પુરાવાના યોગ્ય ચકાસણીની ભુલી મહારાષ્ટ્રના નાંદેડના આરોપીને કરાયેલી મૃત્યુદંડની સજાને ૮ વર્ષ બાદ સુપ્રીમ કોર્ટે સુધારીને આજીવન કારાવાસમાં ફેરવી
ન્યાયતંત્ર પુરાવાઓ પર ન્યાય તોળે છે તેથી જ કાયદાની દેવીની આંખો પર કાળી પટ્ટી બાંધવામાં આવે છે. ક્યારેક કાયદાની આંખે બાંધેલી પટ્ટી પણ ભુલ કરી શકે છે. તેવો એક કેસ ગઈકાલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં આવ્યો હતો. જેમાં મહારાષ્ટ્રના નાંદેડ જિલ્લામાં એક વ્યક્તિને તેની પત્ની અને ચાર બાળકો જેમાં ૧૦ માસના બાળકની હત્યા કરવા બદલ મૃત્યુદંડની સજા આપ્યાના આઠ વર્ષ કરતાં પણ વધુ સમય પછી, સુપ્રીમ કોર્ટે આ નિર્ણય પર આવતા નિષ્કર્ષમાં હવે ખામી જોવા મળી છે. આત્યંતિક સજાને ન્યાયી ઠેરવવા ગુનાની તીવ્રતા અને તેની સજાને આજીવન કેદની સજામાં ફેરવી દીધી છે. તમામ પુરાવાઓની ઝીણવટભરી તપાસ કર્યા પછી, ન્યાયાધીશ એન.વી. રમના, એમ.એમ. શાંતનાગૌદર અને ઇન્દિરા બેનર્જીની ખંડપીઠે સુનાવણી કરી હતી કે સુપ્રીમ કોર્ટે, ૨૦૧૧ માં ચુકાદો આપતી વખતે, બે ભૂલો કરી હતી – પ્રથમ, ખોટી રીતે બાહ્ય ન્યાયિક કબૂલાત પર વિશ્વાસ કરીને. તેની ભૂતપૂર્વ પત્નીને દોષિત ઠેરવવામાં આવી હતી જેનું નિવારણ ન હતું અને બીજું તે અવલોકન કરીને કે તેણે તેની પત્નીનો ચહેરો કચડી નાખ્યો હતો જે તબીબી પુરાવા દ્વારા સાર્થક ન હતો.
જોકે અદાલતે જણાવ્યું હતું કે સંજોગોપૂર્ણ પુરાવા આરોપીને દોષી ઠેરવવા માટે પૂરતા મજબૂત છે પરંતુ મૃત્યુદંડની સજાની સજા ન્યાયી ઠરેલી નથી.આ અદાલતે અપીલમાં, પીડબ્લ્યુ-૬ (તેમની ભૂતપૂર્વ પત્ની) ના જુબાની પર પણ વિશ્વાસ મૂક્યો હતો, કારણ કે તેણે કરેલા બહારના ન્યાયિક કબૂલાતને ધ્યાનમાં રાખીને, તેણે તેની રજૂઆત કરી હતી. પોતાની આંતરપરિક્ષણમાં સ્વીકાર્યું હતું કે અરજદારે તેને કહ્યું ન હતું કે તેણે મૃતકની હત્યા કરી છે, જે હકીકતમાં ટ્રાયલ કોર્ટે તેની જુબાની પર વિશ્વાસ ન રાખવાનું એક કારણ હતું. અદાલતે જણાવ્યું હતું કે, તેમની સલાહ રજૂ કરવાથી અમને આ બાબત મળી છે કે આ અદાલતે વધારાના ન્યાયિક કબૂલાત પર વિશ્વાસ રાખવા રેકોર્ડના ચહેરા પર સ્પષ્ટ ભૂલ કરી હતી.
હાઈકોર્ટ દ્વારા આકારણી કરવામાં આવેલી સજાની માત્રાની ચોકસાઈ નક્કી કરવા અરજદારની સલાહ દ્વારા કરેલી રજૂઆતના આધારે જ્યારે ગુનો પૂર્વસૂચિત અને સુયોજિત હોવાનું જણાવે છે, ભૂલથી નિરીક્ષણ કર્યું હતું કે ઓળખ ટાળવા માટે મૃતકના ચહેરાને કચડી નાખ્યો હતો. અમને લાગે છે કે આ નિરીક્ષણ રેકોર્ડ પરના તબીબી પુરાવાઓ દ્વારા અસમર્થિત છે. કોર્ટે ૨૦૧૨માં તેમની સમીક્ષાની અરજી પણ ફગાવી દીધી હતી પરંતુ તેના આદેશને યાદ કર્યો હતો જેના દ્વારા સમીક્ષાની અરજી ફગાવી દેવામાં આવી હતી. તેણે મૃત્યુદંડની સજાને અમલ પર રોક લગાવી હતી અને નવી સુનાવણી માટે તેની સમીક્ષાની અરજી ફરીથી ખોલી હતી.
પોલીસના જણાવ્યા મુજબ, દોષીનો અન્ય વ્યક્તિ સાથે વૈવાહિક સંબંધ હતો જેના કારણે તેમની વચ્ચે અવારનવાર ઝઘડો થયો હતો. ગુનાનો કોઈ સાક્ષી ન હોવાથી, ટ્રાયલ કોર્ટ અને એચ.સી.એ સંજોગોના પુરાવા પર આધાર રાખ્યો હતો – જેમ કે તે ગુનો કર્યા પછી એક મહિના સુધી ફરાર રહ્યો હતો અને મૃતકોને છેલ્લી વખત તેની સાથે જોયો હતો.
દોષિત આઠ વર્ષની લાંબી આજીવનની લડત સુપ્રીમ કોર્ટે તેની સજા ફટકારીને સમાપ્ત કરી હતી. પરંતુ જેલમાં ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ કરવા બદલ અને કેદીઓ અને જેલ કર્મચારીઓની ઇરાદાપૂર્વક દુર્વ્યવહાર કરવા બદલ જેલમાં રહેલા તેના આચરણને ધ્યાનમાં રાખીને કોર્ટે નિર્દેશ આપ્યો કે તે આજીવન તે જેલમાં રહેશે.
