ભારત તેના સમૃદ્ધ ઇતિહાસ અને સંસ્કૃતિ માટે વિશ્વભરમાં જાણીતું છે. અહીં ઘણી હેરિટેજ સાઇટ્સ છે જે ભૂતકાળની ઝલક આપે છે. એટલું જ નહીં, અહીં હાજર શહેરોનો પણ પોતાનો અલગ ઇતિહાસ છે.
ભારતમાં એવા ઘણા શહેરો છે જે માત્ર સો-બસો નહીં પણ હજારો વર્ષ જૂના છે. આ શહેરોમાંનું એક છે બાબા ભોલેનાથનું શહેર વારાણસી. તે માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વના સૌથી જૂના શહેરોમાંનું એક છે. આવો જાણીએ આ શહેરનો સમૃદ્ધ ઈતિહાસ અને તેની સાથે જોડાયેલા કેટલાક રસપ્રદ તથ્યો-
હજારો વર્ષ જૂનું શહેર
દુનિયાભરમાં આવા અનેક શહેરો છે, જે પુરાવા આપે છે કે ઘણા વર્ષો પહેલા માનવ સભ્યતા વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાં રહેતી હતી. વારાણસી એક એવું શહેર છે જે વિશ્વના સૌથી જૂના શહેરોની યાદીમાં સામેલ છે. દેશની આધ્યાત્મિક રાજધાની કહેવાતા વારાણસી લગભગ 3000 વર્ષ જૂનું માનવામાં આવે છે. આ શહેરનો ઇતિહાસ લગભગ 11મી સદીનો છે. જો કે કેટલાક વિદ્વાનો એવું પણ માને છે કે આ શહેર 4000-5000 વર્ષ જૂનું છે.
વારાણસીનું આધ્યાત્મિક મહત્વ
વારાણસીને ભારતની આધ્યાત્મિક રાજધાની કહેવામાં આવે છે. આ સિવાય આ શહેરને ‘બનારસ’ અને ‘કાશી’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ શહેર હિંદુ ધર્મમાં ઘણું મહત્વ ધરાવે છે અને તેને ખૂબ જ પવિત્ર સ્થળ માનવામાં આવે છે અને તેને અવિમુક્ત ક્ષેત્ર પણ કહેવામાં આવે છે. અહીં ગંગા અને ભગવાન શિવની હાજરીને કારણે આ શહેરનું પોતાનું આધ્યાત્મિક મહત્વ છે. વારાણસી ઘણા વર્ષોથી વિશ્વભરમાં સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક કેન્દ્ર રહ્યું છે.
આ કારણે આ શહેરને વારાણસી કહેવામાં આવ્યું
વારાણસી શહેરનું નામ બે સ્થાનિક નદીઓ, વરુણા નદી અને આસી નદી પરથી પડ્યું છે. આ બે નદીઓ અનુક્રમે ઉત્તર અને દક્ષિણ તરફથી આવે છે અને ગંગા નદીમાં જોડાય છે. આ ઉપરાંત આ શહેરના નામ વિશે એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે પ્રાચીન સમયમાં વરુણા નદીનું નામ વારાણસી હતું, જેના કારણે આ શહેરને વારાણસી કહેવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત આ શહેરને બનારસ, કાશી, લાઇટ્સનું શહેર, ભોલેનાથનું શહેર વગેરે નામોથી પણ ઓળખવામાં આવે છે.
ભગવાન શિવે કાશી શહેરની સ્થાપના કરી
વારાણસીની ઉત્પત્તિ વિશે વાત કરીએ તો, ધાર્મિક માન્યતાઓ અને પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, ભગવાન શિવે લગભગ 5000 વર્ષ પહેલાં આ કાશી શહેરની સ્થાપના કરી હતી. એટલું જ નહીં, 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંના એક કાશી વિશ્વનાથના રૂપમાં ભગવાન શિવ સ્વયં અહીં બિરાજમાન છે. આ જ કારણ છે કે આજે પણ બનારસ હિન્દુઓનું મુખ્ય તીર્થસ્થળ છે. સ્કંદ પુરાણ, રામાયણ, મહાભારત, સૌથી જૂના વેદ, ઋગ્વેદ સહિત ઘણા હિંદુ ગ્રંથોમાં આ શહેરનો ઉલ્લેખ છે.
તેથી જ બનારસ પ્રખ્યાત છે
ધાર્મિક મહત્વ ઉપરાંત આ શહેર અન્ય કારણોસર પણ ખાસ છે. અહીં ઉપલબ્ધ બનારસી સાડીથી લઈને સ્વાદિષ્ટ બનારસી પાન, દૂર-દૂરથી લોકો તેને પસંદ કરે છે. અહીં યોજાતી ગંગા આરતીને મનોહર નજારો માનવામાં આવે છે, જેને જોવા માટે દરરોજ ઘણા લોકો ગંગાના ઘાટ પર પહોંચે છે. આ સિવાય અહીં હાજર અસ્સી ઘાટ અને દશાશ્વમેધ ઘાટ પણ ખૂબ પ્રખ્યાત છે.