- નવા આર્મી ચીફ સામે જમ્મુ કાશ્મીરમાં આતંકવાદ, ચીન સાથેનું ઘર્ષણ અને અગ્નિવીર સહિતના અનેક પડકારો
જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ રવિવારે નવા આર્મી ચીફ તરીકે ચાર્જ સંભાળ્યો છે. જનરલ દ્વિવેદી 30મા આર્મી ચીફ છે. તેઓ આ વર્ષે 19 ફેબ્રુઆરીના રોજ વાઇસ ચીફ ઓફ આર્મી સ્ટાફ બન્યા હતા. આર્મી ચીફ બનતા જ દ્વિવેદીને લેફ્ટનન્ટ જનરલમાંથી જનરલ રેન્કમાં બઢતી આપવામાં આવી હતી.
તેઓ સમક્ષ હવે જમ્મુ-કાશ્મીર અને આતંકવાદ સહિતના અનેક પડકારો છે. 2022 માં, સેનામાં ભરતીની પ્રક્રિયામાં ફેરફાર થયો અને અગ્નિપથ યોજના હેઠળ અગ્નિવીરની ભરતી કરવામાં આવી રહી છે. અત્યાર સુધીની જોગવાઈઓ અનુસાર, ચાર વર્ષ પૂરા થતા પહેલા 25% અગ્નિવીરોને કાયમી થવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવશે, ત્યાં સુધી જનરલ દ્વિવેદી આર્મી ચીફ રહેશે. અગ્નિપથમાં ફેરફારને લઈને સેનાની અંદર એક અભ્યાસ ચાલી રહ્યો છે, પરંતુ સાથે જ તે એક મોટો રાજકીય મુદ્દો પણ બની ગયો છે. ખાસ કરીને આ વખતે કેન્દ્ર સરકારના ફોર્મ અને વિપક્ષના આંકડાને કારણે આ મુદ્દો ગરમ છે અને ભવિષ્યમાં વધુ ગરમાય તેવી શક્યતાઓ છે. આવી સ્થિતિમાં સેનાની જરૂરિયાતો અને મનોબળને ધ્યાનમાં રાખીને સેના પ્રમુખ તરીકે જનરલ દ્વિવેદીએ મજબૂત વલણ અપનાવવું પડશે.
જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ખીણમાં આતંક ફેલાવવાનું આતંકવાદીઓનું કાવતરું સતત ચાલુ છે, પરંતુ હવે જમ્મુના એવા વિસ્તારોમાં પણ આતંકવાદી ગતિવિધિઓ વધી છે જે ઘણા વર્ષોથી શાંતિપૂર્ણ છે. આતંકવાદીઓએ સતત અનેક ઘટનાઓને અંજામ આપ્યો છે અને સેનાએ તેના ઘણા સૈનિકોને ગુમાવ્યા છે. સવાલ એ ઊભો થઈ રહ્યો છે કે ગુપ્તચર તંત્ર કેમ નિષ્ફળ થઈ રહ્યું છે અને માનવીય બુદ્ધિ કેમ એટલી નબળી પડી ગઈ છે કે આતંકવાદીઓના ઈરાદાઓ સમયસર શોધી શકાતા નથી. નવા આર્મી ચીફ સમક્ષ પડકાર ગુપ્તચર માહિતીને મજબૂત કરવાનો અને આત્મવિશ્વાસ સ્થાપિત કરવાનો રહેશે કે સેના પાસે આતંકવાદીઓના કાવતરાને પારખવાની અને તેને નિષ્ફળ બનાવવાની ક્ષમતા છે.
પૂર્વ લદ્દાખમાં એલએસી પર ચાર વર્ષથી મડાગાંઠ ચાલી રહી છે. ત્યાં સતત સૈનિકો તૈનાત છે, એલએસી પર સૈનિકોની તૈનાતી માત્ર પૂર્વી લદ્દાખમાં જ નહીં પરંતુ પૂર્વીય સેક્ટરમાં પણ પહેલાની સરખામણીએ વધી છે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આતંકવાદીઓ કાબૂ બહાર થઈ રહ્યા છે. મણિપુરમાં સ્થિતિ ખરાબ છે. આ તમામ પડકારો વચ્ચે સેનાએ પણ સૈનિકોની સંખ્યા ઘટાડવી પડશે. સરકાર પાસે સૈનિકોની સંખ્યા ઘટાડવાનું લક્ષ્ય છે અને ચારે બાજુ પડકારો છે. ઉત્તરીય સરહદ ચોક્કસપણે પ્રાથમિકતા રહેશે પરંતુ પશ્ચિમી મોરચે પણ શિથિલતા ન કરી શકાય. આવી સ્થિતિમાં, નવા વડા માટે તમામ મોરચાની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે મેનપાવર મેનેજમેન્ટ એક મોટો પડકાર હશે.