સેકંડો વર્ષોની ઉત્ક્રાંતિ સાથે આપણે આપણા ખભાને વધુને વધુ લચીલા બનાવવા માટે પ્રયત્ન કરતા હોઈએ છીએ.જ્યારે કોઇ ડાન્સર પોતાના ખભાને એકદમ મસ્ત રીતે ગોળ ફેરવીને પાછળ લઈ જાય અને કમર સુધી પોહચાડે પછી ફરી પાછુ તેને આગળ લઈ આવે ત્યારે આપણે આંખો ફાડીને જોઈ રહીએ છીએ.
ખાસ કરીને સ્પોર્ટસ અને નૃત્યકલા સાથે સંકળાયેલા વ્યક્તિઓને તેના આર્મ્સ મરોડદાર હોય એ ખૂબ જ જરૂરી છે. પરંતુ વાસ્તવિકતા જોવા જઈએ તો ચાર માંથી એક વ્યકિતને ખભાના દુખાવાની સમસ્યા હોય છે. જેમાં અમુક લોકોને ક્રિકેટ, ગોલ્ફ જેવી રમતો રમવામાં સમસ્યા સર્જાય છે તો અમુક લોકોને રોજીંદા જીવનમાં ડ્રેસ બદલવા જેવી દૈનિક ક્રિયામાં પણ ખભાનો દુખાવો થતો હોય છે.
કેલિફોર્નિયા યનિવર્સિટીના ઓર્થોપેડીક સર્જરી વિભાગના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર ડો ડ્રુ લેન્ડ્સડાઉનના મત મુજબ મોટા ભાગે લોકો રાતના સમયે ખભાના દુખાવાની ફરિયાદ કરતા હોય છે જેના કારણે આરમદાયક અવસ્થામાં સૂઈ શકતા નથી તેમજ સરખી રીતે પડખું પણ ફરી શકતા નથી. જ્યારે ખભાનો દુખાવો અમુકવાર ઈજાઓને કારણે સર્જાયો હોય છે જે ખાસ ખભાના ભાગમાં સાંધાના દુખાવો સર્જાતો હોય છે.યુએસમાં લોસ એન્જલસની જજ્ઞીવિંયક્ષિ યુનિવર્સિટીના ફિઝિકલ થેરાપિસ્ટ અંને સંશોધકના જણાવ્યા પ્રમાણે ઘણી વખત ખભામાં એક જ સાથે ઘણી બધી સમસ્યાઓ સર્જાય છે અને આપણને ખ્યાલ પણ નથી રહેતો કે આ દુખાવો શા માટે થઈ રહ્યો છે
1) ખભાના દુખાવાથી બચવા સ્નાયુઓને બનાવો મજબૂત
ખભાની આસપાસના સ્નાયુઓની મજબૂતાઈ ખભાની સ્થિતિસ્થપકતામાં વઘારો કરે છે. ખાસ કરીને પીઠના ઉપરના ભાગના સ્નાયુઓ અને છાતીના સ્નાયુઓની મજબૂતાઈ વધારવાથી શોલ્ડરના દુખાવામાં રાહત મળે છે. સ્નાયુની મજબૂતાઈ ખભાને ઇજા અને તકલીફોથી બચાવે છે.પીઠ અને છાતીના બંને મોટા સ્નાયુઓ અને ખભા અને સ્કેપ્યુલાની આસપાસના નાના, સ્થિર સ્નાયુઓ, ખભાના સાંધા માટે નિયમિત વ્યાયામ કરવું જરૂરી છે કે ત્રણ સ્કેપ્યુલર પંક્તિઓ અને બેન્ડ સાથે ખભાના વિસ્તરણ , તેમજ સ્કેપ્યુલર રીટ્રેક્શન , એક સરળ હિલચાલ જે સ્થિર સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવે છે. તેના માટે, મોઢું નીચે સૂઈ જાઓ, હાથ તમારી બાજુમાં અને હથેળીઓ ફ્લોર તરફ મુખ રાખીને સૂઈ જાઓ. તમારા ખભાના બ્લેડને પાછળ અને નીચે ખેંચો કારણ કે તમે તમારા હાથને તમારા હિપ્સના સ્તર સુધી ઉપાડો છો; થોડી સેકંડ માટે પકડી રાખો, પછી ધીમે ધીમે છોડો.
2) તમારા ખભાનુ લચીલાપણુ ચકાસો
ખભાનુ લચીલાપણુ ત્રણ તબકકા માં તપાસો પહેલુ, દીવાલની સામે ઊભા રહો, તમારા અંગૂઠા તેને સ્પર્શે છે ,અને જુઓ કે શું તમે તમારી હથેળીને સપાટ રાખીને, તમારી સામેની દિવાલને સ્પર્શ કરવા માટે તમારા માથા પર એક સમયે એક હાથ ઊંચો કરી શકો છો. બીજુ, તમારી કોણીને બાજુની બહાર રાખીને, તમારા માથાના પાછળના ભાગને સ્પર્શ કરવા માટે તમારા હાથને નીચે લાવો. ત્રીજું, તમારા હાથને તમારી બાજુએ નીચે લાવો, પછી તમારી પીઠની પાછળ સુધી પહોંચો, તમારા હાથની પાછળના ખભાના બ્લેડને સ્પર્શ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખીને.તમારા બીજા હાથથી પુનરાવર્તન કરો.
3) એક જ ઝાટકે ભારે વજન ન ઉચકો
જો તમે ભારે વજન ઊંચકવા માટે મેહનત કરી રહ્યા હોય તો એક જ સાથે ભારે વજન ન ઊચકો. નિયમિત અભ્યાસ દ્વારા વજનમાં વધારો કરવો હિતાવહ રહેશે.જો તમે કોઈ નવી કોઈ પ્રવૃત્તિ કે વ્યાયામ કરી રહ્યા છો કે જેમાં ખૂબ જ વજન એક સાથે ખભા ઉપર આવે છે, તો પહેલી જ વારમાં આવી પ્રવૃત્તિ કરવાથી સ્નાયુ અને કરોડરજ્જુને નૂકશાન પોહચે છે. માનવ શરીરના સ્નાયુઓ એક જ ઝાટકે મજબૂત થઈ જતાં નથી તે લચીલા થતા સમય લાગી જાય છે.
4) નાના દુખાવા માટે આરામ અને વિરામ અતિ આવશ્યક.
ઘણીવાર, ખભાના સાંધામાં નાની-મોટી બળતરા અથવા બળતરા થોડા દિવસોમાં જ ઠીક થઈ જાય છે. ડો. લેન્સડાઉને જણાવ્યું હતું કે બરફ અને ઇન્ફેલમેટરીઝ દવાઓ બળતરામાં મદદ કરી શકે છે.જ્યારે એકવાર દુખાવો ઓછો થઈ જાય પછી, તમારા દિનચર્યાઓને તમારા ખભાના આગળ અને પાછળના ભાગ પરના તાણને પુન:સંતુલિત કરવાથી ફાયદો થઈ શકે છે કે કેમ તે ધ્યાનમાં લો, ડો. પોલને જણાવ્યું હતું. દાખલા તરીકે, જો તમે એવા પર્વતારોહી છો કે જે હંમેશા તમારી જાતને દિવાલ ઉપર ખેંચે છે – અથવા યોગી જે હંમેશા ફ્લોર સામે દબાણ કરે છે – તો વિરુદ્ધ દિશામાં થોડી હિલચાલ કરવાનો પ્રયાસ કરો .ક્લાઇમ્બર્સ માટે પુશ-અપ્સમાં ઉમેરો કરો)
