ખરીદદારો દ્વારા અનિયમિત ચુકવણીને પગલે એમએસએમઇ સંકટમાં: આ સમસ્યા માત્ર ઉદ્યોગો માટે નહીં સપ્લાય ચેઇન અને અર્થતંત્ર માટે પણ બાધારૂપ
કલ્પના કરો કે પગારના દિવસને ત્રણ દિવસ વીતી ગયા હોવા છતાં, તમારા ખાતામાં પૈસા જમા થયા નથી એટલું જ નહીં, પરંતુ તે ક્યારે આવશે તેની પણ તમને કોઈ માહિતી નથી. આ પ્રકારની અનિશ્ચિતતા સાથે તમે કેવી રીતે ખર્ચ અને બચત કરવાની યોજના બનાવો છો?
ભારતના મોટાભાગના એમએસએમઇ કઈક આ પ્રકારની સમસ્યાથી જ પીડાઈ રહ્યા છે. ખરીદદારો માલ અને સેવાઓનો ખ્યાલ રાખે છે, પરંતુ નિયમિતપણે ચૂકવણીમાં વિલંબ કરે છે. એમએસએમઇના ખરીદદારો પાસે આવા રૂ. 10.7 લાખ કરોડ અટવાયેલા છે, જે નાણાકીય વર્ષ 2020-21 માટે ભારતના ગ્રોસ વેલ્યુ એડેડની 6% રકમ છે.
વિલંબિત ચૂકવણી એ એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે જે માત્ર એમએસએમઇના વિકાસને અસર કરે છે. પરંતુ સપ્લાય ચેઇનને પણ વિક્ષેપિત કરે છે અને અર્થતંત્રને અસર કરે છે. વિશ્વભરના મોટા ભાગના સાહસો તેમના ખરીદદારોને લોન આપીને વેપાર કરે છે અને પરિણામે તેઓને સમયસર ચૂકવણી કરવામાં સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે. મોટાભાગના યુરોપ, યુએસ, જાપાન અને ભારતમાં વિલંબિત ચૂકવણીને તપાસવા અને તાત્કાલિક ચૂકવણીને પ્રોત્સાહિત કરવાના કાયદા છે. યુ.એસ.માં, પ્રોમ્પ્ટ પેમેન્ટ એક્ટ માત્ર સરકારી કોન્ટ્રાક્ટરો પૂરતો મર્યાદિત છે, યુરોપમાં લેટ પેમેન્ટ ડાયરેક્ટિવ તમામ વ્યાપારી વ્યવહારોને આવરી લે છે, અને જાપાન કોર્પોરેશનો અને સરકાર બંનેને સપ્લાય કરતા પેટા કોન્ટ્રાક્ટરોનું રક્ષણ કરે છે. તે ભારતના તમામ સૂક્ષ્મ અને નાના સાહસોને લાગુ પડે છે.
આ કાયદાઓ સામાન્ય રીતે માલ અને સેવાઓની ડિલિવરી પછી સપ્લાયરોએ ચૂકવણી કરવાની આવશ્યકતા હોય તેવા દિવસોની મહત્તમ સંખ્યાને વ્યાખ્યાયિત કરે છે અને સામાન્ય રીતે વિલંબને દંડ કરે છે. આમ કરવાથી, આ કાયદાઓ નાના વ્યવસાયો માટે પર્યાપ્ત પ્રવાહિતા સુનિશ્ચિત કરવાનો અને સાહસોને ચૂકવણીમાં વિલંબના કિસ્સામાં તેમને વળતર અને કાનૂની આશ્રય પૂરો પાડવાનો હેતુ ધરાવે છે.
જો કે, નબળા અમલીકરણને કારણે સમસ્યાને કાબૂમાં લેવામાં કાયદાઓને મર્યાદિત સફળતા મળી છે. કાનૂની પ્રક્રિયા લાંબી અને ખર્ચાળ છે તેમજ ખરીદનાર-સપ્લાયરના સંબંધોમાં તાણ લાવે છે, જે વ્યવસાયને પુનરાવર્તિત કરવા માટે હાનિકારક છે. તેથી સપ્લાયર એન્ટરપ્રાઇઝે ઘણીવાર અન્ય માધ્યમો માટે પસંદગી દર્શાવી છે જેમ કે ટૂંકા ગાળાના ઉધાર, ડિસ્કાઉન્ટેડ ચૂકવણી સ્વીકારવી અથવા પર્યાપ્ત કાર્યકારી મૂડીની ખાતરી કરવા માટે ટૂંકા અને લાંબી ચુકવણીની શરતો સાથે ખરીદદારોનું મિશ્રણ હોવું. માર્કેટ સોલ્યુશન્સ જેમ કે વર્કિંગ કેપિટલ લોન, બિઝનેસ ક્રેડિટ ઈન્સ્યોરન્સ અને ઈન્વોઈસ ડિસ્કાઉન્ટિંગનો ઉપયોગ એન્ટરપ્રાઈઝ ચલાવવા માટે પૂરતી તરલતાની ખાતરી કરવા માટે શમનના પગલાં તરીકે થાય છે. આ ઉકેલો તાઇવાન અને દક્ષિણ કોરિયા જેવા દેશોમાં સૌથી વધુ પ્રચલિત છે.
જ્યારે તાઇવાન તમામ મુખ્ય અર્થતંત્રોમાં ચુકવણીની શરતોનું શ્રેષ્ઠ પાલન કરે છે, ત્યારે તેની પાસે સપ્લાયરો દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી સૌથી લાંબી ચુકવણીની શરતો પણ છે. આ ઉકેલોની હાજરી એન્ટરપ્રાઇઝને લાંબા સમય સુધી ચુકવણીની શરતો પ્રદાન કરવા અને ડિફોલ્ટ્સની અસરને ઘટાડવા માટે સક્ષમ બનાવે છે.
માર્કેટ સોલ્યુશન્સ કામ કરવા માટે, ઔપચારિક નાણાકીય સંસ્થાઓએ નાના વ્યવસાયો માટેના અવરોધોને દૂર કરવાની જરૂર છે. તાઇવાન અને દક્ષિણ કોરિયા તમામ મોટા અર્થતંત્રોમાં એસએમઇ નું સૌથી વધુ નાણાકીય કવરેજ ધરાવે છે, જેમાં એસએમઇ ઔપચારિક નાણાકીય સંસ્થાઓ દ્વારા આપવામાં આવતા કુલ ધિરાણમાં મોટા ભાગનો હિસ્સો ધરાવે છે. જ્યાં ઔપચારિક નાણાકીય સંસ્થાઓ નાના વ્યવસાયોને સેવા આપવા તૈયાર ન હોય તેવા દેશોમાં માર્કેટ સોલ્યુશન્સની મર્યાદિત અસર હોય છે.
આમાંના કેટલાક સોલ્યુશન્સ માટે ખરીદનારની સક્રિય ભાગીદારીની પણ જરૂર હોય છે, જેમ કે ઇન્વોઇસ ડિસ્કાઉન્ટિંગમાં જ્યાં ખરીદદારોએ ડિસ્કાઉન્ટ આપવામાં આવે તે પહેલાં ઇન્વોઇસ સ્વીકારવાનું જરૂરી હોય છે. નબળા ત્વરિત ચુકવણીની સિસ્ટમ ધરાવતા દેશોમાં, આ ઉકેલોની અસરકારકતા ઓછી અને શંકાસ્પદ રહે છે.