7 વર્ષમાં આંકડો 2,800 કરોડે પહોંચ્યો
એક નાનકડો ફેરફાર ઘણીવાર ખૂબ અસરકારક સાબિત થાય છે. ભારતીય રેલ્વેએ સાત વર્ષ પહેલા તેના પ્રવાસ નિયમોમાં કરેલા ફેરફારોથી ગર્વ અનુભવ્યો છે. રેલ્વેએ સાત વર્ષમાં 2,800 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી, જે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતા બાળકો સાથે સંબંધિત નિયમોમાં ફેરફાર સાથે સંબંધિત છે. જેના કારણે વર્ષ 2022-23માં 560 કરોડ રૂપિયાની કમાણી થઈ છે. રેલ્વે મંત્રાલયે 31 માર્ચ, 2016 (રેલવેના બાળ મુસાફરીના નિયમો) ના રોજ જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ પાંચ વર્ષથી 12 વર્ષની વયના બાળકો (જેને રિઝર્વ કોચમાં અલગ બર્થ અથવા સીટની જરૂર હોય) માટે સંપૂર્ણ ભાડું લેવામાં આવશે.
રેલવેએ આ બદલાયેલ નિયમ 21 એપ્રિલ 2016થી લાગુ કર્યો હતો. માહિતી અધિકાર (આરટીઆઈ) કાયદા હેઠળ સેન્ટર ફોર રેલવે ઈન્ફોર્મેશન સિસ્ટમ્સ (સીઆરઆઈએસ) તરફથી મળેલા જવાબમાં જાણવા મળ્યું છે કે બાળકો સંબંધિત નિયમોમાં ફેરફાર કરીને રેલવેએ સાત વર્ષમાં 2,800 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી છે. CRIS, રેલવે મંત્રાલય હેઠળ, ટિકિટિંગ અને પેસેન્જર હેન્ડલિંગ, નૂર સેવાઓ, રેલ ટ્રાફિક નિયંત્રણ અને કામગીરી જેવા મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં IT ઉકેલો પૂરા પાડે છે.
પહેલા કયા નિયમો હતા?
21 એપ્રિલ, 2016 પહેલા ભારતીય રેલ્વે પાંચથી 12 વર્ષની વયના બાળકોને અડધા ભાડામાં બર્થ આપતી હતી. બીજો વિકલ્પ એવો પણ હતો કે જો બાળક અલગ બર્થ લેવાને બદલે સાથેના પુખ્ત વ્યક્તિની બર્થ પર મુસાફરી કરે તો પણ તેણે અડધું ભાડું ચૂકવવું પડશે. આરટીઆઈ હેઠળ માંગવામાં આવેલી માહિતીમાં સીઆરઆઈએસએ જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા સાત વર્ષમાં 3.6 કરોડથી વધુ બાળકોએ આરક્ષિત સીટ અથવા બર્થનો વિકલ્પ પસંદ કર્યા વિના અડધું ભાડું ચૂકવીને મુસાફરી કરી છે. બીજી બાજુ, 10 કરોડથી વધુ બાળકોએ અલગ બર્થ અથવા સીટ પસંદ કરી અને સંપૂર્ણ ભાડું ચૂકવ્યું.
70 ટકાએ સંપૂર્ણ ભાડું ચૂકવ્યું
આરટીઆઈમાં બહાર આવ્યું છે કે રેલવેમાં મુસાફરી કરતા કુલ બાળકોમાંથી લગભગ 70 ટકા બાળકો સંપૂર્ણ ભાડું ચૂકવીને બર્થ અથવા સીટ લેવાનું પસંદ કરે છે. CRIS એ બાળકોની બે શ્રેણીઓ માટે ભાડાના વિકલ્પોના આધારે નાણાકીય વર્ષ 2016-17 થી 2022-23 સુધીના આંકડા આપ્યા છે.