સગીરાના દુષ્કર્મના ‘અપવાદરૂપ’ કેસમાં સુપ્રિમનો ચુકાદો
આઇપીસીની કલમ 375 પૈકી 2 હેઠળ સગીર પત્ની સાથે બંધાયેલા જાતીય સંબંધને દુષ્કર્મ સાથે નહીં જોડવા સુપ્રીમનો ચુકાદો
સુપ્રીમ કોર્ટે તાજેતરમાં ભારતીય દંડ સંહિતાના અપવાદ સ્વરૂપ આઇપીસીની કલમ 375 પૈકી 2 પર આધાર રાખીને સગીર પત્ની સાથે બળાત્કારના ગુના માટે દોષિત ઠેરવવામાં આવેલા પતિને નિર્દોષ જાહેર કર્યો હતો. ઉલ્લેખનીય છે કે, આ કલમ હેઠળ જો પત્ની 15 વર્ષથી વધુ ઉંમરની હોય તો વૈવાહિક દુષ્કર્મની સજામાંથી મુક્તિ આપવામાં આવે છે.
જસ્ટિસ બી.આર. ગવઈ અને જસ્ટિસ સંજય કરોલની ખંડપીઠ એક એવી અપીલ પર વિચારણા કરી રહી હતી જે પ્રોટેક્શન ઓફ ચિલ્ડ્રન ફ્રોમ સેક્સ્યુઅલ ઓફેન્સ એક્ટ,(પોકસો) 2012 હેઠળ પતિને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યો હતો. પોક્સો એક્ટ નવેમ્બર 2012માં અમલમાં આવ્યો ત્યારથી તેની કોઈ પૂર્વવર્તી અસર થશે નહીં, તેવું ન્યાયાધીશે જણાવ્યું હતું. જો કે બચી ગયેલી વ્યક્તિ 16 વર્ષથી ઓછી વયની સગીર હોવાથી સંમતિનો પ્રશ્ન અપ્રસ્તુત હતો અને અપીલ કરનાર ગુના માટે દોષિત ઠેરવવા માટે જવાબદાર હતો તેવું હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું.
જો કે, જસ્ટિસ ગવઈની આગેવાની હેઠળની સર્વોચ્ચ અદાલતની બેન્ચે અલગ વલણ અપનાવ્યું હતું. કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે ફરિયાદીએ એક એફિડેવિટ દાખલ કરી છે જેમાં જણાવ્યું છે કે તેણીએ અપીલ કરનાર સાથે લગ્ન કર્યા હતા અને લગ્નમાં એક બાળકનો પણ જન્મ થયો છે. અપીલકર્તાએ દલીલ કરી હતી કે તેણે ફરિયાદી સાથે લગ્ન કર્યા હતા અને તેમનો સંબંધ સહમતિથી હતો
કલમ 375ના અપવાદ 2 પર આધાર રાખીને કોર્ટે કહ્યું કે, ભોગ બનનાર સગીરાની ઉંમર 15 વર્ષથી વધુની છે અને તેમની વચ્ચે સહમતીથી સંબંધ બંધાયો હોવાથી આ મામલાને દુષ્કર્મ સાથે જોડી શકાય નહીં.
કાનૂની સ્થિતિની રૂપરેખા આપ્યા પછી બેન્ચે કહ્યું, રેકર્ડ પર મૂકવામાં આવેલા પુરાવાઓ પરથી તે સ્પષ્ટ થશે કે ફરિયાદી 15 વર્ષથી વધુ ઉંમરના હતા જ્યારે જાતીય કૃત્ય થયું હોવાનો આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો હતો જેના પરિણામે ફરિયાદી ગર્ભવતી થઈ હતી. પરિણામે પ્રતીતિ ટકાઉ નથી. અપીલ મંજૂર છે અને અપીલકર્તાને આરોપોમાંથી મુક્ત કરવામાં આવે છે. જો અન્ય કોઈ કેસમાં જરૂરી ન હોય તો તેને સ્વતંત્રતા પર સેટ કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવે છે. આરોપીઓના જામીન બોન્ડ છૂટી જશે.
