બાળકના ભાવિને ધ્યાનમાં રાખતા સમલૈંગિક યુગલોને દત્તક લેવાની મંજૂરી આપી શકાય નહીં : કેન્દ્ર
સુપ્રીમ કોર્ટે સજાતીય સંબંધને માન્યતા આપવા અંગેની અરજી પર નવમાં દિવસે સુનાવણી કરતા સવાલ પૂછ્યો હતો કે, જયારે કોઈ એક વ્યક્તિને બાળક દત્તક લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવે છે તો પછી લિવ ઈન રિલેશનશિપ તેમજ સજાતીય સંબંધ ધરાવતા યુગલોને બાળક દત્તક લેવાની મંજૂરી કેમ અપાતી નથી? ત્યારે આ અંગે કેન્દ્ર સરકારે સ્પષ્ટ વલણ દાખવતા જણાવ્યું છે કે, ભારતમાં લગ્ન એ એક સામાજિક ઢાંચો છે અને જયારે કોઈ બાળકનો જન્મ થાય છે ત્યારે તેના માતા-પિતા અંગે તમામ બાબતો સ્પષ્ટ હોય છે.
હવે જયારે સમલૈંગિક યુગલોને બાળક દત્તક લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે ત્યારે બાળક બંને પાત્રોમાં માતા તરીકે કોને ઓળખશે અને પિતા તરીકે કોને સંબોધીત કરશે તે મોટો સવાલ છે. જેની સીધી જ અસર બાળકના માનસ પર પડશે અને જયારે દત્તક લેવાની પ્રક્રિયા હાથ ધરવામાં આવે છે ત્યારે બાળકના કલ્યાણને સર્વોપરી રાખવામાં આવે છે જેથી સમલૈંગિક યુગલોને બાળક દત્તક લેવાની મંજૂરી આપી શકાય નહીં. આ દિશામાં અનેક રાજ્યોએ કેન્દ્રનો સાથ આપતાં સજાતીય સંબંધોબો વિરોધ કર્યો છે.
સર્વોચ્ચ અદાલતે સૂચવ્યાના એક દિવસ પછી કે તે સમલૈંગિક લગ્નોને માન્યતા આપતી બંધારણીય ઘોષણા જારી કરી શકે છે ત્યારે કેન્દ્રએ આવા પગલાની ઇચ્છનીયતા પર પ્રશ્ન ઉઠાવતા કહ્યું કે, તે સાચો કાર્યવાહીનો માર્ગ હોઈ શકે નહીં.
કોર્ટ માત્ર ઘોષણા કોઈપણ અધિકારની સ્વીકૃતિ અથવા સંબંધની સ્વીકૃતિ, તેના પોતાના અજ્ઞાત અને અણધાર્યા પરિણામો ધરાવે છે. દેશની સર્વોચ્ચ અદાલત દ્વારા આવા બંધનકર્તા ઘોષણાઓનો ભવિષ્યમાં કેવી રીતે ઉપયોગ કરી શકાય તે અંગે આગાહી કરવા માટે અદાલત પાસે કોઈ વ્યવસ્થા નથી. આ એક વધુ મૂળભૂત કારણ છે કે શા માટે કોર્ટે હંમેશા કોઈપણ ઘોષણા ટાળવી જોઈએ…, તેવું એસજી તુષાર મહેતાએ કેન્દ્ર વતી કોર્ટને જણાવ્યું હતું.
સમલૈંગિક લગ્નોને કાનૂની માન્યતા આપવાની માગણી કરતી અરજીઓ પર ચીફ જસ્ટિસની આગેવાની હેઠળની બેન્ચ દ્વારા નવમા દિવસે સુનાવણીમાં એનસીપીસીઆરએ અરજદારોનો વિરોધ કર્યો હતો. જેના પર કોર્ટે પૂછ્યું કે શા માટે લિવ-ઇન અથવા સમલૈંગિક દંપતીને બાળક દત્તક લેવાની મંજૂરી આપી શકાતી નથી જ્યારે એકલા વ્યક્તિને બાળક દત્તક લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
અગાઉ એનસીપીસીઆર માટે હાજર થતાં વધારાના સોલિસિટર જનરલ ઐશ્વર્યા ભાટીએ સમલિંગી દંપતી દ્વારા ઉછરેલા બાળકોના માનસ પર પ્રતિકૂળ અસર પર ભાર મૂક્યો હતો અને કોર્ટને વિનંતી કરી હતી કે પુરુષ અને સ્ત્રી વચ્ચેના લગ્નના સ્વીકૃત સામાજિક ધોરણમાં દખલ ન કરવી.
ભાટીએ જણાવ્યું હતું કે, લગ્નના મૂળભૂત પાત્રમાં કોઈપણ ફેરફાર બાળકોના ભાવિ પર પ્રતિકૂળ અસર કરશે અને લગ્નની મૂળભૂત રચનામાં કોઈપણ મૂળભૂત અને નમૂનારૂપ પરિવર્તન કુટુંબની મૂળભૂત રચનામાં ફેરફાર કરવા માટે બંધાયેલો છે જેનાથી બાળકના મન પર ખુબ જ ખરાબ માનસિક અસર થઇ શકે છે.
માત્ર એવા યુગલો કે જેઓ બાળકોને દત્તક લેવા માટે પાત્ર છે તે વિજાતીય વિવાહિત યુગલો છે, જેમાં લિવ-ઇન અથવા અન્ય કોઈપણ સંબંધોમાં રહેલા યુગલોને પણ બાકાત રાખવામાં આવે છે અને તે પણ ઉંમર, સંમતિ વગેરેના મજબૂત નિયમન સાથે દત્તક લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવે છે તેવું ભાટીએ કોર્ટને જણાવ્યું હતું.
ખંડપીઠે કહ્યું હતું કે કોઈ વ્યક્તિ બાળકને દત્તક લઈ શકે છે અને જો તે વ્યક્તિ લિવ-ઈન અથવા સમલૈંગિક સંબંધમાં આવી જાય છે તો તે અયોગ્ય ગણી શકાય નહીં અને બાળકને પરત લઈ જઈ શકાય નહીં. તેમાં કોઈ શંકા નથી કે બાળકોનું કલ્યાણ સર્વોપરી છે પરંતુ કલ્યાણ સુનિશ્ચિત કરવાના માર્ગો અસંખ્ય છે. અદાલતે સવાલ કર્યો હતો કે, જ્યારે એક જ વ્યક્તિને દત્તક લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવે ત્યારે લિવ-ઇન અથવા સમલૈંગિક યુગલને બાળકોને દત્તક લેવાની મંજૂરી કેમ ન આપી શકાય.
