઘટાડવા માટે ઘણા પગલાં લીધાં છે.
ચિકન નેક વાસ્તવમાં જમીનની એક સાંકડી પટ્ટી છે જે ઉત્તરપૂર્વને બાકીના ભારત અને અન્ય વિસ્તારોને વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ વિસ્તારો સાથે જોડે છે. એવું કહેવાય છે કે ભારતીય પક્ષ અનેક પગલાં અમલમાં મૂકીને ઓપરેશનલ તૈયારી જાળવી રહ્યું છે. કોઈપણ કટોકટીનો સામનો કરવા માટે ભારત પાસે પર્યાપ્ત બળ અને શસ્ત્રોનો સ્ટોક છે. આમાં પશ્ચિમ બંગાળના હાસીમારા એર બેઝ પર રાફેલ ફાઇટર જેટની સ્ક્વોડ્રન તૈનાતનો પણ સમાવેશ થાય છે. નોંધપાત્ર રીતે, આ એરબેઝ સિક્કિમ-ભૂતાન-તિબેટ ટ્રાઇ-જંક્શનની નજીક છે.
