હિન્દુ પંચાંગ અનુસાર અશ્વિન શુક્લ પક્ષની એકાદશીને પાપંકુશા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જો કે, દરેક મહિનામાં બે એકાદશી તિથિ હોય છે, એક શુક્લ પક્ષમાં અને બીજી કૃષ્ણ પક્ષમાં, પરંતુ પાપંકુશા એકાદશીનું અલગ જ મહત્વ છે.
આ વ્રત રાખીને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં આવે છે. પાપંકુશા એકાદશીનું વ્રત કરવાથી શ્રી હરિ વિષ્ણુ પ્રસન્ન થાય છે અને ભક્તોને ધન, સુખ અને સૌભાગ્યની કમી ક્યારેય પડવા દેતા નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ વ્રત કરવાથી તમામ પાપોનો નાશ થાય છે અને વ્યક્તિ આ સંસારના સુખો ભોગવીને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે.
પાપંકુશા એકાદશી તિથિ અને શુભ સમય
પંચાંગ અનુસાર 25 ઓક્ટોબરે પાપંકુશા એકાદશી છે, દિવસ બુધવાર છે. આ તારીખ 24 ઓક્ટોબરે બપોરે 3:14 વાગ્યે શરૂ થાય છે. તે બીજા દિવસે 25 ઓક્ટોબરે બપોરે 12:32 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદયા તિથિ 25 ઓક્ટોબરે છે, તેથી પાપંકુશા એકાદશીનું વ્રત 25 ઓક્ટોબરે જ રાખવામાં આવશે.
પાપંકુશા એકાદશી પૂજા પદ્ધતિ
એકાદશી તિથિના દિવસે સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરીને ઉપવાસ કરો.
પછી કલશ સ્થાપિત કરો અને તેની પાસેના આસન પર ભગવાન વિષ્ણુની છબી મૂકો.
આ પછી ભગવાન વિષ્ણુની યોગ્ય રીતે ધૂપ-દીપ અને ફળ, ફૂલ વગેરેથી પૂજા કરો.
એકાદશી વ્રત હંમેશા બીજા દિવસે દ્વાદશી તિથિના દિવસે કરવામાં આવે છે.
દ્વાદશી તિથિના દિવસે સવારે વહેલા ઉઠો અને સ્નાન કર્યા પછી પૂજા કરો.
પછી સાત્વિક ભોજન તૈયાર કરીને બ્રાહ્મણને મોકલો અને દાન દક્ષિણા આપીને વિદાય કરો.
આ પછી તમારે શુભ મુહૂર્તમાં પણ વ્રતનું પાલન કરવું જોઈએ.
પાપંકુશા એકાદશીનું મહત્વ
પાપકુંશા એકાદશીનું વ્રત પૂર્ણ ભક્તિભાવથી કરવાથી મન શુદ્ધ બને છે. વળી, મનુષ્યમાં સદ્ગુણોનો સમાવેશ થાય છે. આ એકાદશીનું વ્રત કરવાથી પાપોનું નિવારણ થાય છે અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેમજ ભગવાન વિષ્ણુની કૃપાથી તમામ સુખ પ્રાપ્ત થાય છે.