નવરાત્રિના નવ દિવસ દરમિયાન દેવીના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં નવરાત્રીનો તહેવાર ખૂબ જ વિશેષ છે. ભારતના વિવિધ શહેરોમાં તમને આ તહેવારની ઝલક જોવા મળશે. નવરાત્રિના દિવસોમાં માતાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. નવરાત્રિના ત્રીજા દિવસે ચંદ્રને ધારણ કરનાર દેવી માતા ચંદ્રઘંટાનું પૂજન કરવામાં આવે છે. જ્યારે દરરોજ અલગ-અલગ દેવીની પૂજા કરવામાં આવે છે ત્યારે તેમને અલગથી પ્રસાદ પણ ચઢાવવામાં આવે છે. ત્રીજા દિવસે લવિંગ, એલચી, પંચમેવા અને દૂધમાંથી બનેલી મીઠાઈઓ દેવીને અર્પણ કરી શકાય છે. આ સિવાય એવું કહેવાય છે કે દેવીને કેસરની ખીર ખૂબ જ પસંદ છે. તો જુઓ અહીં કેસર-પંચમેવા ખીર બનાવવાની રીત.
કેસર-પંચમેવા ખીર એ રીચ, ક્રીમી અને સુગંધિત ભારતીય મીઠાઈ છે જે ખાસ પ્રસંગો અને તહેવારો માટે યોગ્ય છે. આ પરંપરાગત મીઠાઈમાં કેસર (કેસર), સૂકા ફળો (પંચમેવા) અને દૂધની ભલાઈ સાથે સ્વર્ગીય સારવાર બનાવવામાં આવે છે.
કેસર-પંચમેવા ખીર બનાવવાની સામગ્રી:
ફુલ ફેટ દૂધ
મખાને
પિસ્તા
બદામ
કાજુ
કિસમિસ
ઘી
ખાંડ
એલચી પાવડર
ખીર કેવી રીતે બનાવવી
ખીર બનાવવા માટે સૌપ્રથમ કેસરને ટીશ્યુ પેપરમાં લપેટીને ગરમ તવા પર થોડીવાર શેકી લો. પછી ગરમ દૂધ લો અને તેમાં કેસર નાખીને થોડી વાર રાખો. ત્યાં સુધી મખાના, પિસ્તા, બદામ અને કાજુને સારી રીતે સમારી લો. પિસ્તા, બદામ અને કાજુને સંપૂર્ણપણે બારીક કાપી લો. હવે એક કડાઈમાં ઘી નાખીને આ બધી વસ્તુઓ ક્રિસ્પી થાય ત્યાં સુધી તળો. હવે તેને બાજુ પર રાખો અને પછી દૂધને ભારે તળિયાવાળા વાસણમાં ગરમ કરવા માટે મૂકો. દૂધ બરાબર ગરમ થઈ જાય એટલે તેને ધીમી આંચ પર ચડવા દો. દૂધ બરાબર ઘટ્ટ થાય ત્યાં સુધી પકાવો. આમાં ઓછામાં ઓછો 15 થી 20 મિનિટનો સમય લાગશે. જ્યારે તે ઘટ્ટ થઈ જાય ત્યારે તેમાં ડ્રાય ફ્રૂટ્સ ઉમેરીને બરાબર મિક્ષ કરી લો. ત્યારબાદ પલાળેલા કેસરને સારી રીતે મિક્સ કરીને ક્રશ કરી લો. હવે આ કેસર દૂધને પણ મિક્સરમાં ઉમેરો. બરાબર મિક્સ કરો. હવે તેમાં ખાંડ અને એલચી પાવડર ઉમેરો. બરાબર મિક્સ કરો અને પછી આનંદ લો.
ટિપ્સ અને વેરીએશન:
શ્રેષ્ઠ સ્વાદ અને રંગ માટે ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા કેસરનો ઉપયોગ કરો.
સ્વાદ અનુસાર ખાંડની માત્રા એડજસ્ટ કરો.
જરદાળુ અથવા ક્રેનબેરી જેવા અન્ય સૂકા ફળો ઉમેરો.
ક્રીમીયર ટેક્સચર માટે કન્ડેન્સ્ડ મિલ્કનો ઉપયોગ કરો.
ઠંડુ સર્વ કરવા માટે રેફ્રિજરેટ કરો.
મહત્વ:
કેસર-પંચમેવા ખીર તેના શુભ ઘટકોને કારણે લગ્ન, દિવાળી અને નવરાત્રી જેવા ખાસ પ્રસંગોમાં પીરસવામાં આવે છે:
કેસર સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્યનું પ્રતીક છે.
સૂકા ફળો વિપુલતા અને સંપત્તિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
પોષક લાભો:
આ ડેઝર્ટ ઓફર કરે છે
દૂધમાંથી પ્રોટીન અને કેલ્શિયમ
ચોખા અને સૂકા ફળોમાંથી ફાઇબર
કેસર અને બદામમાંથી એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ
ખાસ પ્રસંગોએ આ આનંદકારક કેસર-પંચમેવા ખીરનો આનંદ માણો અને સમૃદ્ધ સ્વાદ અને ટેક્સચરનો સ્વાદ માણો.