ન્યાય પ્રણાલીને ઝડપી બનાવવા સુપ્રીમ કોર્ટ સતત ભાર મુકી રહી છે
ફિલ્મ દામીનીનો ડાયલોગ ’તારીખ પે તારીખ’ ભારતીય ન્યાયપ્રણાલી સાથે વણાઈ ગયો છે. કોર્ટ કેસમાં ક્યારે ચુકાદો આવશે તેવો પ્રશ્ન દેશવાસીઓના મનમાં સામાન્ય રીતે થતો જ હોય છે. ત્યારે હવે ’ડીલે જસ્ટિસ ડીનાઇડ જસ્ટિસ’ ની ઉક્તિ સાથે ન્યાયપ્રણાલીને ઝડપી બનાવવા તરફ સુપ્રીમ કોર્ટ સતત ભાર મૂકી રહી છે. તેના જ ભાગરૂપે સુપ્રીમ કોર્ટે હવે તેની પોતાની જ રજિસ્ટ્રી વિભાગને નોટિસ ફટકારી છે. આ નોટીસ એટલે ફટકારવામાં આવી છે કે, મંગળવારે સુપ્રીમના ધ્યાને આવ્યું હતું કે, અનેક કેસો દોઢ દોઢ વર્ષથી લિસ્ટિંગ જ થયા નથી. ત્યારે કેસની સંપૂર્ણ વિગતો અને લિસ્ટિંગમાં લાંબા વિલંબ પાછળના કારણો તાત્કાલિક રજૂ કરવા સુપ્રીમ કોર્ટે રજિસ્ટ્રીને આદેશ આપ્યો છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે દોઢ વર્ષથી વધુ સમય સુધી બેંચ સમક્ષ મામલાની યાદી ન આપવા અંગે કડક વલણ અપનાવ્યું હતું. કોર્ટ તેની યાદી અને સુનાવણી કરવા તૈયાર હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે તેની રજિસ્ટ્રી પાસેથી આ અંગે સ્પષ્ટતા માંગી છે. ચીફ જસ્ટિસ ઉદય ઉમેશ લલિત અને જસ્ટિસ બેલા એમ. ત્રિવેદીની બેંચ કોર્ટના તિરસ્કાર અધિનિયમ, 1971ની જોગવાઈ ની માન્યતાને પડકારતી આર. સુબ્રમણ્યમની અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી અને કોર્ટના તિરસ્કાર માટે કેસ ચલાવવાની મંજૂરી આપતી હતી.સુબ્રમણ્યમને અરજી પાછી ખેંચવાની મંજૂરી આપતાં સર્વોચ્ચ અદાલતે તેના આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે તાકીદની અરજી 4 ઓગસ્ટ, 2021 ના રોજ દાખલ કરવામાં આવી હતી અને તે સૂચિબદ્ધ થવા માટે તૈયાર છે.
તે 21 ઓક્ટોબર, 2022 સુધી આ કોર્ટ સમક્ષ ક્યારેય લિસ્ટેડ નહોતું. અરજદાર વતી પ્રાર્થના કરવામાં આવી હતી, જેમાં પિટિશન ફાઇલ કર્યા પછી બનેલી કેટલીક ઘટનાઓને ધ્યાનમાં રાખીને તરત જ પિટિશન પાછી ખેંચી લેવાની સ્વતંત્રતા માંગવામાં આવી હતી.હાઈકોર્ટ સમક્ષ પડતર તિરસ્કારની અરજીનો નિર્ણય લેવા માટે રિટ પિટિશન પેન્ડિંગ હોવાના તથ્યનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો કે કેમ તે અંગે પૂછવામાં આવતાં, સુબ્રમણ્યમે બેન્ચને જણાવ્યું હતું કે તેમના તરફથી કોઈપણ સમયે આવો કોઈ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો ન હતો. કોર્ટે કહ્યું કે અમે રજિસ્ટ્રીને નોટિસ પાઠવીએ છીએ કે લિસ્ટિંગ માટે તૈયાર હોવા છતાં દોઢ વર્ષ દરમિયાન આ બાબત કોર્ટ સમક્ષ શા માટે લિસ્ટ કરવામાં આવી નહીં તેનો ખુલાસો કરવામાં આવે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે રજિસ્ટ્રીએ એ પણ જણાવવું જોઈએ કે શું આવા અન્ય કોઈ કેસ છે જે લિસ્ટ થવા માટે તૈયાર હતા પરંતુ કોર્ટ સમક્ષ લિસ્ટેડ ન હતા. આવા કેસોની તમામ વિગતો સ્પષ્ટતા સાથે રજૂ કરી શકાય છે. 3 નવેમ્બરના રોજ અથવા તે પહેલાં સ્પષ્ટતા કરવા સુપ્રીમે આદેશ આપ્યો છે.
લિસ્ટિંગ માટે તૈયાર હોવા છતાં લિસ્ટેડ ન થયા હોય તેવા કેટલા કેસો?: 3 નવેમ્બર સુધીમાં વિગતો રજૂ કરવા આદેશ
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે રજિસ્ટ્રીએ એ પણ જણાવવું જોઈએ કે શું આવા અન્ય કોઈ કેસ છે જે લિસ્ટ થવા માટે તૈયાર હતા પરંતુ કોર્ટ સમક્ષ લિસ્ટેડ ન હતા. આવા કેસોની તમામ વિગતો સ્પષ્ટતા સાથે રજૂ કરી શકાય છે. 3 નવેમ્બરના રોજ અથવા તે પહેલાં સ્પષ્ટતા કરવા સુપ્રીમે આદેશ આપ્યો છે.
દોઢ વર્ષ સુધી યાદી કેમ ન મુકાઈ સુપ્રીમ કોર્ટનો સણસણતો સવાલ
હાઈકોર્ટ સમક્ષ પડતર તિરસ્કારની અરજીનો નિર્ણય લેવા માટે રિટ પિટિશન પેન્ડિંગ હોવાના તથ્યનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો કે કેમ તે અંગે પૂછવામાં આવતાં, સુબ્રમણ્યમે બેન્ચને જણાવ્યું હતું કે તેમના તરફથી કોઈપણ સમયે આવો કોઈ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો ન હતો. કોર્ટે કહ્યું કે અમે રજિસ્ટ્રીને નોટિસ પાઠવીએ છીએ કે લિસ્ટિંગ માટે તૈયાર હોવા છતાં દોઢ વર્ષ દરમિયાન આ બાબત કોર્ટ સમક્ષ શા માટે લિસ્ટ કરવામાં આવી નહીં તેનો ખુલાસો કરવામાં આવે.
