શારદીય નવરાત્રીના છઠ્ઠા દિવસે, પુષ્કરમાં સ્થિત માતાની 27મી શક્તિપીઠ વિશે જાણો

માતાજીના નવલા નોરતાનો આજે છઠ્ઠો દિવસ છે નવરાત્રી એટલે શક્તિની ઉપાસનાનો પર્વ. જપ, તપ અને ઉત્સવનો પર્વ. માની આરાધનાનો પર્વ. નવરાત્રી દરમિયાન અનેક માઈભક્તો અનુષ્ઠાન કરે છે અને માતાની ભક્તિમાં લીન થઈ છે. તેમાં પણ નવરાત્રી દરમિયાન શક્તિપીઠનું અનેરું મહત્વ હોઈ છે. ત્યારે તેવા જ એક શક્તિપીઠની આજે આપણે વાત કરવાની છે….

હિંદુ ધર્મના શાસ્ત્રો અનુસાર, બ્રહ્માંડની માતાની પૃથ્વી પર 52 શક્તિપીઠ છે. માતાની આ તમામ શક્તિપીઠો ભક્તો માટે આસ્થાના મોટા કેન્દ્રો છે. માતાની આ શક્તિપીઠમાંથી એક તીર્થરાજ ગુરુ પુષ્કરમાં પણ છે. તે માતાનું 27મું શક્તિપીઠ માનવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, સતી માતાના કાંડા મંદિરની નજીક પુરહુતા ટેકરી પર પડ્યા હતા, જ્યાં એક ખૂબ જ ઊંડો ખાડો બની ગયો હતો. પહાડી માર્ગ તદ્દન દુર્ગમ છે. આવી સ્થિતિમાં માતાના ભક્તોએ ડુંગરની તળેટીમાં માતાનું સ્થાપન કર્યું હતું, જેથી લોકો સરળતાથી માતાના દર્શન કરી શકે. માતાનું આ સ્થાન શ્રી રાજરાજેશ્વરી પુરહુતા મણિવેદિકા શક્તિપીઠ છે, પરંતુ સ્થાનિક લોકો માતાને ચામુંડા માતાના નામથી બોલાવે છે.

શક્તિપીઠ બનવા પાછળની પૌરાણિક કથા:

અજમેરથી 18 કિલોમીટરના અંતરે પુષ્કરમાં નાગ ટેકરી અને સાવિત્રી માતાની ટેકરી વચ્ચે પુરહુતા પર્વત આવેલો છે. આ માતાની 27મી શક્તિપીઠને લઈને એક અન્ય પૌરાણિક કથા છે, જેના કારણે આ શક્તિપીઠનું મહત્વ વધુ વધી જાય છે. મહંત પુરી જણાવે છે કે સૃષ્ટિની રચના પહેલા ભગવાન બ્રહ્માએ પુષ્કરમાં સૃષ્ટિ યજ્ઞ કર્યો હતો. સૃષ્ટિ યજ્ઞ મહાદેવની હાજરી વિના પૂર્ણ થઈ શકતો ન હતો, તેથી યજ્ઞ પૂર્ણ કરવા માટે ભગવાન બ્રહ્માના આહ્વાન પર મહાદેવ આવ્યા, પરંતુ યજ્ઞમાં જોડીમાં બેસવાનો નિયમ હતો. જો તમે આ ન કરો તો યજ્ઞ પૂર્ણ થતો નથી. આવી સ્થિતિમાં મહાદેવે વિશ્વપિતા બ્રહ્માની મૂંઝવણ દૂર કરી અને માતાની આ 27મી શક્તિપીઠમાંથી માતાનું સ્વરૂપ આપ્યું. આ પછી, જ્યારે મહાદેવ તેમના શ્રેષ્ઠ અર્ધ્ય સાથે યજ્ઞમાં બેઠા ત્યારે યજ્ઞ પૂર્ણ થયો.

સૃષ્ટિ યજ્ઞ દરમિયાન જ્યારે માતા સાવિત્રીમાં વિલંબ થઈ રહ્યો હતો ત્યારે વિશ્વપિતા બ્રહ્માએ ગાયના મુખમાંથી માતા ગાયત્રીને પ્રગટ કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું કે યજ્ઞ પૂર્ણ થયા બાદ માતા શક્તિ અને ગાયત્રીએ તમામ દેવી-દેવતાઓ પાસેથી પોતાના માટે જગ્યા માંગી. ત્યારબાદ માતા શક્તિની સાથે માતા ગાયત્રીના સાનિધ્યમાં પુરહુતા પર્વત પર બેઠા. માતાની દરેક શક્તિપીઠ પર ભૈરવનું ચોક્કસ સ્થાન છે. અહીં ભૈરવનાથનું સ્થાન પણ છે. માતાના દર્શન કર્યા બાદ ભક્તોએ ભૈરવનાથના દર્શન કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે માતાના દર્શન કરવાથી જ ભક્તની મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. એક વખત કોઈ ભક્ત માતાના દરબારમાં આવે છે, તે અહીં વારંવાર આવે છે.

કેવી રીતે શક્તિપીઠનું થયું નિર્માણ :

પૌરાણિક ગ્રંથો અનુસાર, દેવાધિદેવ મહાદેવની પત્ની સતીના પિતા રાજા દક્ષે એક યજ્ઞ કર્યો હતો, જેમાં તેમણે તેમના જમાઈ મહાદેવને આમંત્રણ આપ્યું ન હતું. મહાદેવના અપમાનથી ક્રોધિત થઈને માતા સતીએ તે યજ્ઞની વેદીમાં પોતાનું શરીર અર્પણ કર્યું હતું. માતા સતીએ પોતાનો દેહ છોડ્યા પછી મહાદેવ ત્યાં પ્રગટ થયા અને માતા સતીનો દેહ હાથમાં લઈને ઉગ્ર સ્વરૂપમાં બ્રહ્માંડમાં ભટકતા રહ્યા. મહાદેવને તેમની રુદ્ર અવસ્થામાંથી બહાર લાવવા માટે, ભગવાન વિષ્ણુએ તેમના સુદર્શન ચક્રથી માતા સતીના શરીરના ટુકડા કરી નાખ્યા. પૃથ્વી પર જ્યાં પણ સતીના શરીરના અંગ પડ્યા તે સ્થાન શક્તિપીઠ બન્યું.

પુષ્કર તમામ તીર્થધામોના ગુરુ છે. સદીઓથી અહીં હજારો તીર્થયાત્રીઓ આવે છે, પરંતુ અહીં આવતા શ્રદ્ધાળુઓને માતાની શક્તિપીઠ વિશે ખબર નથી. સ્થાનિક લોકો પણ માતા ચામુંડાના રૂપમાં માતાની પૂજા કરે છે. આ જ કારણ છે કે આદિશક્તિ જગદંબાની 52 શક્તિપીઠમાંથી 27મી શક્તિપીઠમાં માતાનું મંદિર ભવ્યતા પ્રાપ્ત કરી શક્યું નથી, પરંતુ હવે માતાની શક્તિપીઠના પ્રચારના પ્રસારને કારણે ભક્તો અહીં પહોંચવા લાગ્યા છે, જે માતાના સ્થાનનો વિકાસ કરવામાં મદદ કરે છે. થતો હતો. હરિયાણાથી પુષ્કરના દર્શન કરવા આવેલા તીર્થયાત્રી દીપકે જણાવ્યું કે પુષ્કર આવ્યા બાદ સ્થાનિક લોકો સાથે વાત કર્યા બાદ તેને માતાની શક્તિપીઠ વિશે જાણ થઈ. તેમણે પરિવાર સહિત માતાના દરબારમાં દર્શન કર્યા હતા. પુષ્કરના સ્થાનિક રહેવાસી રાજેન્દ્રનું કહેવું છે કે તેઓ બાળપણથી જ ચામુંડા માતાના દર્શન કરવા આવતા રહ્યા છે. પહેલા આ મંદિર ઘણું નાનું હતું, પરંતુ હવે ધીમે ધીમે આ મંદિર પણ વિકાસ પામી રહ્યું છે. અગાઉ રસ્તાના અભાવે શહેરીજનો અહીં આવતા હતા, પરંતુ હવે રસ્તાઓ અને સંસાધનોની ઉપલબ્ધતાના કારણે લોકો આવતા-જતા રહે છે.

અસ્વીકરણ : અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે અબતક મીડિયા કોઈપણ માહિતીનું સમર્થન કે પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.