ખરીફ પાકના વાવેતર વિસ્તારમાં ગયા વર્ષની તુલનાએ 30% જેટલો વધારો, આ વર્ષે ખેત પેદાશોનું બમ્પર ઉત્પાદન થશે: ખાદ્ય ફુગાવામાં રાહતના સંકેત
દેશભરમાં ચોમાસુ 6 દિવસ વહેલું બેસી જતા અર્થતંત્ર ટનાટન રહેશે. ખરીફ પાકના વાવેતર વિસ્તારમાં ગયા વર્ષની તુલનાએ 30 ટકા જેટલો વધારો નોંધાયો છે. જેથી આ વર્ષે ખેત પેદાશોનું બમ્પર ઉત્પાદન થશે. પરિણામે ખાદ્ય ફુગાવામાં રાહતના સંકેત દેખાઈ રહ્યા છે.
કૃષિ મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા તાજેતરના ડેટા અનુસાર, આ વર્ષે 28 જૂને ખરીફ વાવણી હેઠળના વિસ્તારમાં ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં 30% થી વધુનો વધારો થયો છે. ડાંગર માટે વાવણીનો સમયગાળો લાંબો છે અને આગામી થોડા અઠવાડિયામાં સમગ્ર દેશમાં ચોમાસાના વરસાદ સાથે તેમાં વધારો થવાની ધારણા છે.
બીજી તરફ ભારતીય હવામાન વિભાગે મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે દક્ષિણ–પશ્ચિમ ચોમાસાએ સામાન્ય તારીખના છ દિવસ પહેલા સમગ્ર દેશને આવરી લીધો છે. “દક્ષિણપશ્ચિમ ચોમાસું ગઈકાલે રાજસ્થાન, હરિયાણા અને પંજાબના બાકીના ભાગોમાં આગળ વધ્યું હતું. ચોમાસું 8 જુલાઈએ સમગ્ર દેશમાં ફેલાઈ જાય છે. તેની સરખામણીમાં, સમગ્ર દેશને માત્ર 2 જુલાઈ, 2024ના રોજ આવરી લેવામાં આવ્યો છે.
દેશમાં 11 જૂનથી 27 જૂન સુધીના 16 દિવસ સુધી સામાન્ય કરતાં ઓછો વરસાદ નોંધાયો હતો, જેના કારણે જૂનમાં એકંદરે વરસાદ સામાન્ય કરતાં ઓછો હતો, આ મહિને 147.2 મિમી વરસાદ નોંધાયો હતો જ્યારે આ મહિનામાં સામાન્ય વરસાદ 165.3 મિમી હતો, જે 2001માં થયો હતો. ત્યારથી આ સાતમો સૌથી ઓછો વરસાદ છે.
દેશમાં ચાર મહિનાની ચોમાસાની મોસમ દરમિયાન નોંધાયેલા કુલ 87 સેમી વરસાદમાંથી જૂનનો વરસાદ 15 ટકા જેટલો છે. આઈએમડીએ સોમવારે જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં જુલાઈમાં સામાન્ય કરતાં વધુ વરસાદ પડી શકે છે, ભારે વરસાદને કારણે પશ્ચિમ હિમાલયના રાજ્યો અને દેશના મધ્ય ભાગોમાં નદીની ખીણોમાં પૂર આવવાની શક્યતા છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે ભારતીય હવામાન વિભાગ અનુસાર, આ વખતે ઉત્તર–પશ્ચિમ ભારતમાં જૂન મહિનો 1901 પછી સૌથી ગરમ રહ્યો છે. હવામાન વિભાગે જણાવ્યું હતું કે ગયા મહિને ઉત્તર–પશ્ચિમ રાજ્યોમાં સરેરાશ તાપમાન 31.73 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું. આઈએમડી અનુસાર, માસિક સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન 38.02 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું, જે સામાન્ય કરતાં 1.96 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધુ છે. જ્યારે જૂન મહિનામાં સરેરાશ લઘુત્તમ તાપમાન 25.44 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું, જે સામાન્ય કરતાં 1.35 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધુ છે.
તેલીબિયાનો વાવેતર વિસ્તાર પણ અઢી ગણો વધ્યો
તેલીબિયાંનું વાવેતર ગયા વર્ષના 16.81 લાખ હેક્ટરથી વધીને આ વર્ષે 42.93 લાખ હેક્ટર થયું છે. જેનું મુખ્ય કારણ સોયાબીનના વાવેતરમાં વધારો છે, જે ગયા વર્ષના 1.63 લાખ હેક્ટરથી વધીને આ વર્ષે 33.66 લાખ હેક્ટર થયું છે. શેરડીનું વાવેતર ગયા વર્ષે 55.45 લાખ હેક્ટરથી નજીવો વધીને 56.88 લાખ હેક્ટર થયું છે, જ્યારે કપાસનું વાવેતર ગયા વર્ષના 36.30 લાખ હેક્ટરથી વધીને આ વર્ષે 59.13 લાખ હેક્ટર થયું છે.
કઠોળના વાવેતર વિસ્તારમાં 181%નો વધારો
ચોમાસાના વહેલા આગમનથી કર્ણાટક અને મહારાષ્ટ્રમાં પૂરતો વરસાદ થયો, જે મુખ્ય કઠોળ ઉત્પાદક રાજ્યો છે. અરહર, અડદ અને મગ જેવા કઠોળના વાવેતર વિસ્તારમાં ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 181%નો વધારો થયો છે, જેના કારણે 2024-25ની સિઝનમાં કઠોળના ઉત્પાદનમાં વધારો થવાની ધારણા છે. અડદની વાવણી 0.51 લાખ હેક્ટરથી વધીને 3.18 લાખ હેક્ટર થઈ છે, જ્યારે મગની વાવણી 4.57 લાખ હેક્ટરથી વધીને 5.11 લાખ હેક્ટર થઈ છે.ગયા વર્ષે કઠોળના ભાવમાં તીવ્ર વધારો થયો હતો, જેના કારણે એકંદરે ખાદ્ય ફુગાવો અને આયાત પર નિર્ભરતા વધી હતી. છેલ્લા બે વર્ષમાં ઓછી ઉત્પાદકતાને લીધે, સરકાર પાસે કઠોળ, ખાસ કરીને તુવેર માટે કોઈ બફર નથી, તેથી તે બજારમાં વધુ હસ્તક્ષેપ કરી શકી નથી. જો કે, તેણે ઘરેલુ પુરવઠો વધારવા માટે તુવેર, અડદ, પીળા વટાણા અને ચણા જેવા અનેક કઠોળ પરના આયાત નિયંત્રણો દૂર કર્યા.
