સમગ્ર શ્રાવણ માસમાં ચાર સોમવાર, એક પ્રદોષ અને એક શિવરાત્રી આ બધા યોગો શ્રાવણ માસમાં એક સાથે આવે છે. શિવનો શ્રાવણ મહિનો અનેક તહેવારો લઈને આવે છે. શ્રાવણ માસમાં કૃષ્ણ પક્ષની છઠ્ઠી તિથિને કુચના છઠ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે મહિલાઓ તેમના પુત્રોના લાંબા આયુષ્ય માટે વ્રત રાખે છે અને સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના કરે છે. રાંધણ છઠ્ઠના દિવસે મહિલાઓ ઘરે વિવિધ વાનગીઓ બનાવે છે. રાત્રે ઘરનો ચૂલો સાફ કરીને ચૂલો સળગાવવામાં આવે છે. શીતળા સાતમના દિવસે શીતળા માતાની પૂજા કર્યા બાદ આ વાનગીઓને ઠંડુ કરીને ખાવામાં આવે છે.
રાંધણ છઠ્ઠની પૌરાણિક કથા
માન્યતા અનુસાર, રાંધણ છઠના દિવસે માતા શીતળા દરેક ઘરમાં દર્શન કરવા આવે છે. અને મિજબાની ચૂલા પર થતી હોવાથી સાંજે જ સ્ટવ કે ગેસ બંધ કરી દેવામાં આવે છે. જો તમારા ઘરમાં ચુલામાંથી માતા શીતલાને ઠંડક મળે છે. તો માતા શીતળા સુખના આશીર્વાદ લઈને બીજા ઘરે જાય છે. તેથી રાંધણ છઠના દિવસે સાંજે ગેસ બંધ કરવાની પરંપરા છે. આધુનિક સમયમાં ગેસ આવી ગયો છે. તેથી ચૂલાને બદલે ગેસ સળગાવવાની પરંપરા છે. એક દિવસ ઠંડુ ખોરાક ખાવાથી તમારા શરીરના અન્ય વિકારો પણ શાંત થાય છે. અને શરીર એકદમ સ્વસ્થ બને છે.
પૂજા કેવી રીતે કરવી
સવારે ઉઠીને સ્નાન કરવું જોઈએ અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરવા જોઈએ. વિધિ પ્રમાણે પૂજા કરીને વ્રત રાખો. સાંજની પૂજા પછી ફળ પીરસવામાં આવે છે.
આ વ્રત કરવાથી બાળકને લાંબુ આયુષ્ય અને ધનની પ્રાપ્તિ થાય છે.
આ વ્રત દરમિયાન ઘણા નિયમોનું પાલન કરવું જરૂરી છે. છઠ વ્રત દરમિયાન ગાયનું દૂધ કે દહીંનો ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. આ સિવાય ગાયનું દૂધ કે દહીંનું સેવન પણ વર્જિત માનવામાં આવે છે. આ દિવસે માત્ર ભેંસનું દૂધ અથવા દહીંનું સેવન કરવામાં આવે છે. આ સિવાય હળ દ્વારા ખેડેલું કોઈ પણ અનાજ કે ફળ ખાઈ શકાતું નથી.
