વર્ષની શરૂઆતથી ભારતમાં ફુગાવો 6 ટકાથી ઉપર હતો , યુદ્ધના એક મહિના અગાઉથી જ છૂટક ફુગાવાનો દર નિર્ધારિત મર્યાદા કરતા વધવાની શરૂઆત થઈ હતી
એપ્રિલમાં છૂટક ફુગાવો 7.8 ટકા હતો. એટલે કે ગયા વર્ષના એપ્રિલની સરખામણીએ આ વર્ષે ભારતીય ગ્રાહકોને રોજબરોજની વસ્તુઓ આઠ ટકા વધુ ભાવે મળી છે. છૂટક ફુગાવાનો આ દર છેલ્લા આઠ વર્ષમાં સૌથી વધુ છે.
એટલું જ નહીં, તે રિઝર્વ બેંક દ્વારા નિર્ધારિત ટાર્ગેટ કરતાં લગભગ બમણું છે. હકીકતમાં, ઑક્ટોબર 2016 થી, રિઝર્વ બેંકનો છૂટક ફુગાવાના દરને 4 ટકાના સ્તરે રાખવાનો નિયમ છે. જોકે, તેમાં બે ટકાનું ડિસ્કાઉન્ટ છે, એટલે કે તે બે ટકાથી છ ટકા સુધીનું હોઈ શકે છે.
યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધને કારણે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં થયેલા વધારાએ આ મોંઘવારી વધવા પાછળ મોટો ફાળો આપ્યો છે. ભાવ વધવાનો ડર પહેલેથી જ હતો. જો કે, એકલા યુદ્ધને કારણે આવું બન્યું નથી. ઑક્ટોબર 2019 પછી છૂટક ફુગાવો માત્ર એક જ વાર 4 ટકાને સ્પર્શ્યો છે. બાકીના મહિનાઓમાં, તે માત્ર ચાર ટકાથી વધુ ન હતો, પરંતુ મોટાભાગે તે છ ટકાથી પણ ઉપર ગયો હતો.
છેલ્લા સાત મહિનાથી મોંઘવારી સતત વધી રહી છે. વર્ષની શરૂઆતથી ભારતમાં ફુગાવો 6 ટકાથી ઉપર હતો. એટલે કે રશિયા-યુક્રેન કટોકટી શરૂ થયાના એક મહિના પહેલા પણ છૂટક ફુગાવાનો દર નિર્ધારિત મર્યાદા કરતા વધુ હતો.
ફુગાવાનો દર 2019-20 થી સતત 4 ટકાથી ઉપર રહ્યો છે. વાસ્તવમાં, ઉપભોક્તા ભાવ સૂચકઆંકનો ઉપયોગ કરીને ફુગાવાની ગણતરી કરવામાં આવે છે. આ ઇન્ડેક્સમાં વિવિધ વજન સાથે વિવિધ શ્રેણીઓ છે. ક્રૂડ ઓઈલ, કોમોડિટીની કિંમતો, ઉત્પાદન ખર્ચ જેવી બીજી ઘણી બાબતો છે, જે છૂટક ફુગાવાના દરને નક્કી કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
ઉદાહરણ તરીકે, 2019-20માં જ્યારે ફુગાવાનો દર 4.8 ટકા હતો. તે સમયે, આનું મુખ્ય કારણ ખાદ્ય ચીજોના ભાવમાં છ ટકાનો ઉછાળો હતો. તેવી જ રીતે 2020-21માં કોરોના મહામારીના કારણે દેશની અર્થવ્યવસ્થાને મોટો આંચકો લાગ્યો હતો. તે દરમિયાન ખાદ્ય પદાર્થોના ભાવમાં પણ 7.3 ટકાનો વધારો થયો હતો. તે સમયે પણ મોંઘવારી દર 5.5 ટકા હતો.
માર્ચમાં છૂટક ફુગાવો 6.95 ટકા હતો. જે એપ્રિલ મહિનામાં 7.79 ટકાએ પહોંચ્યો હતો. શહેરો કરતાં ગામડાઓમાં મોંઘવારીનો દર વધુ છે. એપ્રિલમાં શહેરોમાં ફુગાવાનો દર 7.09 ટકા હતો, જ્યારે ગામડાઓમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 8.38 ટકા હતો. માર્ચમાં પણ શહેરો કરતાં ગામડાઓમાં મોંઘવારી વધુ હતી. માર્ચ મહિનામાં જ્યાં શહેરોમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 6.12 ટકા હતો. તે જ સમયે, ગામડાઓમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 7.66 ટકા હતો. એક વર્ષ પહેલાની વાત કરીએ તો મોંઘવારી દર 4.23 ટકા હતો. એક વર્ષ પહેલાં ગામડાં કરતાં શહેરોમાં મોંઘવારી વધુ હતી. એપ્રિલ 2021માં શહેરોમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 4.71 ટકા હતો, જ્યારે ગામડાઓમાં તે 3.75 ટકા હતો.
