દેશમાં 5.70 કરોડ ડાયાબીટીસના પેશન્ટ, આ બિમારીથી દર બે મિનિટે એકનું મૃત્યુ- સર્વે
ડાયાબીટીસ એક ખતરનાક રોગ છે. લોહીમાં ખાંડનું સ્તર વધવા લાગે છે અને વ્યકિતની ધીમી ગતિએ પીડવાની પ્રક્રિયા થાય છે. આ રોગ લાંબા સમયે એક મોટું રૂપ ધારણ કરી લે છે. જે વ્યકિતના મૃત્યુનું કારણ બની શકે છે.
ભારતમાં અંદાજે પ કરોડ 70 લાખ લોકો ડાયાબીટીસની બીમારીથી પીડાય રહ્યા છે. સર્વેના કહેવા પ્રમાણે દર ર મીનીટે એક વ્યકિત આ બીમારીને કારણે મૃત્યુ પામે છે. જયાં સુધી તમે ડાયાબીટીસ થવાના કારણોને નહિ સમજો ત્યાં સુધી તેનો ઇલાજ કરવો મુશ્કેલ બની જાય છે.
ડાયાબીટીશ શું છે?
જયારે લોહીમાં ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ નું પ્રમાણ વધી જાય છે. ત્યારે લોહીમાં રહેલું આ કોલેસ્ટ્રોલ કોશિકાઓની આસપાસ જમા થવા લાગે છે. જેથી લોહીમાં રહેલા ઇન્સુલીન કોશિકાઓ સુધી નથી પહોંચી શકતું આથી તે ઇન્સુલીન શરીરમાં કયાંય કામ નથી આવતું એટલે જયારે તે વ્યકિત સુગર ચેક કરાવે ત્યારે સુગર લેવલ ઊંચુ આવે છે કારણ કે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ કોશિકાઓ આસપાસ જમા થયેલો હોવાથી તે ગ્લુકોઝ શોષણ નથી કરી શકતી. આથી બહારથી ઇન્સુલીન આપવામાં આવે છે તે નવું હોવાથી કોશિકાઓ સુધી પહોંચી જાય છે.
ડાયાબીટીશના ત્રણ મુખ્ય પ્રકારો છે
(1) ટાઇપ-1 ડાયાબીટીસ:- તમારું શરીર ઇન્સ્યુલિન બનાવતું નથી. આ એમ સમસ્યા છે કારણ કે તમે જે ખોરાક ખાઓ છો તેમાંથી શર્કરા લેવા માટે અને તેની મદદથી તમારા શરીર માટે તેને ઉર્જામાં ફેરવવા માટે તમારે ઇન્સ્યુલિનની જરુર પડે છે. જીવન જીવવા માટે તમારે દરરોજ ઇન્સ્યુલિન લેવાની જરુર પડે છે.
(ર) ટાઇપ-ર ડાયાબીટીસ:-
તમારું શરીર ઇન્સ્યુલિન બનાવતું નથી કે તેને સારી રીતે ઉપયોગ કરતું નથી. તમારા ડાયાબીટીસને કાબુમાં રાખવા માટે તમારે ગોળીઓ કે ઇન્સ્યુલિન લેવાની જરુર પડી શકે છે. ટાઇપ-ર એ ડાયાબીટીસનો સૌથી સામાન્ય પ્રકાર છે.
(3) જેસ્ટેશનલ (સગર્ભાવસ્થા દરમિયાનનો) ડાયાબીટીસ:-
અમુક સ્ત્રીઓને ગર્ભવતી હોય છે ત્યારે આ પ્રકારનો ડાયાબીટીસ થાય છે. મોટાભાગે, બાળકનો જન્મ થઇ ગયા બાદ તે દૂર થઇ જાય છે. જો કે તે દૂર થઇ જતો હોવા છતાં આવી સ્ત્રીઓ અને તેમના બાળકોને જીવનના પાછલા ભાગમાં ડાયાબીટીસ થવાની વધુ સંભાવના રહેતી હોય છે.
ઘણા લક્ષણો છે કે ડાયાબીટીસના પ્રારંભમાં થઇ શકે છે
(1) વારંવાર પેશાબ લાગવો:-
જયારે તમને હાઇ બ્લડ સુગર હોય, ત્યારે તમારી કિડની સુગરને બરાબર ફિલ્ટર કરવાનાં અસર્મથ હોય છે. જેના કારણે પેશાબમાં ખાંડ એકઠા થઇ જાય છુે. આ વારંવાર પેશાબમાં પરિણામે છે, તે બેકટેરિયલ અને આથો ચેપ પણ પેદા કરી શકે છે. જો તમે સામાન્ય કરતા વધારે વખત બાથરૂમનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે, તો ડાયાબીટીસનું નિશાની હોઇ શકે છે.
(ર) અસ્પષ્ટ વજન ઘટાડો:-
જો તમને હાઇબ્લડ સુગર હોય તો તમારૂ શરીર અનપેક્ષિત રીતે વજન ઘટાડવાનું શરુ કરશે. આવું થાય છે. કારણ કે તમારું શરીર તમને ઉર્જા પ્રદાન કરવા માટે ગ્લુકોઝનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરવામાં અસમર્થ છે. આમ, તે તમારા શરીરમાં ચરબી, બર્ન કરવાનું શરુ કરે છે. જેના પરિણામે અચાનક વજન ઓછું કરી રહ્યા છે. તો તે એક સંકેત હોઇ શકે છે કે તમે ડાયાબીટીસ છે.
(3) દ્રષ્ટિને નુકશાન:-
ઉચ્ચ રકત ખાંડનું સ્તર તમારી દ્રષ્ટિને નુકશાન પહોચાડે છે. તે તમારી આંખના સ્વાસ્થ્યનો નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. અને દ્રષ્ટિને નુકશાન પહોચાડે છે. તે તમારી આંખના સ્વાસ્થ્યને નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. અને દ્રષ્ટિની ખોટનું જોખમ વધારે છે. નજરમાં અચાનક ફેરફારને હળવાશથી લેવી જોઇએ અને તમારે તમાર ડોકટરની સલાહ લેવી જ જોઇએ.
(4) ત્વચા વિકૃતિ કરણ:-
ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર ત્વચા રંગ દ્રવ્ય તરફ દોરી શકે છે. ખાસ કરીને ગળા, સંયુકત વિસ્તારો અને પગની આસપાસ ત્વચામાં અચાનક કાળાશ થાય એટલે ડોકટરની સલાહ લેવી જોઇએ.
(પ) અતિશય થાક:-
જો તમે યોગ્ય રીતે આરામ કરવા અને આરોગ્યપ્રદ રીતે ખાવા છતાં થાક અનુભવો છો. તો તે ડાયાબીટીસની ચેતવણી ચિન્હ હોઇ શકે છે. દર્દીઓ શ્રમ કર્યા વિના પણ ડિ હાઇડ્રે ટેડ અને થાક અનુભવે છે.
જયારે તમે ડાયાબીટીસ સાથે જીવતા હોય ત્યારે તમને કચડાયેલા હોવાની દુ:ખી હોવાની કે ગુસ્સો હોવાની અનુભૂતિ થવી તે સામાન્ય છે. ડાયાબીટીસમાં સારો આહાર લેવો જોઇએ. અને તેને અંકુશમાં રાખવા માટે તણાવને ઘટાડવા શીખો, તણાવ તમારી બ્લડ સુગર વધારી શકે છે. ઊંડા શ્ર્વાસોશ્ર્વાસ લેવાનો, લાવકામ કરવાનો, ચાલવા જવાનો, ઘ્યાન કરવાનો, તમારા શોખ પર કામ કરવાનો પ્રયત્ન કરો. ખોરાકમાં ઓછી માત્રામાં કલેરી, સેચ્યુરેટેડ ફેટ, ટ્રાન્સફેટ, શર્કરા અને મીઠા ધરાવતા ખોરાકની પસંદગી કરવી જોઇએ, વધુ રેસા ધરાવતા ખાદ્ય પદાર્થ ખાઓ જેવા કે આખા દાણાવાળા કઠોળ, ભાત, ફળો, શાકભાજીઓ, આખા અનાજ, ઓછી ચરબીવાળા કે સ્કીમ દૂધ અને ચીઝ, જયુસ વગેરે દરરોજ 3 વખત 10 મિનિય ચાલવાની ટેવ રાખો, ડાયાબીટીસના સંચાલન માટે નાના અને વારંવાર ભોજન લેવું કસરત કરવી અને તંદુરસ્ત જીવનશૈલી જાળવવી મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ કે હાઇ બ્લડ સુગરની જયારે લાંબા સમય સુધી સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે તમારા જીવન માટે જોખમ ઉભું કરી શકે છે.
