ગુજરાતમાં આવેલ જગત ગુરુ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની નગરીઓ

જન્માષ્ટમી એટલે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણનો જન્મદિવસ.  આ તેહવાર લોકો શ્રદ્ધા તેમજ ભાવથી ઉજવે છે. આ તેહવાર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ બીજા અનેક દેશોમાં પણ ઉજવામાં આવે છે.કૃષ્ણએ અનેક નામ તેમજ સ્વરૂપમાં લોકો દ્વારા પૂજાય છે. જેમકે લાલો ,નંદલાલ ,ગિરિધર ,શ્રીનાથજી ,દ્વારિકાધીશ જેવા અનેક.

જ્યારે તેહવાર આવે તો રજા આવે તો સાથે રજાઓ લાવે આથી લોકો , તેહવાર આવતાની સાથે બહાર જતાં હોય છે.

તો આ વખતે જન્માષ્ટમી આવતા પેહલા જાણો ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના ગુજરાતના તીર્થો વિષે થોડું :-

૧ . દ્વારિકાનું દ્વારિકાધીશ મંદિર

દ્વારકાધીશ મંદિરનો પૌરાણિક આધાર અને ધાર્મિક મહત્વ તેને વિશ્વાસીઓની દુનિયા સમક્ષ રજૂ કરે છે, કારણ કે ભારતમાં હિંદુ તીર્થસ્થળ જોવા આવશ્યક છે. દ્વારકાનો શાબ્દિક અર્થ ‘મુક્તિનો દરવાજો’ સૂચવે છે અને પવિત્ર જગત મંદિર ‘વિશ્વનું મંદિર’ સૂચવે છે. મૂળ જગત મંદિર મંદિર રણછોડરાયજીને સમર્પિત છે. તે વજ્રનાભાજી જે ભગવાન કૃષ્ણના મહાન પૌત્ર હોવાનું માનવામાં આવે છે દ્વારા બનાવવામાં આવે છે. આક્રમણકારો દ્વારા મંદિરને ઘણી વખત અસર થઈ હતી અને જ્યારે પણ તે બનાવવામાં આવ્યું ત્યારે એક વિશિષ્ટ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત થયું છે. હાલનું મંદિર ૧૫  મી -૧૬  મી સદીનું છે અને મંદિર સ્થાપત્યની ચાલુક્ય શૈલી દર્શાવે છે. મંદિર સંકુલમાં વિમંગ્રીહ, ભદ્રપીઠ, લાડવ મંડપ અને આર્થ મંડપ એમ ચાર વિભાગ છે. મંદિરના સૌથી ઉંચું શિખર વિશે ૫૨ મીટરની  ઊંચી છે. દ્વારકાધીશ એ હિન્દુ ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર સપ્ત પુરીઓમાંથી એક છે. ભારતમાં ચાર ધામોમાંના એક હોવા માટે મહત્તમ ધ્યાન લે છે.

આ મંદિર જામનગર જિલ્લાના દ્વારકામાં આવેલ છે.

૨. રૂક્મની મંદિર ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનો સૌથી પ્રિય પત્ની રુક્મિનીને આ મંદિર  સમર્પિત કરાયેલ છે, રુક્મિણી મંદિર હિન્દુ પૌરાણિક કથાઓમાં નોંધપાત્ર સ્થાન ધરાવે છે. મંદિરમાં બે અદ્ભુત નવકારશી કરેલી છે અને પેનલ સાથે સુંદર કોતરવામાં આવેલા બાહ્ય ભાગ છે. એક પેનલમાં નારથરસ (માનવીય આંકડાઓ) અને બીજી બાજુ ગજથારસ (હાથીઓ) ની મૂર્તિ બનાવવામાં આવી છે. મુખ્ય ધર્મસ્થાન પરંપરાગત સ્પાયર સાથે નિશ્ચિત છે અને પેવેલિયન ગોળ ગોળ સાથે જોડાયેલ છે. આંતરિક ગર્ભાશયમાં ફરીથી બેઠેલી બેઠક છે, જેના પર રૂક્મિની દેવીની છબી સ્થાપિત છે.આ મંદિર દ્વારકા શહેરથી ફક્ત ૨ કિલોમીટર દૂર છે.

૩. ગોપી તલાવ

કૃષ્ણના અનુયાયીઓની મૂળની ધાર્મિક માન્યતાઓ સાથે સંકળાયેલા, ગોપી તલાવની મુલાકાત ગુજરાતમાં આવેલા શ્રેષ્ઠ પવિત્ર સ્થળોમાં થાય છે. દંતકથા અનુસાર, જ્યારે કૃષ્ણે વૃંદાવન છોડી દીધું, ત્યારે ગોપીઓ અથવા તેની સખીઓ ઉદાસ થવા લાગી. ભગવાનને મળવાના હેતુથી, તેઓ ચંદ્ર પ્રગટતી રાતે મળ્યા અને તે જ તળાવ નજીક કૃષ્ણ સાથે નૃત્ય કર્યું જે આજે ગોપી તલાવ તરીકે ઓળખાય છે. એકવાર નૃત્ય પૂરું થતાં, ગોપીઓ કૃષ્ણથી વિદાય લેવા તૈયાર ન હતા. તેથી તેઓએ પૃથ્વીની નીચે ડૂબી જવાનું નક્કી કર્યું. લોકકથાઓ મુજબ, ગોપીઓ પીળી માટીમાં બદલાતી ગોપી ચંદન કહેવાય છે, જેને આજે વૈષ્ણવના લોકો માટે સૌંદર્ય પ્રસાધનોનું સમર્થન આપવું આવશ્યક છે.આ સ્થળ જામનગર જિલ્લાના દ્વારકા શહેરથી ૨૦ કિલોમીટર દૂર આવેલ છે.

૪. બેટ દ્વારકા

દ્વારકાથી દૂર એક બોટ સવારી, બેટ  દ્વારકા ભગવાન શ્રી કૃષ્ણનો વાસ્તવિક રહેવાસી માનવામાં આવે છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે મંદિરમાં મુખ્ય મૂર્તિ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની પત્ની રુકમણીએ બનાવી હતી. દેવતાને ભાત દેવા એ શુભ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે કૃષ્ણનો નાનપણનો મિત્ર સુદામા તેમના બેટ દ્વારકા પેલેસમાં તેમને મળવા આવ્યો ત્યારે તેણે તેમને ફક્ત ભાત જ આપ્યા. મુખ્ય મંદિર જે એક ટાપુ પર સ્થિત છે, તેની આસપાસ શિવ, વિષ્ણુ અને હનુમાન તરીકે ઓળખાતા નાના મંદિરો આવેલ  છે.

આ સ્થળ  ઓખાથી ૩ કિલોમિટર દૂર છે.

૫. ભાલકા તીર્થ

ભાલકા તીર્થ એ એક પવિત્ર ધાર્મિક સ્થળ છે જ્યાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના પગ શિકારી દ્વારા વીંધેલા હતા. એવું કહેવામાં આવે છે કે તેમનું રાજ્ય સ્થાપિત થયા પછી, એક દિવસ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ એક ઝાડની ડાળ પર બેઠેલા જંગલની અંદર ગાઢ ધ્યાન કરી રહ્યા હતા. એક શિકારીએ તેના લટકતા પગને પક્ષીની તરફ ખોટી રીતે તીર મારવી. તીર કૃષ્ણના પગ વીંધે છે. તે પછી જ શિકારીને તેની ભૂલનો અહેસાસ થયો અને ભગવાન પાસે માફી માંગવા લાગ્યો. ત્યારબાદ કૃષ્ણે અર્જુનને બોલાવ્યા અને હિરણ, કપિલા અને સરસ્વતી નદીના સંગમ પર અંતિમ શ્વાસ લેવાની ઇચ્છા કરી. આજનું ભાલકા તીર્થ મંદિર તે જ સ્થળ પર બનાવવામાં આવ્યું છે જ્યાં કૃષ્ણને શિકારી દ્વારા ઈજા પહોંચી હતી.

આ મંદિર સોમનાથ જિલ્લાના વેરાવળ ખાતે આવેલ છે.

૬. રણછોડરાયજી  મંદિર

કોરમાં ગોમતી રણછોડરાય તળાવના કાંઠે આવેલું છે અને તે ગુજરાતના લોકપ્રિય પર્યટક આકર્ષણોમાં ગણાય છે. કિલ્લાની દિવાલોથી બંધાયેલ આ ભવ્ય મંદિર ડાકોરના મુખ્ય બજારની વચ્ચે સ્થિત છે. આ મંદિર ૨૪ બાંધકામો અને ૮ ગુંબજોથી બનાવેલું  છે. મંદિરનો કેન્દ્રિય ગુંબજ આશરે ૨૭  મીટરની ઊચાઇ પહોંચે છે અને તેને સુવર્ણ કલાશ અને સફેદ રેશમી ધ્વજ સાથે તાજ પહેરાવવામાં આવે છે. રણછોડરાયની મુખ્ય મૂર્તિ પહોળાઈમાં ૧  મીટર ઊચાઇ અને ૪૫  સેમી છે અને તે કાળા ટચસ્ટોનથી બનેલી છે. આ મૂર્તિ તમામ મોંઘા કપડાં અને ઝવેરાતથી શણગારેલી છે. દેવનું સિંહાસન લાકડાની કોતરણી કરાયેલ ખુરશી છે જે સોના અને ચાંદીમાં .

આ મંદિર ડાકોરમાં આવેલ છે. જે નડીઆદથી ૩૩ કિલોમીટર દૂર છે.

૭. શ્યામળાજી મંદિર

શ્વો નદીના કાંઠે ફેલાયેલો, શામળાજી મંદિર સાક્ષી ગોપાલ અથવા ગદાધરનું સ્થાન છે અને કૃષ્ણના નાના સ્વરૂપને સમર્પિત એવા કેટલાક મંદિરોમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને અહીં ભગવાન વિષ્ણુના કાળા અવતાર તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા છે અને એક કાયર તરીકે પૂજા કરવામાં આવે છે. આ મંદિરમાં ઘણી બધી ગાયની મૂર્તિઓની પૂજા કરવામાં આવે છે. વિશાળ મંદિર ૩૨૦ ફૂટની ઊચાઇ છે અને વિવિધ પૌરાણિક કથાઓને દર્શાવતી દિવાલો પર તેની પ્રભાવશાળી રચનાઓ માટે આકર્ષક સુંદર લાગે છે. મુખ્ય તીર્થ સુંદર ગુંબજવાળી છત અને પરંપરાગત સ્પાયરથી isંકાયેલું છે. મંદિરમાં વાસુદેવ, ગદાધર અને કૃષ્ણ (કૃષ્ણના વિવિધ અવતારો) ની મૂર્તિઓની પૂજા કરવામાં આવે છે.

આ મંદિર સાબરકાંઠા જિલ્લામાં આવેલ છે જે હીમતનગરથી ૪૨ કિલોમીટર દૂર છે.

૮. જગન્નાથ મંદિર

સાબરમતી નદીની નજીક આવેલા, જગન્નાથ મંદિર એ ગુજરાતનું એક લોકપ્રિય ધાર્મિક પર્યટન સ્થાન છે અને તેના ભાઈ, ભગવાન બલદેવ અને તેની બહેન, દેવી સુભદ્રા સાથે ભગવાન જગન્નાથની મૂર્તિઓ બંધાવવા માટે ભક્તોમાં ઉચ્ચ મહત્વ પ્રાપ્ત કરે છે. ૧૯૯૬-૨૦૦૦ ના સમયગાળામાં મંદિરનું નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું અને આજે જગન્નાથ અને તેના ભાઈ-બહેનોની મૂર્તિઓને ઉભા પ્લેટફોર્મ અથવા રત્ન બેદી પર સ્થાપિત કરવામાં આવે છે.

આ મંદિર દ્વારા અમદાવાદ ખાતે દર વર્ષે જગન્નાથ પૂરી પછી ૨ સૌથી મોટી રથ યાત્રા ગોઠવામાં આવે છે. જેમાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો દર્શન કરવા માટે જોડાય છે.

આ  મંદિર ગુજરાત જિલ્લાના અમદાવાદ ખાતે આવેલ છે .

તો આ હતા  ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના ગુજરાત ખાતે આવેલ  મંદિરો. આ જન્માષ્ટમીની રજામાં જરૂર લાહવોં લેવા જજો.