કાર્યવાહી સ્થગિત કરવાની અરજીઓ તરફ પણ સુપ્રીમનું કડક વલણ : વારંવાર. મુદ્દતો આપવાનો સ્પષ્ટ ઇન્કાર
’તારીખ પે તારીખ’ ભૂતકાળ બનાવી દેવા સુપ્રીમ કોર્ટ સતત પગલાંઓ લઈ રહી છે. પ્રથમ બંધારણીય બેન્ચની સુનાવણી લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ કરવાની મંજૂરી આપ્યા બાદ હવે કાર્યવાહી સ્થગિત કરવાની અરજીઓ અંગે પણ સુપ્રીમ કડક વલણ અપનાવી રહ્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટ સ્થગિતતાની માંગ કરતા વકીલો પર કડક વલણ અપનાવી વરિષ્ઠ વકીલોની પણ આવી અરજીઓને હવે નકારી રહી છે. ઉદાર અભિગમ અપનાવવાની તેની સામાન્ય પ્રથા, ખાસ કરીને વરિષ્ઠ વકીલો કે જેઓ અન્ય કેસોમાં વ્યસ્તતાને કારણે ઘણીવાર હાજર ન રહી શકતા હોય તેના સંદર્ભમાં, સોમવારે સ્પષ્ટ કર્યું કે સુનાવણી સ્થગિત કરવામાં આવશે નહીં. સ્થગિત કરવા માટે કહીને બેન્ચને શરમજનક સ્થિતિમાં મુકવાની હિમાયત ન કરો તેવું સુપ્રીમે સ્પષ્ટ કહ્યું હતું. ચીફ જસ્ટિસ યુ યુ લલિતે ગયા મહિને કાર્યભાર સંભાળ્યા પછી સર્વોચ્ચ અદાલતના અભિગમમાં ફેરફાર કર્યા છે અને તેમની આગેવાની હેઠળની બેંચ સ્થગિત કરવાની અરજીઓને ફગાવીને જુનિયર વકીલ અથવા એડવોકેટ-ઓન-રેકોર્ડને કેસની દલીલ કરવા માટે સમજાવીને ઉદાહરણ સ્થાપિત કરી રહી છે. અન્ય બેન્ચ દ્વારા પણ આ જ અભિગમ અપનાવવામાં આવી રહ્યો છે. ચીફ જસ્ટિસ લલિત, જસ્ટિસ એસ રવિન્દ્ર ભટ અને જેબી પારડીવાલાની બેન્ચે એક વરિષ્ઠ વકીલની વારંવારની અરજીઓને ફગાવી દીધી હતી જેમણે આ મામલાની સુનાવણી મંગળવારે હાથ ધરવાની રજૂઆત કરી હતી.
ચીફ જસ્ટિસ લલિત, જસ્ટિસ એસ રવિન્દ્ર ભટ અને જે.બી. પારડીવાલાની બેન્ચે વરિષ્ઠ વકીલની વારંવારની અરજીઓને ફગાવી દીધી હતી, જેમણે રજૂઆત કરી હતી કે આ મામલાની સુનાવણી મંગળવારે કરવામાં આવે કારણ કે તેઓ તૈયાર ન હતા. પરંતુ કોર્ટે તેમની અરજી ફગાવી દીધી હતી અને તેમને કેસમાં દલીલ કરવા કહ્યું હતું. અમને શરમજનક પરિસ્થિતિમાં ન મૂકો. અમને શરમજનક સ્થિતિમાં મુકશો નહીં તેવું બેન્ચે કહ્યું હતું અને કેસમાં આગળ વધવા કહ્યું હતું. આ કેસ ઇનસાઇડર ટ્રેડિંગ સાથે સંબંધિત હતો અને કોર્ટે સુનાવણી બાદ અરજી ફગાવી દીધી હતી.એ જ રીતે એક જુનિયર વકીલે વરિષ્ઠ વકીલ ઉપલબ્ધ ન હોવાના આધારે સ્થગિત કરવાની માંગ કરી હતી, પરંતુ ચીફ જસ્ટિસની આગેવાની હેઠળની બેન્ચે આગ્રહ કર્યો હતો કે તેણે પોતે જ કેસની દલીલ કરવી જોઈએ. જેમ જેમ વકીલે ટૂંકી તારીખ માટે વિનંતી કરી, બેન્ચે કહ્યું કે તે વધુમાં વધુ પાસઓવર મંજૂર કરી શકે છે, એટલે કે કેસ બોર્ડના અંતે હાથ ધરવામાં આવશે. ટૂંકી તારીખ માત્ર પસાર થઈ શકે છે અને બીજી તારીખ આપવામાં આવશે નહીં, તેવું બેન્ચે કહ્યું હતું. તે કેસમાં પણ કોર્ટે મામલાની સુનાવણી કરીને આદેશ કર્યો હતો.
કાર્યભાર સંભાળ્યા પછી તરત જ જસ્ટિસ લલિતે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે બિનજરૂરી મુલતવીની અરજીને મંજૂરી ન આપવાના સંદર્ભમાં ન્યાયિક શિસ્ત અને કેસની સમયમર્યાદામાં સુનાવણી જાળવવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે, સુપ્રીમ કોર્ટે આગેવાની લેવી જોઈએ અને તે સંસ્કૃતિ ઉચ્ચ અદાલતો અને નીચલી અદાલતો સુધી પહોંચી જશે. એ જ રીતે, જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ અને હિમા કોહલીની બેન્ચે સ્થગિતતાની અરજીનો સ્વીકાર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને વકીલને કેસની દલીલ કરવા માટે તૈયાર રહેવા કહ્યું હતું. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વકીલો તેમના અધિકાર તરીકે સ્થગિત કરવાનો દાવો કરી શકતા નથી. ’તારીખ પે તારીખ’ લગભગ ત્રણ દાયકા પહેલા “દામિની” ફિલ્મમાં રજૂ થયા પછી સામાન્ય માણસના કાયદાકીય લેક્સિકોનનો ભાગ બની ગયો હતો. સુપ્રીમે તેના વિવિધ ચુકાદાઓમાં ઘણી વખત સ્થગિત કરવાના અભિગમને ફગાવી દેતા કહ્યું હતું કે, અનૈતિક અરજદારો દ્વારા વારંવાર મુલતવી રાખવાની યુક્તિનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જેના લીધે વિરોધી પક્ષને ન્યાય ન આપવા માટે ભારે વિલંબ થાય છે.
આજથી બંધારણીય બેન્ચની સુનાવણી લાઈવ નિહાળી શકાશે !!
સુપ્રીમ કોર્ટમાં 27 સપ્ટેમ્બર એટલે કે આજથી બંધારણીય બેંચની તમામ સુનાવણી લાઈવ-સ્ટ્રીમ થશે. સર્વોચ્ચ અદાલતના તમામ ન્યાયાધીશોની બનેલી બેઠકે મંગળવારે આ મુદ્દે ચર્ચા કરી અને લાઇવ સ્ટ્રીમિંગ પર નિર્ણય લીધો. ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ઉદય ઉમેશ લલિતે પૂર્ણ અદાલતની બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. તમામ ન્યાયાધીશો એકમત હતા કે લાઇવ-સ્ટ્રીમિંગ નિયમિત ધોરણે બંધારણીય કેસોના પ્રસારણ સાથે શરૂ થવું જોઈએ. જે કેસ લાઇવ-સ્ટ્રીમ થવાની સંભાવના છે તેમાં આર્થિક રીતે પછાત વર્ગના ક્વોટા કાયદા સામેના પડકારો, દાઉદી વ્હોરા સમુદાયને લગતા કેસ, ભરણપોષણ ન ભરવાપાત્ર અને વળતરના આધારે લગ્ન તોડવા, ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટનાના પીડિતોનો વગેરે જેવા કેસોનો સમાવેશ થાય છે.
વારંવાર કાર્યવાહી સ્થગિત કરવાની અરજી કરી ન્યાયતંત્રને શરમજનક સ્થિતિમાં નહીં મુકવા ધારાશાસ્ત્રીઓને સુપ્રિમનુ સુચન
ચીફ જસ્ટિસ લલિત, જસ્ટિસ એસ રવિન્દ્ર ભટ અને જે.બી. પારડીવાલાની બેન્ચે વરિષ્ઠ વકીલની વારંવારની અરજીઓને ફગાવી દીધી હતી, જેમણે રજૂઆત કરી હતી કે આ મામલાની સુનાવણી મંગળવારે કરવામાં આવે કારણ કે તેઓ તૈયાર ન હતા. પરંતુ કોર્ટે તેમની અરજી ફગાવી દીધી હતી અને તેમને કેસમાં દલીલ કરવા કહ્યું હતું. અમને શરમજનક પરિસ્થિતિમાં ન મૂકો. અમને શરમજનક સ્થિતિમાં મુકશો નહીં તેવું બેન્ચે કહ્યું હતું અને કેસમાં આગળ વધવા કહ્યું હતું. આ કેસ ઇનસાઇડર ટ્રેડિંગ સાથે સંબંધિત હતો અને કોર્ટે સુનાવણી બાદ અરજી ફગાવી દીધી હતી.
