- મોનેટરી પોલિસી કમિટીની ત્રણ દિવસની બેઠક પૂર્ણ: રેપોરેટ 6.5% જ રહેવાની આરબીઆઇ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસની જાહેરાતતક,
- રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયાની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ બુધવારે તેની બેઠક શરૂ કરી હતી, જે આજે પૂર્ણ થઈ છે. આ બેઠકમાં સતત આઠમી વખત રેપો રેટને 6.5 ટકા પર યથાવત રાખવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામોની ઘોષણા બાદ એમપીસીની આ પ્રથમ બેઠક છે. એપ્રિલમાં સેન્ટ્રલ બેંકે રેપો રેટને 6.5 ટકા પર યથાવત રાખવાનો અને નાણાકીય નીતિમાં ’પાછી ખેંચી લેવાયેલી એકમોડેટીવ’ નીતિની સ્થિતિ જાળવી રાખવાનો નિર્ણય લીધો હતો. બંને નિર્ણયો આરબીઆઇ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસની આગેવાની હેઠળની છ સભ્યોની એમપીસી દ્વારા બહુમતી 5:1 મતદાનમાં લેવામાં આવ્યા હતા. દેશમાં 80 કરોડ લોકોને અનાજ આપવાની જે યોજના ચાલી રહી છે જેનાથી સરકાર ઉપર ભારણ વધી રહ્યું હોય તે પણ રેપોરેટને અસર કરી રહ્યું છે.
આરબીઆઈ દ્વારા રેપો રેટને સ્થિર રાખવાથી, રેપો રેટ સાથે જોડાયેલા તમામ બાહ્ય બેન્ચમાર્ક ધિરાણ દરો વધશે નહીં, જેથી ઋણ લેનારાઓને રાહત મળશે કારણ કે તેમના ઇએમઆઇ વધશે નહીં. શા માટે દરો યથાવત રાખવામાં આવ્યા છે તેના પર, આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે એપ્રિલમાં કહ્યું હતું કે ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં અનિશ્ચિતતા સતત પડકારો ઊભી કરે છે, એમપીસી ફુગાવાના વધારાના જોખમો પ્રત્યે સચેત રહે છે જે ડિફ્લેશનના માર્ગને પાટા પરથી ઉતારી શકે છે. બે વર્ષ પહેલાં, આ સમયની આસપાસ, જ્યારે એપ્રિલ 2022માં સીપીઆઇ ફુગાવો 7.8 ટકાની ટોચે પહોંચ્યો હતો.
વર્ષ 2024 ના પ્રથમ ચાર મહિનામાં 7.7 ટકાની સરેરાશ સાથે ખાદ્ય અને પીણાંમાં સતત ફુગાવો, એક મહત્વપૂર્ણ પડકાર છે. શાકભાજી અને કઠોળમાં ઊંચો ફુગાવો અને હીટવેવ અને પાણીના ઘટતા સ્તરને કારણે પાકના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થવાનું જોખમ જેવા પરિબળો ખાદ્ય ફુગાવામાં ઉમેરાયા છે.
અહેવાલ મુજબ, કઠોળ, મસાલા અને અનાજ જેવી બિન-નાશવહી ખાદ્ય કેટેગરીમાં ફુગાવાના વલણોને કારણે વ્યાપક ભાવ દબાણ અંગે ચિંતા ઉભી કરે છે.
કેરએજ રિપોર્ટ વૈશ્વિક કોમોડિટીના વધતા ભાવો, ખાસ કરીને ઔદ્યોગિક ધાતુઓ, જે છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં લગભગ 20 ટકા વધ્યા છે તેના કારણે ઊભા થયેલા જોખમોને પણ પ્રકાશિત કરે છે. આ વધતા ઈનપુટ ખર્ચનો બોજ સંભવિતપણે ગ્રાહકો પર પસાર થઈ શકે છે, જેના પર વધુ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે.
આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે ફુગાવાને 4 ટકાના લક્ષ્ય સુધી નીચે લાવવાની મધ્યસ્થ બેંકની પ્રતિબદ્ધતા પર સતત ભાર મૂક્યો છે. અસ્થિર ખાદ્ય ફુગાવો હોવા છતાં, ખાદ્યપદાર્થો અને બળતણને બાદ કરતા મુખ્ય ફુગાવો ઘટતો વલણ દર્શાવે છે. જો કે, મોંઘવારી અને આર્થિક સ્થિરતા પર હવામાન પરિવર્તનની અસર અંગે ચિંતા રહે છે.
મોટી આર્થિક ઉથલપાથલ નહિ થાય તો એપ્રિલ 2025 સુધી રેપોરેટ યથાવત રહેશે
નિષ્ણાંતો જણાવી રહ્યા છે કે જો મોટી આર્થિક ઉથલ પાથલ નહિ થાય તો એપ્રિલ 2025 સુધીમાં રેપોરેટ યથાવત રહેશે. રિઝર્વ બેન્ક દ્વારા સતત 8 વખતથી રેપોરેટમાં કોઈ ફેરફારો કરવામાં આવ્યો નથી. હજુ પણ આ સ્થિતિ યથાવત જ રહે તેવી શક્યતાઓ સેવાઈ રહી છે.
