Vijay Diwas 2024: ભારત દર વર્ષે 16 ડિસેમ્બરે વિજય દિવસની ઉજવણી કરે છે, જે 1971માં પાકિસ્તાન સામેની જીતની યાદમાં ઉજવે છે. તેમજ પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં માનવીય સંકટના કારણે શરૂ થયેલા આ 13 દિવસના યુદ્ધના પરિણામે બાંગ્લાદેશને આઝાદી મળી હતી. 16 ડિસેમ્બરે, પાકિસ્તાની સેનાએ શરણાગતિ સ્વીકારી, જે એક મહત્વપૂર્ણ લશ્કરી શરણાગતિ હતી. વિજય દિવસ ભારતીય સૈનિકોના બલિદાનનું સન્માન કરે છે અને તે સ્વતંત્રતા અને રાષ્ટ્રીય ગૌરવનું પ્રતીક છે.
આ રીતે યુદ્ધ શરૂ થયું
વિભાજન પછી, પાકિસ્તાનના પૂર્વ ભાગમાં સાંસ્કૃતિક અને રાજકીય ભેદભાવને કારણે તણાવ વધ્યો, જે હવે બાંગ્લાદેશ તરીકે ઓળખાય છે. તેમજ પાકિસ્તાને પૂર્વ ભાગમાં નરસંહાર, બળાત્કાર અને માનવાધિકારના ઉલ્લંઘનની તમામ હદો વટાવી દીધી હતી. આ કારણે 26 માર્ચ 1971ના રોજ પહેલીવાર ત્યાંના લોકોએ આઝાદીની માંગ કરી હતી, પરંતુ પાકિસ્તાને તેના પર દમનકારી નીતિ અપનાવી હતી. આવી સ્થિતિમાં, માનવતા ખાતર, ભારતે બાંગ્લાદેશના સ્વતંત્રતા સંગ્રામને સમર્થન આપ્યું, જે પાકિસ્તાન સામે યુદ્ધમાં ફેરવાઈ ગયું હતું.
વિજય દિવસનો ઇતિહાસ :
ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે 1971માં 3 ડિસેમ્બરે શરૂ થયેલું યુદ્ધ 13 દિવસ સુધી ચાલ્યું હતું. આ યુદ્ધ તત્કાલીન પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં માનવીય સંકટના કારણે શરૂ થયું હતું. પાકિસ્તાની સેનાએ આ વિસ્તારની નાગરિક વસ્તી વિરુદ્ધ અભિયાન ચલાવ્યું હતું. ભારતે લોકોને તેમની આઝાદીની લડતમાં સમર્થન આપવા દરમિયાનગીરી કરી હતી.
16 ડિસેમ્બર 1971ના રોજ, પાકિસ્તાની સેનાના કમાન્ડર જનરલ આમિર અબ્દુલ્લા ખાન નિયાઝીએ ભારત અને બાંગ્લાદેશની મુક્તિ બહિનીના સંયુક્ત દળોને ઔપચારિક રીતે આત્મસમર્પણ કર્યું હતું.
તેમની સાથે લગભગ 93,000 પાકિસ્તાની સૈનિકોએ આત્મસમર્પણ કર્યું, જે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછીનું સૌથી મોટું સૈન્ય સમર્પણ હતું. આ જીતે માત્ર બાંગ્લાદેશને જન્મ આપ્યો જ નહીં પરંતુ ભારતને પ્રાદેશિક શક્તિ તરીકે પણ સ્થાપિત કર્યું હતું. તેમજ જાનહાનિમાં આશરે 3,900 ભારતીય સૈનિકો માર્યા ગયા અને સેંકડો લોકો ઘાયલ થયા હતા.
વિજય દિવસનું મહત્વ :
બલિદાનનું સ્મરણ: તે યુદ્ધ દરમિયાન ભારતીય સૈનિકોની બહાદુરી અને બલિદાનની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે.
સ્વતંત્રતાનું પ્રતીક: આ દિવસ પાકિસ્તાની સેનાના જુલમમાંથી બાંગ્લાદેશની મુક્તિનું પ્રતીક છે.
રાષ્ટ્રીય ગૌરવ: આ દિવસ નાગરિકોમાં એકતા અને દેશભક્તિની ભાવના પણ જગાડે છે, તેમને સ્વતંત્રતા અને સાર્વભૌમત્વના રક્ષણના મહત્વની યાદ અપાવે છે.
