માંસાહારને ગેરકાયદેસર જાહેર કરનાર વિશ્ર્વનું પ્રથમ શહેર બનતું પાલીતાણા

• 250 માંસની દુકાનો બંધ કરવાની માંગણી કર્યા બાદ લેવાયો આ ઐતિહાસિક નિર્ણય

ગુજરાતના ભાવનગર જિલ્લામાં આવેલું પાલીતાણા વિશ્વનું પ્રથમ એવું શહેર જાહેર થયું છે જ્યાં માંસાહારી ખોરાક ગેરકાયદેસર છે.  આ ઐતિહાસિક નિર્ણય જૈન ધર્મના પ્રસિદ્ધ તીર્થધામ પાલિતાણામાં માંસના માંસ, વેચાણ અને વપરાશ માટે પ્રાણીઓની હત્યા ગેરકાયદેસર અને કાયદા દ્વારા સજાપાત્ર બનાવે છે.  શહેરમાં લગભગ 250 માંસની દુકાનો બંધ કરવાની માંગણી કરતા લગભગ 200 જૈન સાધુઓના પ્રદર્શન બાદ આ પગલું લેવામાં આવ્યું હતું.

રાજકોટથી માંસાહારી ખાદ્યપદાર્થોના વેચાણને નિયંત્રિત કરતા ઓર્ડરોની શ્રેણી શરૂ થઈ છે.  આ આદેશોમાં જાહેર સ્થળોએ માંસાહારી ખોરાક તૈયાર કરવા અને પ્રદર્શિત કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો.  વડોદરાએ ટૂંક સમયમાં આ ઉદાહરણને અનુસર્યું, ત્યારબાદ જૂનાગઢ અને અમદાવાદે સમાન નિયમો લાગુ કર્યા.  માંસાહારી ખોરાકના વિરોધીઓએ દલીલ કરી હતી કે માંસનું પ્રદર્શન તેમની ભાવનાઓને ઠેસ પહોંચાડે છે અને લોકો, ખાસ કરીને બાળકો પર નકારાત્મક અસર કરે છે.  ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે પણ આ નિયમોને ટ્રાફિક જામ ઘટાડવા સાથે જોડ્યા હતા.

માંસાહારી ખોરાક સામે આ દબાણ ગુજરાત કે વિશ્વમાં નવું નથી.  ગુજરાતમાં, મહાત્મા ગાંધી શાકાહારનું પ્રતીક છે, અને તેમના ઉદાહરણને અનુસરવું એ લાખો લોકો માટે પવિત્ર ફરજ માનવામાં આવે છે.  મહાત્મા ગાંધી તેમના સમગ્ર જીવન દરમિયાન શાકાહારના હિમાયતી રહ્યા હતા, જોકે તેમણે તેમના શાળાના દિવસોમાં માંસનો પ્રયોગ કર્યો હતો.  તેમના મોટા ભાઈના મિત્રએ તેમને મટન ખાવા માટે સમજાવ્યા.  જો કે, ગાંધીએ તેમના માતા-પિતાના આદરને લીધે મોટાભાગે માંસાહારી ખોરાકનો ત્યાગ કર્યો હતો, જેઓ ધર્મનિષ્ઠ વૈષ્ણવો હતા – એક હિંદુ માન્યતા પ્રણાલીના અનુયાયીઓ જે કડક શાકાહારીનું સૂચન કરે છે.

પાલિતાણા અને અમદાવાદ જેવા શહેરોમાં નીતિઓ દ્વારા ગુજરાતમાં શાકાહાર તરફનું પરિવર્તન ઊંડા સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક મૂળને પ્રતિબિંબિત કરે છે.  તેમ છતાં, રાજ્યની વિકસતી ગતિશીલતા કેટરિંગ પ્રેક્ટિસ, પરંપરાને સંતુલિત કરવા અને વપરાશ પેટર્નમાં ફેરફાર સાથે જટિલ સંબંધ દર્શાવે છે.  જેમ જેમ ગુજરાત પ્રદેશમાં નેવિગેટ કરે છે તેમ, મહાત્મા ગાંધી અને સમકાલીન ધોરણો જેવી ઐતિહાસિક વ્યક્તિઓનો પ્રભાવ તેના રાંધણ લેન્ડસ્કેપને આકાર આપવાનું ચાલુ રાખે છે, જેમાં પાલીતાણા માંસાહારી ખોરાક પર પ્રતિબંધ મૂકનાર પ્રથમ શહેર બન્યું છે.

માંસાહારી ખાદ્યપદાર્થોના વેચાણને નિયંત્રિત કરતી ઓર્ડરની શ્રેણી રાજકોટથી શરૂ થઈ છે.  આ આદેશોમાં જાહેર સ્થળોએ માંસાહારી ખોરાક બનાવવા અને પ્રદર્શિત કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.  વડોદરાએ ટૂંક સમયમાં તેનું અનુસરણ કર્યું, જૂનાગઢ અને અમદાવાદે પણ સમાન નિયમોનો અમલ કર્યો.  માંસાહારી ખોરાકના વિરોધીઓએ દલીલ કરી હતી કે માંસનું પ્રદર્શન તેમની સંવેદનાઓને ઠેસ પહોંચાડે છે અને લોકો પર, ખાસ કરીને બાળકો પર નકારાત્મક અસર કરે છે.  ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે પણ આ નિયમોને ટ્રાફિકની ભીડ ઘટાડવા સાથે જોડ્યા હતા.