આર્થિક રીતે નબળા વર્ગ માટે 10% અનામતના મામલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં કેન્દ્ર સરકારનું મહત્વનું નિવેદન]
આર્થિક રીતે નબળા વર્ગ માટે 10 ટકા અનામતના મામલે સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં કહ્યું છે કે ઈડબ્લ્યુએસ ક્વોટા પર સામાન્ય વર્ગનો અધિકાર છે, કારણ કે એસસી-એસટી વર્ગને તો પહેલાથી જ અનામતના ઘણા લાભો મળી રહ્યા છે.
એટર્ની જનરલ કેકે વેણુગોપાલે મંગળવારે ચીફ જસ્ટિસ યુયુ લલિત, જસ્ટિસ દિનેશ મહેશ્વરી, જસ્ટિસ એસ રવિન્દ્ર ભટ, જસ્ટિસ બેલા એમ ત્રિવેદી અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલાની બંધારણીય બેંચ સમક્ષ કહ્યું કે પછાત જાતિ, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિના લોકો પહેલાથી જ આરક્ષણનો લાભ લેવા માટે હકદાર છે. સામાન્ય વર્ગના ગરીબ લોકોને આ કાયદા હેઠળ લાભ મળશે જે ક્રાંતિકારી સાબિત થશે.
વેણુગોપાલે કહ્યું કે, આ કાયદો કલમ 15 (6) અને 16 (6) અનુસાર છે. તે પછાત અને વંચિતોને પ્રવેશ અને નોકરીઓમાં અનામત આપે છે અને તે 50 ટકાની અનામત મર્યાદાને પાર કરતું નથી. તેમણે કહ્યું કે બંધારણમાં એસસી અને એસટી માટે અનામતનો અલગ-અલગ ઉલ્લેખ છે. આ મુજબ તેમને સંસદમાં, પંચાયતમાં અને સ્થાનિક સંસ્થાઓમાં અને પ્રમોશનમાં પણ અનામત આપવામાં આવે છે. જો તેમના પછાતપણાને ધ્યાનમાં રાખીને તેમને દરેક પ્રકારનો લાભ આપવામાં આવે છે, તો તેઓ ઈડબ્લ્યુએસ ક્વોટા મેળવવા માટે આ તમામ લાભો છોડવા તૈયાર થશે.
જાન્યુઆરી 2019માં 103મા બંધારણીય સુધારા હેઠળ ઈડબ્લ્યુએસ ક્વોટા લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. હવે આ કાયદાને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો છે. પાંચ જજોની બેંચ આ મામલે સુનાવણી કરી રહી છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે એસસી, એસટી અને ઓબીસીમાં પણ ગરીબ લોકો છે તો પછી આ અનામત સામાન્ય વર્ગના લોકોને જ કેમ આપવામાં આવે છે. આ 50 ટકા અનામતના નિયમનું ઉલ્લંઘન કરે છે. પહેલાથી જ ઓબીસી માટે 27 ટકા, એસસી માટે 15 ટકા અને એસટી માટે 7.5 ટકા ક્વોટા નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. આ કિસ્સામાં, 10 ટકાનો ઈડબ્લ્યુએસ ક્વોટા 50 ટકાના નિયમનું ઉલ્લંઘન કરે છે.
ઈડબલ્યુએસથી એસસી-એસટીના અનામતને કોઈ ખલેલ પહોંચતી નથી : એટર્ની જનરલ
એટર્ની જનરલે કહ્યું કે, પ્રથમ વખત સામાન્ય વર્ગના ગરીબ લોકોને 10 ટકા અનામત આપવામાં આવી છે અને તે એક ક્રાંતિ છે. આ એસસી, એસટી અને ઓબીસીને આપવામાં આવેલા આરક્ષણથી અલગ છે અને તે તેમને આપવામાં આવેલા આરક્ષણને કોઈપણ રીતે અસર કરતું નથી. વેણુગોપાલે વધુમાં કહ્યું કે 1992માં સુપ્રીમ કોર્ટે પોતે જ ચુકાદો આપ્યો હતો કે 50 ટકાથી વધુ અનામત આપવી જોઈએ નહીં. 50 ટકા જગ્યા સામાન્ય વર્ગના લોકો માટે છોડી દેવામાં આવે. આ આરક્ષણ માત્ર 50 પર્સન્ટાઈલમાં આવતા સામાન્ય વર્ગના લોકો માટે છે. તે બાકીના 50 ટકા બ્લોકને ખલેલ પહોંચાડતું નથી. તેમણે કહ્યું કે સામાન્ય વર્ગના લોકો જ આવીને કહી શકે છે કે તેમને માત્ર 10 ટકા અનામત શા માટે આપવામાં આવી રહી છે.
સામાન્ય વર્ગની કુલ સંખ્યાના 18.2% લોકો ઈડબલ્યુએસ શ્રેણીમાં
એટર્ની જનરલે બેંચને કહ્યું, પ્રથમ વખત ઈડબ્લ્યુએસને આરક્ષણ આપવામાં આવ્યું છે. તેઓએ એસઇબીસી અને ઈડબ્લ્યુએસ શ્રેણી વચ્ચેના તફાવત પર ભાર મૂકતા કહ્યું હતું કે બંને અલગ જૂથો છે. વેણુગોપાલે, નીતિ આયોગ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા ’બહુ-પરિમાણીય ગરીબી સૂચકાંક’નો ઉલ્લેખ કરતા જણાવ્યું હતું કે, એકંદરે, સામાન્ય શ્રેણીની કુલ વસ્તીના 18.2 ટકા ઈડબ્લ્યુએસની છે. જ્યાં સુધી આંકડાઓનો સંબંધ છે, તે કુલ વસ્તીના આશરે 3.5 કરોડ હશે,તેમણે કહ્યું.
