- મહારાષ્ટ્રમાં સ્થિત એવિયો ફાર્માસ્યુટિકલ્સ પર દરોડા: ટેપેન્ટાડોલ અને કેરીસોપ્રોડોલના ઉત્પાદન અને નિકાસ પર પ્રતિબંધ લદાયો
દવાઓનું કામ બીમારીઓને મટાડવાનું હોય છે નહીં કે વધુ બીમાર બનાવવાનું. ત્યારે કેટલીક નશાકારક પદાર્થો ધરાવતી દવાઓ સ્વાસ્થ્ય માટે જોખમ ઊભું કરે છે. જેના પર પ્રતિબંધ જરૂરી છે. મહારાષ્ટ્ર સ્થિત ફાર્મા કંપની પર લાઇસન્સ વિનાના, વ્યસનકારક ઓપીઓઇડ્સ એટલે કે અફીણનું પ્રમાણ ધરાવતી દવાઓનો ગેરકાયદેસર ઉત્પાદન કરવાનો અને પશ્ચિમ આફ્રિકામાં નિકાસ કરવાનો આરોપ મૂકાયો હોવાનો ખુલાસો થતાં રાજ્ય અને કેન્દ્રીય ડ્રગ ઇન્સ્પેક્ટરો દ્વારા સંયુક્ત દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા અને આવા ઉત્પાદન અને નિકાસ પર પ્રતિબંધ ફરમાવવામાં આવ્યો હતો.
પાલઘર જિલ્લા હેઠળના બોઇસરમાં એવિયો ફાર્માસ્યુટિકલ્સ પ્રાઇવેટ લિમિટેડની સુવિધા અને વેરહાઉસ પર દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા. જે બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસ દ્વારા ‘ઇન્ડિયાઝ ઓપીઓઇડ કિંગ્સ’ નામની દસ્તાવેજી ફિલ્મ બન્યા પછી કરવામાં આવ્યા હતા. તેમાં નાઇજીરીયા અને ઘાના જેવા દેશોમાં કાયદેસર લાઇસન્સ પ્રાપ્ત દવાઓ તરીકે પેક કરાયેલ ટેપેન્ટાડોલ અને કેરીસોપ્રોડોલના ઘાતક કોકટેલથી બનેલી ગોળીઓના કારણે શરીરને થતા જોખમની તપાસ કરવામાં આવી હતી.
આ દવાનું મિશ્રણ વિશ્વમાં ક્યાંય પણ ઉપયોગ માટે લાઇસન્સ પ્રાપ્ત નથી. “તેઓ ભારતમાંથી આવી રહ્યા છે અને તે નાઇજીરીયામાં એક મોટો ખતરો બની ગયો છે,” નાઇજીરીયાની ડ્રગ એન્ફોર્સમેન્ટ એજન્સીના સભ્યએ જણાવ્યું. મહારાષ્ટ્ર એફડીએ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે સમગ્ર સ્ટોક જપ્ત કરવામાં આવ્યો હતો, અને વધુ ઉત્પાદન તાત્કાલિક બંધ કરવામાં આવ્યું હતું. કંપનીને કારણદર્શક નોટિસ પણ ફટકારવામાં આવી હતી. શુક્રવારે, કેન્દ્રએ તમામ રાજ્યોને નિકાસ માટે નો-ઓબ્જેક્શન સર્ટિફિકેટ (NOC) અને ટેપેન્ટાડોલ, કેરીસોપ્રોડોલ અને અન્ય સમાન ઉત્પાદન લાઇસન્સ રદ કરવા નિર્દેશો જારી કર્યા હતા.
FDA ના એક અધિકારીએ જણાવ્યું, “એવિયો છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી અમારા રડાર પર છે. અમે ઓક્ટોબરમાં તેમના ઉત્પાદન અને વિતરણ રેકોર્ડ સાથે મેળ ન ખાતા તેને નોટિસ ફટકારી હતી. સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઇઝેશન (CDSCO) તેમના પ્રોટોકોલ મુજબ નિકાસનું પરીક્ષણ કરવા માટે જવાબદાર છે, અને રાજ્ય ભૂમિકા ભજવતું નથી. બંને દવાઓનો ઉપયોગ અલગથી થાય છે, પરંતુ તેમનું સંયોજન હાનિકારક છે, અને તે ભારતમાં પહેલાથી જ પ્રતિબંધિત છે.”
બીબીસીના એક ગુપ્ત પત્રકાર નાઇજીરીયામાં ઓપીઓઇડ્સ સપ્લાય કરવા માંગતા ઉદ્યોગપતિ તરીકે એવિયો ફાર્માસ્યુટિકલ્સની ફેક્ટરીમાં ગયા અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર વિનોદ કુમાર શર્માને મળ્યા. નાસ્તા અને બિસ્લેરી સાથે ભરેલા, શર્માએ તેમને તામડોલ 225 મિલિગ્રામ અને તારામેકિંગ 250 જેવા વિવિધ બ્રાન્ડ નામો હેઠળ બોક્સવાળી ગોળીઓ બતાવી, જે બધી એક જ ખતરનાક કોકટેલમાંથી બનેલી છે. શર્માએ રિપોર્ટરને કહ્યું, “આ તેમના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ હાનિકારક છે, પરંતુ ગ્રાહક તે સમજી શકતો નથી. તે આરામ કરવા માંગે છે.
આ દસ્તાવેજી નાઇજીરીયામાં એક ડ્રગ રિહેબિલિટેશન સેન્ટર પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે જ્યાં આ ઓપીઓઇડ્સના વ્યસની દર્દીઓ ભયાનક સ્થિતિમાં પગ બાંધીને રહે છે, વહેતા પાણી વગર ફ્લોર પર સૂઈ રહ્યા છે. ઘાનાના તામાલેમાં, સ્થાનિક શહેરના વડા અલહસન મહમે 100 સ્વયંસેવકોનું નાગરિક કાર્ય દળ બનાવ્યું છે જેનું કાર્ય ડ્રગ ડીલરોને દરોડા પાડવાનું અને ધરપકડ કરવાનું અને આ ગેરકાયદેસર ઓપીઓઇડ્સને શેરીઓમાંથી દૂર કરવાનું છે. પરંતુ સમસ્યા એ છે કે ભારત તેનું ઉત્પાદન કરી શકે તે કરતાં વધુ ઝડપથી કરી રહ્યું છે.
જો કે કંપનીએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે તેની સામેના આરોપો પાયાવિહોણા અને યોગ્યતા વગરના હતા. કંપનીએ ઉમેર્યું હતું કે તે તેના ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન અને નિકાસ માટે વિવિધ નિયમનકારી અધિકારીઓ દ્વારા નિર્ધારિત નિયમો અને નિયમનોનું પાલન કરે છે.
