સોશિયલ મીડિયામાં સરકારને લગતા ખોટા સમાચાર પ્રસારિત કરવા ઉપર તવાઈ ઉતરશે

વિવિધ પ્લેટફોર્મ ઉપર ભ્રામક માહિતીઓ વાયરલ થવા સામે સરકાર હરકતમાં, આઇટી મંત્રાલયની આગેવાનીમાં નવી ખાસ ટિમ બનાવવાની તૈયારી

હવે સરકારને લગતા ખોટા સમાચાર પ્રસારિત કરવા ઉપર તવાઈ ઉતરશે. કારણકે આઇટી વિભાગે સોશિયલ મીડિયા ઉપર પ્રસારિત થતા સરકાર વિરોધી ન્યુઝની ખરાઈ કરવા માટે એક ખાસ ટીમની રચના કરવાની તૈયારી આરંભી છે.

સોશિયલ મીડિયા અને ઈન્ટરનેટમાં કોઈપણ સરકારી સંબંધિત માહિતીને ચકાસવા માટે કેન્દ્ર ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી મંત્રાલયની આગેવાની હેઠળ એક ફેક્ટ-ચેકિંગ ટીમ પસંદ કરે તેવી શક્યતા છે.

ત્રણ સભ્યોની આ કમિટીમાં આઇટી મંત્રાલયના બે અધિકારીઓ તેમજ કાયદા, સોશિયલ મીડિયા અથવા જાહેર નીતિમાં નિપુણતા ધરાવતો ત્રીજો સ્વતંત્ર સભ્યનો સમાવેશ થશે. મંત્રાલયની આગેવાની હેઠળની આ કમિટી અન્ય સંસ્થાઓ સાથે સંકલન કરશે.

આઇટી મંત્રાલયની આગેવાની હેઠળની હકીકત-ચકાસણી ટિમ માત્ર સમાચાર અને હકીકત-આધારિત માહિતીની ચકાસણી કરશે. જો કે તેને પ્રકાશનો દ્વારા રજૂ કરાયેલા મંતવ્યોનું સ્ક્રીનીંગ અથવા મૂલ્યાંકન કરવાની સત્તા આપવામાં આવશે નહીં.  ત્રણ સભ્યોની ટીમે કોઈપણ ટેક-ડાઉન ઓર્ડર પાછળના કારણો જાહેરમાં સ્પષ્ટ કરવા જરૂરી રહેશે.

અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે આ ટિમ ખાતરી કરશે કે દરેક વ્યક્તિ જોઈ શકશે કે શા માટે કોઈ ચોક્કસ પોસ્ટ ખોટી અથવા નકલી હોવાના આધારે દૂર કરવામાં આવી છે  જો કે, સૂચિત તથ્ય-તપાસ કરતી ટીમને આપવામાં આવતી સત્તાઓ, તેમજ તેની રચના અને સમયરેખા કે જેના દ્વારા તે કાર્યકારી બનવાની ધારણા છે તે અંગેનો અંતિમ નિર્ણય કોર્ટના અંતિમ ચુકાદા પછી જ લેવામાં આવશે.

એપ્રિલમાં – એક સપ્તાહ બાદ સરકાર દ્વારા નોટિફિકેશનમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો. 2022ના ટેક્નોલોજી નિયમો રાજકીય વ્યંગકાર કુણાલ કામરાએ કેન્દ્ર સરકાર વિશેની કોઈપણ માહિતીની ચકાસણી કરવા માટે સરકાર દ્વારા સંચાલિત ફેક્ટ-ચેકિંગ બૉડીની જોગવાઈઓ દાખલ કરવાના પ્રસ્તાવિત નિયમોને પડકારતી બોમ્બે હાઈ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી.  કામરાએ તેમની અરજીમાં આરોપ મૂક્યો છે કે કેન્દ્ર સરકારને ફેક્ટ-ચેકિંગ એકમોની સ્થાપના કરવાની સત્તા આપતા નિયમો તેને “પોતાના કારણોસર ન્યાયાધીશ અને ફરિયાદી બનાવે છે, આમ કુદરતી ન્યાયના સૌથી મૂળભૂત સિદ્ધાંતોમાંના એકનું ઉલ્લંઘન કરે છે”.

તેના જવાબમાં, કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું હતું કે કામરાની અરજી અકાળ હતી કારણ કે હકીકત-તપાસ કરતી સંસ્થાને આજ સુધી સૂચિત કરવામાં આવ્યું નથી અને તેથી સોશિયલ મીડિયા પર કોઈપણ પોસ્ટની નિંદા કરવાનો કોઈ પ્રશ્ન નથી.  બાદમાં, તેણે હાઈકોર્ટને ખાતરી આપી હતી કે તે ઓછામાં ઓછા 5 જુલાઈ સુધી તથ્ય તપાસ સંસ્થાને જાણ કરશે નહીં.  હાઈકોર્ટ આ મામલે આગામી સુનાવણી 8મી જૂને કરશે.

આ અંગે સરકારી સૂત્રોનું કહેવું છે કે સોશિયલ મીડિયામાં સરકારી માહિતી અંગેની અનેક ભ્રામક પોસ્ટ વાયરલ થઈ રહી છે. જેના ઉપર અંકુશ જરૂરી છે. નવી ટીમ આ દિશામાં કાર્યવાહી કરશે.