1961માં 1,500 રૂપિયાથી શરૂ થયેલ ડિપોઝિટ ઇન્શ્યોરન્સ કવરેજ ધીમે ધીમે 1993માં વધારીને 1 લાખ થયું, 2020માં તે 5 લાખે પહોંચ્યું
અબતક, નવી દિલ્હી
કેન્દ્રીય નાણા મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે સામાન્ય બજેટ પહેલા લોકસભામાં આર્થિક સર્વે 2022 રજૂ કર્યો છે. આર્થિક સર્વેક્ષણ 2022 એ અહેવાલ આપ્યો છે કે થાપણ વીમા અને ક્રેડિટ ગેરંટી કોર્પોરેશન અધિનિયમ હેઠળ જાન્યુઆરી 2022 ની શરૂઆતમાં 1.2 લાખથી વધુ થાપણદારોને રૂ. 1,500 કરોડથી વધુની ચૂકવણી કરવામાં આવી હતી. વાસ્તવમાં, સોમવારે લોકસભામાં રજૂ કરાયેલા આર્થિક સર્વેક્ષણ 2021 અનુસાર, 1961માં તેની સ્થાપના થઈ ત્યારથી ડિપોઝિટ ઈન્સ્યોરન્સ એન્ડ ક્રેડિટ ગેરંટી કોર્પોરેશન હેઠળ 1.2 લાખથી વધુ થાપણદારોને રૂ. 1,500 કરોડ ચૂકવવામાં આવ્યા છે.
માહિતી અનુસાર, 1961માં 1,500 રૂપિયાથી શરૂ થયેલ ડિપોઝિટ ઇન્શ્યોરન્સ કવરેજ ધીમે ધીમે 1993માં વધારીને 1 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું હતું. તે પછી આ રકમ 2020 સુધી સ્થિર રહી. કેન્દ્રીય બજેટ 2020-21માં જાહેરાત બાદ બેંક દીઠ ડિપોઝિટ વીમા કવર 1 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 5 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું હતું. 2021 માં સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવેલ ડિપોઝિટ ઇન્સ્યોરન્સ એન્ડ ક્રેડિટ ગેરંટી કોર્પોરેશન (સુધારો) અધિનિયમ, ભારતમાં થાપણ વીમાના લેન્ડસ્કેપમાં નોંધપાત્ર ફેરફારો લાવ્યા. અધિનિયમ હેઠળ, કોર્પોરેશન વીમાકૃત બેંકના થાપણદારોને વીમાકૃત થાપણો ચૂકવવા માટે જવાબદાર છે. આવી જવાબદારી ત્યારે ઊભી થઈ શકે છે જ્યારે વીમાધારક બેંક સ્કીમ હેઠળ લિક્વિડેશન, પુન:નિર્માણ અથવા અન્ય કોઈપણ વ્યવસ્થામાંથી પસાર થાય છે, અને અન્ય બેંક દ્વારા મર્જ કરવામાં આવે છે અથવા હસ્તગત કરવામાં આવે છે. આ અધિનિયમ અમલમાં આવ્યો ત્યારથી, જાન્યુઆરી 2022ની શરૂઆત સુધીમાં 1.2 લાખથી વધુ થાપણદારોને રૂ. 1,500 કરોડથી વધુની ચૂકવણી કરવામાં આવી છે, એમ સર્વેમાં જણાવાયું છે.
હકીકતમાં, બેંક દીઠ થાપણદાર દીઠ રૂ. 5 લાખના થાપણ વીમા કવરેજ સાથે, માર્ચ 2021ના અંતે સંપૂર્ણ સુરક્ષિત ખાતાઓની સંખ્યા 2478 મિલિયન હતી, જે કુલ 2526 મિલિયન ખાતાઓની સંખ્યાના 98.1 ટકા છે, જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ચમાર્ક 80 ટકા હતો. તે જ સમયે, માર્ચ 2021 ના કુલ વીમા રકમ 76.2 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી, જે 50.9 ટકા હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે, ડિપોઝિટ ઈન્સ્યોરન્સ એન્ડ ક્રેડિટ ગેરંટી કોર્પોરેશન (સુધારા) બિલ, 2021 હેઠળ, થાપણદારોને મુશ્કેલીગ્રસ્ત બેંકો અથવા બેંકો પર આરબીઆઈ દ્વારા વ્યવહારો પર પ્રતિબંધની સ્થિતિમાં 90 દિવસની અંદર 5 લાખ સુધીની થાપણો મળશે.
