લિથિયમ-આયન બેટરીમાં કાર્બનિક પ્રવાહી ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સનો ઉપયોગ, જે ઉચ્ચ તાપમાન પર કામ બની જાય છે જ્વલનશીલ
અબતક, નવી દિલ્હી : લિથિયમ-આયન બેટરીઓ, પછી ભલે તે કાર અથવા ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોમાં ઉપયોગમાં લેવાતી હોય, જો તેઓ અયોગ્ય રીતે ઉત્પાદિત અથવા ક્ષતિગ્રસ્ત હોય, અથવા જો બેટરીનું સંચાલન કરતું સોફ્ટવેર યોગ્ય રીતે રચાયેલ ન હોય તો આગ લાગી શકે છે.
ઇલેક્ટ્રિક કારમાં લિથિયમ-આયન બેટરીની મુખ્ય નબળાઈ કાર્બનિક પ્રવાહી ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સનો ઉપયોગ છે, જે ઉચ્ચ તાપમાન પર કામ કરતી વખતે અસ્થિર અને જ્વલનશીલ હોય છે. ક્રેશ જેવી બાહ્ય શક્તિ પણ રાસાયણિક લિકેજ તરફ દોરી શકે છે. ઓટોમોટિવ એન્જિનિયરિંગના પ્રોફેસર કિમ પિલ-સૂએ જણાવ્યું હતું કે, “ઇવીમાં લાગેલી આગ માટે, આગના ચોક્કસ કારણને નિર્ધારિત કરવું હંમેશા ખૂબ જ મુશ્કેલ છે,વળી સત્તાવાળાઓ, કાર ઉત્પાદકો અને બેટરી ઉત્પાદકો વારંવાર સલામતીનું ચોક્કસ જોખમ શું છે તે જાહેર કરતા નથી.
હાલમાં ઇલેક્ટ્રિક કારમાં ઉપયોગમાં લેવાતી તમામ ત્રણ પ્રકારની લિથિયમ -આયન બેટરીઓ – નળાકાર, પ્રિઝમેટિક અને પાઉચ -પ્રકાર – કાર્યક્ષમતામાં મૂળભૂત રીતે સમાન છે, પરંતુ દરેકના ગુણદોષ છે. નળાકાર અને પ્રિઝ્મેટિક બેટરીઓ હાર્ડ મટિરિયલ્સમાં બંધ છે. પાઉચ-પ્રકાર સીલબંધ લવચીક વરખનો ઉપયોગ કરે છે અને પાતળા મેટલ બેગ દ્વારા સુરક્ષિત છે. નળાકાર બેટરીમાં વપરાતી ટેકનોલોજી જૂની છે અને સતત પરિણામ આપે છે.આ કોષો વિકૃતિકરણ વિના ઉચ્ચ આંતરિક દબાણનો સામનો કરી શકે છે.તેઓ સસ્તા પણ છે, જે તેમને મોટા પાયે ઉત્પાદન માટે આદર્શ બનાવે છે.પરંતુ તેઓ ભારે છે અને તેમનો આકાર કોષોને અન્ય બેટરી સ્વરૂપોની જેમ ગીચતાથી પેક થતો અટકાવે છે.
ટેસ્લા ઇન્ક મોટે ભાગે નળાકાર બેટરીનો ઉપયોગ કરે છે, કેટલીક એલજીઇએસ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે. પ્રિઝમેટિક બેટરીઓને નળાકાર કોષો કરતા સુરક્ષિત અને હળવા માનવામાં આવે છે અને, કારણ કે તે લંબચોરસ છે, વધુ ગીચતાથી ભરેલા હોઈ શકે છે. તેઓ નળાકાર કોષો કરતાં જગ્યાને વધુ સારી રીતે પ્ટિમાઇઝ કરે છે, પરંતુ સામાન્ય રીતે વધુ ખર્ચાળ હોય છે અને ટૂંકા જીવન ચક્ર ધરાવે છે. તેઓ પણ ફૂલી શકે છે.
નળાકાર અને પ્રિઝમેટિક કોષોની તુલનામાં, પાઉચ-પ્રકારનાં બેટરી કોષો હળવા અને પાતળા સેલ બનાવવાની પરવાનગી આપે છે. જો કે, તેઓ ફુલવા માટે સંવેદનશીલ હોય છે, અને ક્રેશમાં વધુ સંવેદનશીલ હોય છે, આગનું જોખમ વધારે છે. જીએમ અને હ્યુન્ડાઇ મોટર એલજી એનર્જી સોલ્યુશન (અગાઉ એલજી કેમ) માંથી પાઉચ બેટરી કોષોનો ઉપયોગ કરે છે. ફોક્સવેગને જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષની શરૂઆતમાં તે એલજી અને એસકે ઇનોવેશન કંપની લિમિટેડ દ્વારા બનાવેલા પાઉચ-સ્ટાઇલ કોષોથી દૂર પ્રિઝ્મેટિક ટેકનોલોજી તરફ જશે.
ચીનની BYD Co જેવી કંપનીઓ EV બેટરી કોષો ઉત્પન્ન કરે છે જે લિથિયમ આયર્ન ફોસ્ફેટ કેથોડ્સનો ઉપયોગ કરે છે, જે આગ પકડવાની ઓછી સંભાવના ધરાવે છે, પરંતુ નિકલ કોબાલ્ટ મેંગેનીઝ કેથોડનો ઉપયોગ કરતા પ્રમાણભૂત કોષો જેટલી એનર્જી સંગ્રહિત કરવામાં સક્ષમ નથી.જીએમ સહિત અન્ય નિકલ- કોબાલ્ટ- મેંગેનીઝ- એલ્યુમિનિયમ (એનસીએમએ) ટેકનોલોજી જેવી વિવિધ રસાયણશાસ્ત્રનું પરીક્ષણ કરી રહ્યા છે, જે ઓછા કોબાલ્ટનો ઉપયોગ કરે છે, જેનાથી કોષો વધુ સ્થિર અને સસ્તા બને છે.
ચાઇનીઝ બેટરી ઉત્પાદક CATL એ ગયા મહિને સોડિયમ-આયન બેટરીનું અનાવરણ કર્યું જેમાં લિથિયમ, કોબાલ્ટ અથવા નિકલનો સમાવેશ થતો નથી. ટોયોટા મોટર કોર્પ સહિત સંખ્યાબંધ કંપનીઓ સોલિડ-સ્ટેટ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ સાથે બેટરી કોષો પણ વિકસાવી રહી છે, જે ઓવરહિટીંગ સમસ્યાઓ અને આગના જોખમને ઘટાડી શકે છે, પરંતુ વ્યાપારીકરણમાં વધુ ત્રણથી પાંચ વર્ષ લાગી શકે છે.
