સમલૈંગિક સંબંધો માટે દિલ્લી હજી દૂર
સરકાર રચિત પેનલના રિપોર્ટ બાદ સંસદમાં લેવાશે નિર્ણય
હાલ દેશભરમાં સમલૈંગિક સંબંધોને માન્યતા મળશે કે કેમ? તે અંગે ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે. હાલ આ મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં છે પણ અદાલત ક્યારેય કાયદો ઘડી શકે નહીં. કાયદો ઘડવાની સંપૂર્ણ અને સ્વતંત્ર સતા સંસદ પાસે છે ત્યારે હવે કેન્દ્ર સરકારે સમલૈંગિક સંબંધોને માન્યતા આપવી કે નહીં તેનો રિપોર્ટ તૈયાર કરવા માટે એક પેનલની રચના કરી છે. જે પેનલના અધ્યક્ષપદે કેબિનેટ સેક્રેટરી રહેશે. આ પેનલ રિપોર્ટ તૈયાર કરીને સંસદને સોંપશે. જે બાદ સંસદમાં આ મુદ્દે ડિબેટ થશે. જો આ મુદે બહુમતી મળે તો ખરડો તૈયાર કરી સંસદમાં ખરડો પસાર કરવામાં આવશે અને ત્યાર બાદ ખરડો કાયદાનું સ્વરૂપ લેશે. આ આખી પ્રક્રિયા ખુબ લાંબી અને જટિલ હોવાથી હજુ સમલૈંગિક સંબંધો માટે ભારતમાં દિલ્લી દૂર જેવી પરિસ્થિતિ ઉભી થઇ છે.
સમલૈંગિક લગ્નને માન્યતા આપવાની માંગ કરતી અરજી પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણીના 7માં દિવસે સોલિસિટર જનરલે સુપ્રીમ કોર્ટને માહિતી આપી હતી કે કેન્દ્ર સરકાર સમલિંગી લગ્નને માન્યતા આપ્યા વિના સમલિંગી યુગલોને અમુક કાનૂની અધિકારો આપી શકાય કે કેમ તે તપાસવા માટે એક સમિતિની રચના કરવા માટે સંમત થઈ છે.
સુનાવણીની છેલ્લી તારીખે બંધારણીય બેન્ચે એસજી તુષાર મહેતાને સરકાર પાસેથી સૂચનાઓ માંગવા કહ્યું કે શું સમલિંગી યુગલોને તેમની સામાજિક સુરક્ષા અને કલ્યાણ સુનિશ્ચિત કરવા માટે ચોક્કસ અધિકારો આપી શકાય કે કેમ? બેન્ચે પૂછ્યું હતું કે શું કોઈ એક્ઝિક્યુટિવ ગાઈડલાઈન્સ જારી કરી શકાય કે જેથી સમલિંગી યુગલો સંયુક્ત બેંક ખાતા ખોલવા, જીવન વીમા પોલિસીમાં ભાગીદારોને નોમિનેટ કરવા, પ્રોવિડન્ટ ફંડ વગેરે જેવા નાણાકીય સુરક્ષા પગલાં લઈ શકે.
બંધારણીય ખંડપીઠે સુનાવણી શરૂ કરતાની સાથે જ એસ.જી. મહેતાએ ખંડપીઠને માહિતી આપી હતી કે તેમણે બેંચ દ્વારા કરાયેલા સૂચનો અંગે સૂચનાઓ લીધી છે. એસજીએ કહ્યું, અમે જે નિર્ણય લીધો છે તે એ છે કે આ માટે એક કરતાં વધુ મંત્રાલયો વચ્ચે સંકલનની જરૂર પડશે. તેથી કેબિનેટ સચિવના નેતૃત્વમાં એક સમિતિની રચના કરવામાં આવશે.
એસજીએ કહ્યું કે અરજદારો માટે હાજર રહેલા વકીલ તેમના સૂચનો આપી શકે છે અને તેઓ જે સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહ્યા છે તે પણ જણાવી શકે છે અને સરકાર કાયદેસર રીતે અનુમતિપાત્રની હદ સુધી તેમને સંબોધિત કરી શકે છે. ધારો કે સરકાર કહે છે કે પીએફમાં નોમિનેશન પરિવારના સભ્ય અથવા અન્ય કોઈનું છે, તો તમારે અન્ય કોઈ બાબતમાં જવાની જરૂર નથી.
ચીફ જસ્ટિસ ચંદ્રચુડે સૂચવ્યું કે, ભારતના એટર્ની જનરલ આર વેંકટરામણી, સોલિસિટર જનરલ અને હાજર વકીલો આ મુદ્દે બેઠક કરી શકે છે. ચીફ જસ્ટિસે સ્પષ્ટતા કરી કે આ કવાયત આ મામલે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કરવામાં આવનારી દલીલોને પ્રતિકૂળ અસર કરશે નહીં.
સીજેઆઈએ કહ્યું, છેલ્લી વખત એસજી દ્વારા કરાયેલી રજૂઆતોને જોતા એવું લાગે છે કે એસજી પણ સ્વીકારે છે કે લોકોને સહવાસનો અધિકાર છે અને તે અધિકાર એક સ્વીકૃત સામાજિક વાસ્તવિકતા છે. તેના આધારે તે સહવાસની કેટલીક ઘટનાઓ બની શકે છે. બેંક ખાતા, વીમા પોલિસી આ વ્યવહારુ મુદ્દાઓ છે જે સરકાર દ્વારા ઉકેલી શકાય છે.
