- યુપીની મૈનપુરી લોકસભા બેઠક અને રામપુર સદર અને ખતૌલી, ઓડિશાની પદમપુર, રાજસ્થાનની સરદારશહર, બિહારની કુરહાની અને છત્તીસગઢની ભાનુપ્રતાપપુર સીટ ઉપર જંગ
- યુપીની પેટાચૂંટણી ભાજપ અને સપા બન્ને માટે પ્રતિષ્ઠાનો જંગ : દેશભરની મીટ
ઉત્તર પ્રદેશની મૈનપુરી લોકસભા સીટ અને પાંચ રાજ્યોની છ વિધાનસભા સીટ પર પેટાચૂંટણી માટે આજે મતદાન શરૂ થયું છે. મૈનપુરીમાં સમાજવાદી પાર્ટી અને ભારતીય જનતા પાર્ટીની વચ્ચે કાંટાની ટક્કર માનવામાં આવી રહી છે. આ સીટ સપાના સંસ્થાપક મુલાયમ સિંહ યાદવના નિધનના કારણે ખાલી પડી છે. જે વિધાનસભા સીટ પર પેટાચૂંટણી થઈ રહી છે, તેમાં ઉત્તર પ્રદેશની રામપુર સદર અને ખતૌલી, ઓડિશાની પદમપુર, રાજસ્થાનના સરદારશહર, બિહારની કુરહાની અને છત્તીસગઢની ભાનુપ્રતાપપુર સીટ સામેલ છે.
ઉત્તર પ્રદેશની ત્રણ બેઠકો પર આજે પેટાચૂંટણીનું મતદાન યોજાઈ રહ્યું છે. આ પેટા ચૂંટણી યુપીના સમગ્ર રાજકારણનો માર્ગ નક્કી કરશે. ચૂંટણીનું મહત્વ એ હકીકત પરથી સમજી શકાય છે કે મુખ્ય વિપક્ષી સમાજવાદી પાર્ટીના વડા અખિલેશ યાદવ અને તેમની પાર્ટીના નેતા આઝમ ખાનનું રાજકીય કદ પરિણામો પર ટકેલું છે. ખાસ કરીને તમામની નજર મૈનપુરી લોકસભા પેટાચૂંટણી પર છે.
સપાએ ડિમ્પલ યાદવને મૈનપુરી બેઠક પરથી મેદાનમાં ઉતાર્યા છે, જે તેના સ્થાપક મુલાયમ સિંહ યાદવના નિધન બાદ ખાલી પડી હતી. અખિલેશ માટે આ બેઠક જીતવી એ માત્ર મુલાયમના વારસાને જાળવવા માટે જ નહીં, પરંતુ ચૂંટણીમાં સૈફઈ પરિવારના મહત્વના ચહેરાઓની હારનો દોર તોડવા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. તાજેતરમાં જ આઝમગઢ લોકસભા પેટાચૂંટણીમાં ધર્મેન્દ્ર યાદવનો પરાજય થયો હતો. આ પહેલા સૈફઈ પરિવારના સભ્યોમાંથી ડિમ્પલ યાદવ, ધર્મેન્દ્ર યાદવ અને અક્ષય યાદવને 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
ડિમ્પલ યાદવ માટે પેટાચૂંટણીનો અનુભવ સારો રહ્યો નથી. 2009માં, તે ફિરોઝાબાદમાં રાજ બબ્બર સામે પ્રથમ પેટાચૂંટણી હારી ગઈ હતી, જે પરંપરાગત સપા બેઠક ગણાતી હતી. આ જ કારણ છે કે અખિલેશના નેતૃત્વમાં સપાએ મૈનપુરીમાં પોતાની સંપૂર્ણ તાકાત લગાવી દીધી છે. અખિલેશે પોતે 15 દિવસથી વધુ સમયથી કેમ્પ કરીને શહેરો, મહોલ્લાઓ અને ગામડાઓમાં પ્રચાર કર્યો છે. કાકા શિવપાલ યાદવથી પણ રાજકીય અંતર દૂર કરવામાં આવ્યું છે.
રામપુર વિધાનસભાની પેટાચૂંટણી આઝમ ખાન માટે પણ સૌથી મુશ્કેલ રાજકીય લડાઈમાંથી એક છે, જેઓ ત્યાંથી 10 વખત ધારાસભ્ય રહી ચૂક્યા છે. આઝમ ન તો ઉમેદવાર છે કે ન તો મતદાર. પરંતુ, આ બેઠક પરથી સપાના ઉમેદવાર અસીમ રાજાની જીત કે હાર આઝમનું રાજકીય ભવિષ્ય પણ નક્કી કરશે. નફરતભર્યા ભાષણમાં સજાને કારણે આઝમ પોતે આગામી 6 વર્ષ સુધી ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતરી શકશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં રામપુર નક્કી કરશે કે તેમની રાજનીતિ ’આશ્રિત’ પર આધાર રાખીને આગળ વધશે કે બંધ થશે. સાથે જ ખતૌલી બેઠક બચાવવાનો પડકાર પણ ભાજપ સામે રહેશે. કારણ કે, જો તે ચૂંટણી હારી જશે તો સરકાર અને સંગઠન બંનેની વિશ્વસનીયતા પર સવાલ ઉઠશે.
2022ની વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ સપાના ગઢ આઝમગઢ અને રામપુરમાં ભાજપ ઘુસી ગયો છે. હવે તેની નજર મૈનપુરીમાં ઘૂસી જવા પર છે. પક્ષના નેતાઓ માટે પ્રચાર ઉપરાંત ઉમેદવાર રઘુરાજ શાક્યના સમર્થનમાં સરકારના 10 થી વધુ મંત્રીઓ, સીએમ યોગી આદિત્યનાથે પોતે પણ બે જાહેર સભાઓ કરી છે.
જો ભાજપ સખત મહેનત અને સ્થાનિક સમીકરણોની મદદથી મૈનપુરીને અલગ કરે છે તો 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં તેના માટે રસ્તો ખૂબ જ સરળ બની જશે. વિપક્ષની આશા ધૂંધળી થશે. બીજી તરફ, જો સપા આ બેઠક જાળવી રાખે છે, તો સપા અને તેના સમર્થકોને અખિલેશના કદ અને પદ પર વિશ્વાસ ચાલુ રહેશે. રાજ્ય તેમજ દેશના રાજકારણમાં અસરકારક રહેવા માટે અખિલેશ માટે મૈનપુરીને બચાવવી જરૂરી બનશે.