સર્વોપરિતાના જંગમાં દરેક પક્ષોએ પોતાનું વલણ અડગ રાખતા રાજયમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન તરફ રાજકીય તખ્તો ધસડાઇ રહ્યો છે: રાષ્ટ્રપતિ શાસન અટકાવવા ભાજપ આજે રાજયપાલ સમક્ષ ‘સીગલ લાર્જેસ્ટ’ પાટી તરીકે પોતાની સરકાર રચવાનો દાવો કરશે
દાયકાઓથી ભારતની રાજકીય, સામાજીક અને ધાર્મિક ચળવળોનું કેન્દ્રબિંદુ રહેલા મહારાષ્ટ્ર રાજયે દેશના રાજકારણને હંમેશા નવી દશા અને દિક્ષા આપી છે. સર્વોપરિતા મુદ્દો જયાં હંમેશા મહત્વનો રહ્યો છે. તેવા મહારાષ્ટ્ર રાજયમાં ભાજપ અને શિવસેના વચ્ચે હાલમાં સર્વોપરિતાનો જંગ માટે સામ સામી તલવારો ખેંચાઇ ગઇ છે. તાજેતરમાં યોજાયેલી વિધાનસભાની ચુંટણીમાં સાથે લડેલા આ બન્ને પક્ષોની યુતિને સ્પષ્ટ બહુમતિ મળી હોવા છતાં સર્વોપરિતાનો જંગ એટલો પ્રબળ બન્યો છે કે ભાજપ કે શિવસેના બન્નેમાંથી એકપણ ઝુકતુ આપવાના મુડમાંથી નથી જેથી પરિણામના પખવાડીયા બાદ પણ નવી સરકાર રચાઇ શકી નથી. જેથી રાજયમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન તરફ તખ્તો ધસેડાય રહ્યો છે. આ સમગ્ર ઘટના ક્રમ વચ્ચે આજે ભાજપ એકલે હાથે સરકાર રચવાનો રાજયપાલ સમક્ષ દાવો કરનારું છે.
જયારે, શિવસેનાએ પણ પોતાના ચૂંટાયેલા ધારાસભ્યોની આજે બેઠક બોલાવી છે જેમાં પક્ષની આગામી રણનીતીનો આખરી ઓપ આપવામાં આવનારો છે.
વર્ષ ૨૦૧૪માં ચૂંટાયેલી વિધાનસભાની મુદત શનિવારે પૂર્ણ થનારી છે ત્યારે રાજયપાલ કોશીયારી આ મુદત સુધીમાં કોઇપણ પક્ષ સરકાર રચવાનો દાવો ન કરી તો કેન્દ્ર સરકારને રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવા માટેની ભલામણ કરે તેવી અટકળો સેવાય રહી છે.
જેથી સરકાર રચવા માટે શિવસેના તરફથી યોગ્ય પ્રત્યુતરની રાહ સજોઇ રહેલા ભાજપે સામેથી ઝુકવાના બદલે ‘પહેલા ઘા રાણા’ નો એ કહેવતના ભાગરુપે એકલો હાથે સરકાર રચવાની તૈયારીઓ શરુ કરી દીધી છે. આ અંગેની માહીતી આપતા ફડણવીસ સરકારના વરિષ્ટ મંત્રી સુધીર મુંગણટીવારે જણાવ્યું હતું કે આજે તેઓ અને પ્રદેશ ભાજપ પ્રમુખ ચંદ્રકાન્ત પાટીલ રાજયપાલને મળીને દેવેન્દ્ર ફડણવીસના મુખ્યમંત્રી પદે નવી સરકાર રચવાનો દાવો કરશે. મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપ સીંગલ લાર્જેસ્ટ પાર્ટી હોય તેને પ્રથમ સરકાર રચવાની તક મળવી જોઇએ અમો સરકાર રચ્યા બાદ વિધાનસભામાં અમારી બહુમતિ પુરવાર કરીશું. મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ર૮૮ બેઠકો માંથી ભાજપ પાસે ૧૦૫ ધારાસભ્યો છે તેને બહુમતિ સાબિત કરવા માટેના મેજીક ફીગરે પહોચતા માટે ૪૦ ધારાસભ્યોની જરુર છે. જે માટે ને નાના પક્ષો અપક્ષો અને શિવસેના કે કોંગ્રેસમાં બળવો કરાવીને નવુ જુથ ઉભી કરાવીને તેના ટેકા દ્વારા બહુમત સાબિત કરવા માટેની રાજકીય ગણતરીઓ માંડી છે. ભાજપના આ દાવા સામે શિવસેનાએ પણ ઝુકવાના બદલે હજુ પણ લડી લેવાનો મુડ બનાવ્યો હતો. તેમ પાર્ટીના નવા ચુંટાયેલ ૫૬ ધારાસભ્યોની એક બેઠક પાર્ટી સુપ્રિમો ઉઘ્ધવ ઠાકરેની આગેવાનીમાં માતોશ્રી ખાતે બોલાવી છે આ બેઠકમાં શિવસેના ભાજપના દાવ સામે પોતાની નવી રણનીતી ધડી કાઢે તેવી સંભાવના છે.
ભાજપ પોતાની માંગો ન માને તો એનસીપી અને કોંગ્રેસના ટેકાથી સરકાર રચવાનો દાવો કરી રહેલી શિવસેનાને ગઇકાલે એનસીપી પ્રમુખ શરદ પવારે મોટો ઝટકો આપ્યો હતો. પવારે ગઇકાલે નવી દિલ્હીમાં એક પત્રકાર પરિષદ કરીને સ્પષ્ટ કર્યુ હતું કે ભાજપ અને શિવસેનાની યુતિને સરકાર રચવાનો જનાદેશ મળ્યો છે. જયારે એનસીપી અને કોંગ્રેસને વિપક્ષમાં બેસવાનો જનદેશ મલ્યો છે. જેથી અમો વિપક્ષમાં જે બેસીશું જયારે ભાજપ અને શિવસેનાને સાથે મળીને સરકાર રચવી જોઇએ તેમનો પક્ષ કે કોંગ્રેસ શિવસેનાને સરકાર રચવા માટે કોઇપણ સંજોગોમાં ટેકો આપશી નહીં. પવારની આ સ્પષ્ટ્રતાથી શિવસેનાને મોટો ઝટકો લાગ્યો છે. તેની પાસે હવે સત્તામાં રહેવા માટે ભાજપની શરણાગતિ સ્વીકારવા સિવાય કોઇ વિકલ્પ બચ્યો નથી.
રાજકીય વિશ્લેષકોના મત મુજબ હવે આ બોલ સંપૂર્ણ રીતે શિવસેના પ્રમુખ ઉદ્ધવ ઠાકરેની કોર્ટમાં છે. ભલે તે ભાજપ સાથે વાત કરે અથવા સરકારની રચના માટે એનસીપી-કોંગ્રેસની માંગ કરે. જોકે, શિવસેના અને ભાજપ વચ્ચે હજી સુધી કોઈ સર્વસંમતિ જાહેર થઈ નથી. સરકારની રચના માટે હવે માત્ર બે જ દિવસ બાકી છે, આવી સ્થિતિમાં સત્તાના અનેક સમીકરણો જોવા મળી રહ્યા છે. પ્રથમ સમીકરણ એ છે કે ભાજપ રાજ્યપાલને દાવેદારી કર્યા બાદ સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે તેની સરકાર બનાવવામાં આવે. ત્યારબાદ તે અન્ય પક્ષો અને અપક્ષ ધારાસભ્યોનો ટેકો મેળવીને બહુમત સાબિત કરે. આ પહેલા પણ બીજા ઘણા રાજ્યોમાં ભાજપે આવુ કર્યું છે. ૧૪૫ ના જાદુઈ સમીકરણ સુધી પહોંચવા માટે ભાજપને ૪૦ ધારાસભ્યોની જરૂર છે, જેથી તે વિપક્ષની છાવણીમાં જ ખાડો કરી શકે. જો આવું થાય, તો તેનું પ્રથમ લક્ષ્ય શિવસેના હોઈ શકે છે.
જો કોઈ સરકાર પક્ષની રચના માટે જરૂરી નંબર મેળવી શકશે નહીં, તો રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાગુ થશેે. આવી સ્થિતિમાં શિવસેના, એનસીપી અને કોંગ્રેસ તેમના ધારાસભ્યોને એક કરવા પ્રયાસ કરશે, તો ભાજપ આ વખતે શિવસેના અથવા અન્ય પક્ષોને મદદ કરવા માટે ઉપયોગ કરી શકે છે. જો ભાજપ શિવસેના સાથે સમાધાન ઇચ્છે છે, તો તેણે દિલ્હીથી જ પ્રયાસ કરવો પડશે, પરંતુ તે પ્રયાસ કોણ કરે તે મહત્વનું છે. શિવસેના પ્રમુખ ઉદ્ધવ ઠાકરે હજી પણ પીએમ નરેન્દ્ર મોદી અથવા ભાજપ અધ્યક્ષ અમિત શાહ સાથેની વાતચીત પર અડગ છે. તે હવે દેવેન્દ્ર ફડણવીસ સાથે વાત કરવાના મૂડમાં નથી, જેમણે પ્રથમ કાર્યકાળમાં શિવસેનાને સાથે રાખવામાં સફળ રહ્યા. આ સિવાય દરેક પાર્ટીમાં મિત્રતા માટે પ્રખ્યાત એવા નીતિન ગડકરી અત્યાર સુધીમાં મહારાષ્ટ્રમાં જોવા મળ્યા છે. જો કે, તેઓ હજી પણ સારા સંદેશાવાહક સાબિત થઈ શકે છે.
નીતિન ગડકરીને રાજકારણમાં લાંબો અનુભવ છે અને તે એક વ્યવહારિક નેતા માનવામાં આવે છે. શિવસેના પણ તેમને ગંભીરતાથી લે છે. જ્યારે તેઓ ભાજપના અધ્યક્ષ હતા, ત્યારે તેમને ફક્ત શિવસેના દ્વારા જ નહીં, પણ સાયલન્ટ પ્લેયર ઓફ પોલિટિક્સ તરીકે ઓળખાતા કોર્પોરેટ જગત દ્વારા પણ તેમનો ટેકો મળ્યો હતો. આ સિવાય તેમને આરએસએસ દ્વારા પણ ટેકો છે. પરંતુ, સવાલ એ પણ છે કે શું તે આ ભૂમિકામાં આવવાનું પસંદ કરશે અને પછીની સરકાર માટે, જ્યાં તેમને આગામી વર્ષ માટે ફરીથી બાજુએ રાખી શકાય. જો આ વખતે ભાજપ સત્તા પર પાછા ફરે છે, જે સંભવિત છે, તો તે તેના બીજા નેતાઓની લાઇન તૈયાર કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. એકનાથ ખડસે, પંકજા મુંડે, વિનોદ તાવડે અને પ્રકાશ મહેતા જેવા નેતાઓની હાજરીને કારણે પાર્ટી સમક્ષ પણ આ એક પડકાર છે.
આ આખી રમતમાં શરદ પવાર એક એવો ખેલાડી છે જે મેદાનની બહાર છે પરંતુ હજી પણ ખુશ છે. આ વખતે, એનસીપીના વડાઓ કે જેમણે પહેલા કરતા વધારે બેઠકો જીતી હતી, રાજકારણને નજીકથી સમજો. આ વખતે તે સત્તાની દોડમાં ન હોઈ શકે, પરંતુ સંભવિત સમીકરણોનો એક ભાગ છે. આ ચૂંટણીમાં ૪૪ બેઠકો જીતનાર કોંગ્રેસને મહારાષ્ટ્રમાં માત્ર ૧ ટકા મતો મળ્યા હતા. આવી સ્થિતિમાં, તે આ આખી કવાયતની નજીકથી નજર રાખી રહી છે અને ભવિષ્યની તૈયારી કરી રહી છે. આમ, મહારાષ્ટ્રમાં દરેક રાજકીયપક્ષોએ પોતાની તલવારો ખેંચી લીધી છે. હવે માા વધેરાશે કે શરણાગતિ સ્વીકારાશે તેના પર આગામી સરકારનું ભાવિ નક્કી શે.
