NASA : જુઓ કેવી રીતે સૂર્યમાંથી ‘અગ્નિની નદી’ નીકળી રહી છે

NASA એ વિસ્ફોટ થતા સૌર જ્વાળાની આકર્ષક તસવીર લીધી

અવકાશની દુનિયા હંમેશા આપણને આશ્ચર્યચકિત કરે છે અને જેમ જેમ વિજ્ઞાનીઓ અવકાશની દુનિયામાં તેમની ક્ષમતાઓ વિસ્તરી રહ્યા છે તેમ તેમ અવકાશની અજાયબીઓ આપણી સમક્ષ પ્રગટ થતી રહે છે.

અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી NASA એ પહેલીવાર સૌર જ્વાળાનો ફોટો કેપ્ચર કર્યો છે અને તેને દુનિયા સાથે શેર કર્યો છે. NASA એ સોલાર ફ્લેરનો ફોટો સોશિયલ મીડિયા ઈન્સ્ટાગ્રામ પર શેર કર્યો છે, જેમાં કેપ્શન છે, “આભાર સની…સૂર્યના ગુલદસ્તા માટે આભાર.”

NASA એ સોલર ફ્લેર વચ્ચે સૂર્યને કેપ્ચર કરતો ફોટો શેર કર્યો છે. ઇન્સ્ટાગ્રામ પર શેર કરેલા ફોટોના કેપ્શનમાં, NASA એ આગળ લખ્યું, “આપણા સૌરમંડળમાં સૌથી મોટો પદાર્થ – આપણો સૂર્ય – તેની ભ્રમણકક્ષામાં મોટા અને નાના, ગ્રહોથી લઈને ગ્રહો સુધી, તેમના તીવ્ર કદ અને ચુંબકીય હાજરી દ્વારા અસર કરે છે. બધું, ધૂળ પણ.”

NASA તેના કેપ્શનમાં આગળ લખે છે, “સૂર્યનું વાતાવરણ, અથવા કોરોના, એક ગતિશીલ સ્થળ છે, જ્યાં સૌર જ્વાળાઓ અને કોરોનલ માસ ઇજેક્શન (CMEs) જેવા મોટા વિસ્ફોટો થાય છે. નિયર-અર્થ સોલર ડાયનેમિક્સ ઓબ્ઝર્વેટરીએ સપ્ટેમ્બર 2012માં આ CMEનું અવલોકન કર્યું હતું. “એક ઓરોરા કેપ્ચર કર્યું જે 900 માઇલ પ્રતિ સેકન્ડથી વધુની ઝડપે દેખાય છે.”

NASA એ આગળ લખ્યું કે, “સ્વિરલિંગ સોલાર એક્ટિવિટી નારંગી અને પીળા રંગના શેડ્સમાં દેખાય છે, જેમાં ફોટોના તળિયે ડાબી બાજુએ નારંગી અને લાલ રંગનો મોટો પ્રવાહ દેખાય છે; સૂર્યની સપાટી પીળી તિરાડોથી પોકમાર્ક કરેલી છે જે અવકાશમાં દેખાય છે.” કાળાપણું અતિક્રમણ કરી રહ્યું છે. ”

કોરોનલ માસ ઇજેક્શન, અથવા સીએમઇ એ સનસ્પોટ્સ દ્વારા અવકાશમાં ફેંકવામાં આવેલા ગેસ અને ચુંબકીય ક્ષેત્રના વિશાળ દડા છે, જે સૂર્યના ચુંબકીય ક્ષેત્રમાં ફસાઈ જાય છે. NASA અનુસાર, “કોરોનલ માસ ઇજેક્શન્સ, અથવા CMEs, સૌર વિસ્ફોટ પછી સૂર્યમાંથી બહાર આવે છે, અને તેમાં સૌર પ્લાઝ્મા અને એમ્બેડેડ ચુંબકીય ક્ષેત્રોના મોટા વાદળોનો સમાવેશ થાય છે.”

CMEs જેમ જેમ તેઓ અવકાશમાંથી પસાર થાય છે તેમ વિસ્તરે છે, ઘણીવાર લાખો માઈલના અંતરને આવરી લે છે અને ગ્રહોના ચુંબકીય ક્ષેત્રો સાથે અથડાઈ શકે છે. જ્યારે CME પૃથ્વી તરફ આગળ વધે છે, ત્યારે તે પૃથ્વી પર ચુંબકીય વિક્ષેપ પેદા કરે છે, જેના કારણે વિશાળ ઓરોરા ઉત્પન્ન થાય છે, જેના કારણે ઉપગ્રહો શોર્ટ-સર્કિટ થાય છે અને પૃથ્વી પર હાજર પાવર ગ્રીડને પણ અસર થાય છે.

સાદી ભાષામાં કહીએ તો, સૌર જ્વાળાઓ એ પ્રકાશની તેજસ્વી જ્વાળાઓ છે જે અચાનક સૂર્યની સપાટી પર દેખાય છે. તેઓ સામાન્ય રીતે થોડી મિનિટો સુધી રહે છે.

સૌર જ્વાળાઓના સ્ત્રોતને સમજાવતા, NASA  કહે છે, “સૂર્યના ગતિશીલ ઉપલા વાતાવરણને કોરોના કહેવામાં આવે છે. તે પ્લાઝ્માથી ભરેલું છે, જેની ગતિ સૂર્યની આસપાસના ચુંબકીય ક્ષેત્રોના ગૂંચવણ દ્વારા નિયંત્રિત થાય છે. કોરોનામાં તાપમાન લાખો ડિગ્રી સુધી પહોંચી શકે છે. કોરોના એ સૌર પવન તેમજ સૌર જ્વાળાઓ અને કોરોનલ માસ ઇજેક્શનનો સ્ત્રોત છે – ઊર્જાસભર સૌર વિસ્ફોટો જે જગ્યાનું સૌથી મજબૂત હવામાન બનાવે છે.”