રોજ 18 વર્ષથી નીચેની વયના 2500 જેટલા ટીનએજરો સીગારેટ પીવાનું શરૂ કરે છે
બાળપણ અને કિશોરાવસ્થા દરમિયાન સિગારેટનું વ્યસન સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બને છે, જેમાં શ્વસન સંબંધી બિમારીઓની સંખ્યા અને તીવ્રતામાં વધારો, હૃદયરોગની બીમારી જેવી કે હાર્ટ (મ્યોકાર્ડિયલ ઇન્ફેક્શન), શારીરિક તંદુરસ્તીમાં ઘટાડો અને ફેફસાના વિકાસ અને કાર્ય પર સંભવિત અસરોનો સમાવેશ થાય છે.
દરરોજ, 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લગભગ 2500 બાળકો તેમની પ્રથમ સિગારેટ અજમાવશે, અને તેમાંથી 400 થી વધુ નવા, નિયમિત દૈનિક ધૂમ્રપાન કરનાર બનશે. જો વર્તમાન તમાકુના ઉપયોગની રીતો ચાલુ રહેશે, તો અંદાજિત 5.6 મિલિયન આજના 18 વર્ષથી ઓછી વયના યુવાનો ધૂમ્રપાન સંબંધિત રોગથી અકાળે મૃત્યુ પામશે.
ભારતમાં 267 મિલિયન તમાકુના વપરાશકારો છે, જે તેને વિશ્વમા તમાકુના વપરાશકારોની બીજી સૌથી મોટી સંખ્યા ધરાવતો દેશ બનાવે છે. આશરે 100 મિલિયન લોકો 15 અને તેથી વધુ વયના લોકો હાલમાં તમાકુ (સિગારેટ અને બીડી) નું સેવન કરે છે.
તમાકુનો ઉપયોગ તમારા હૃદય રોગ અને સ્ટ્રોક થવાનું જોખમ વધારે છે. ધૂમ્રપાન તમારી ધમનીઓમાં તકતીના નિર્માણમાં ફાળો આપે છે, લોહીના ગંઠાવાનું જોખમ વધારે છે, તમારા લોહીમાં ઓક્સિજન ઘટાડે છે અને તમારા હૃદયને સખત મહેનત કરે છે. હકીકતમાં, ધૂમ્રપાન કરનારાઓને હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોક થવાની શક્યતા બે ગણી વધુ હોય છે અને તેમનાથી મૃત્યુ થવાની શક્યતા બે ગણી વધારે હોય છે
ઘણા લોકોને ધૂમ્રપાન છોડવું મુશ્કેલ લાગે છે. તે ઘણીવાર શારીરિક અને માનસિક વ્યસન છે. ઘણા લોકો તણાવ, હતાશા, એકલતા અને ચિંતા જેવી અપ્રિય લાગણીઓને નિયંત્રિત કરવા માટે ધૂમ્રપાનનો ઉપયોગ કરે છે. ઘણા લોકો ધૂમ્રપાન કરે છે અથવા તમાકુનો ઉપયોગ કરે છે કારણ કે તેમના પરિવાર, મિત્રો અથવા સહકાર્યકરો ધૂમ્રપાન કરે છે. યુવાનો ઘણીવાર પીઅર દબાણને કારણે અથવા તેમને ફિટ થવામાં મદદ કરવા માટે ધૂમ્રપાન કરે છે.
ધૂમ્રપાન છોડ્યા પછી તરત જ ફેફસાં સાજા થવાનું શરૂ કરે છે, તેથી જ ધૂમ્રપાન કરતાં વહેલા છોડવાથી એકંદર આરોગ્ય સારું થઈ શકે છે. ધૂમ્રપાન છોડ્યાના એક વર્ષની અંદર, તમારા હાર્ટ એટેકનો અનુભવ થવાનું જોખમ ઝડપથી ઘટી જાય છે. બે થી પાંચ વર્ષની અંદર, સ્ટ્રોક માટેનું તમારું જોખમ ધૂમ્રપાન ન કરનારના સ્તર સુધી ઘટી શકે છે.
વ્યાયામ ઓક્સિજનની માત્રામાં વધારો કરે છે જે તમારા સમગ્ર શરીરમાં કોષો અને પેશીઓને પહોંચાડવામાં આવે છે. તમે ધૂમ્રપાન છોડ્યા પછી તમારા ફેફસાંને સાફ કરવામાં મદદ કરવા માટે ઝડપી ચાલવું, તરવું, દોડવું અને સાઇકલિંગ જેવી કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર કસરતો આદર્શ છે.
ઊંડા શ્વાસ લેવાથી તમારા ફેફસાં અને શ્વાસ લેવાની ક્ષમતા માટે ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો મળે છે. તે તમારા ડાયાફ્રેમને મજબૂત કરી શકે છે, ઓક્સિજનની માંગમાં ઘટાડો કરી શકે છે અને ફસાયેલી હવાને મુક્ત કરી શકે છે. તે તમને વધુ શાંત અને હળવાશ અનુભવવામાં મદદ કરવા માટે તમારા શ્વાસના દરને પણ ધીમો કરી શકે છે. જો તમે આરામ કરવા અને તણાવ ઘટાડવા માટે સિગારેટ પીતા હોવ તો, ઊંડા શ્વાસ લેવાની પ્રેક્ટિસ વધુ ફાયદાકારક અસર પેદા કરે છે.
સંકલન: ડો. પ્રતિમા પરમાર
ઓલ્મપસ હોસ્પિટલ રાજકોટ