ગરીબીના કારણે ભુખમરાથી ૪૦.૨ ટકા પાકિસ્તાની બાળકો કુપોષણથી પીડાઈ રહ્યાં છે
ભારત સામે અણુ યુદ્ધ કરવાની વારંવાર શેખી મારતા પાકિસ્તાનનું અર્થતંત્ર સતત કળી રહ્યું છે. અમેરિકા, સાઉદી અરબ વગેરે જેવા દેશોની ભીખ પર જીવતા પાકિસ્તાનના અર્થતંત્રને પાટા પર ચડાવવા ઈમરાનખાન સરકાર દ્વારા પ્રયત્નો કરવામાં આવી રહ્યાં છે. પરંતુ આ પ્રયત્નો નિષ્ફળ નીવડી રહ્યાં હોય ધંધા-રોજગારની સ્થિતિ કડી રહી છે. બેરોજગારી અને મંદીના કારણે પાકિસ્તાની નાગરિકોની સ્થિતિ સતત કડી રહી છે. તાજેતરમાં આવેલા એક રીપોર્ટમાં ૫૦ ટકા પાકિસ્તાની નાગરિકોને બે ટંક ભોજનના પણ ફાફા પડી રહ્યાં છે. પાકિસ્તાની સરકાર લગભગ અડધા કુટુંબો ગરીબીને કારણે પોષક જરૂરિયાતો પૂરી પાડવામાં અસમર્થ છે.જેની સીધી અસર કુપોષણ અને અટકેલા વૃદ્ધિવાળા બાળકોને અસર થાય છે, એમ એક મીડિયા અહેવાલમાં ગઈકાલે પ્રથમ વખત થયેલા સર્વેને ટાંકીને જણાવ્યું છે. ધ નેશનલ ન્યુટ્રિશન સર્વે ૨૦૧૮ અનુસાર, ૫૦ ટકાથી વધુ પાકિસ્તાની પરિવારોને ગરીબીના કારણે દિવસમાં બે વખત ભોજની વંચિત રહે છે. લેતા રાખે છે, જેનાથી ગંભીર આહારની ખામી સર્જાય છે.
પાકિસ્તાનમાં આશરે ૪૦.૨ ટકા બાળકો લાંબી કુપોષણ અને સ્થિર વૃદ્ધિથી પ્રભાવિત છે, જે તેમના શારીરિક વિકાસને અવરોધે છે. રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય સેવાઓ મંત્રાલય (એનએચએસ) દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલી આ કવાયત આ વિગતો બહાર આવી છે. આ સર્વેમાં ૩૬.૯ ટકા પાકિસ્તાની ઘરોમાં ખોરાક અસુરક્ષિત રહે છે અને પર્યાપ્ત માત્રામાં પોસાય તેવો પોષણયુક્ત ખોરાકની વિશ્વસનીય પહોંચનો અભાવ જોવા મળતો હોવાનું બહાર આવ્યું હતું.
આ સર્વેનો ઉદ્દેશ પાકિસ્તાની બાળકોમાં કુપોષણની વધતી જતી સમસ્યા તરફ અધિકારીઓનું ધ્યાન આકર્ષિત કરવાનો છે. આ સર્વેમાં પાકિસ્તાનના ઇતિહાસમાં સૌથી મોટો છે અને આ ચારેય પ્રાંત, ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન અને પાકિસ્તાનના કબજા હેઠળના કાશ્મીરની ગ્રામીણ અને શહેરી વસ્તી બંનેને આવરી લઈ કરવામાં આવ્યો છે.
સર્વે ૧૪૫૩૨૪ મહિલાઓ, પાંચ વર્ષથી ઓછી વયના, ૭૬,૭૪૨ બાળકો અને ૧૦ થી ૧ વર્ષની વયના ૧,૪૫,૮૪૯ સગીર સહિતના ૧૧૫,૬૦૦ પરિવારોનો અભ્યાસપરી કરવામાં આવ્યો છે. સંશોધન કરતી ટીમોએ સહભાગીઓ પાસેથી લોહી અને પેશાબના નમૂના લીધા હતા અને તેમના ઘરની આસપાસ અને આસપાસના પાણીની ગુણવત્તા અને ગટરની પરિસ્થિતિની તપાસ કરી હતી કે જેથી તેમના શરીરના કુદરતી વિકાસને નક્કી કરવામાં આવે અને રોગો દ્વારા પીડિત છે કે પોષક તત્ત્વોની અછતના કારણે તે જાણી શકાય.
આ સર્વેના મુખ્ય તારણોમાં એક એ છે કે પાકિસ્તાનમાં ફક્ત ૪૮.૪ ટકા મહિલાઓએ બાળપણ દરમિયાન જ બાળકોને દૂધ પીવડાવ્યું હતું. તેમાં પણ કુપોષણ એ ઓછામાં ઓછું આંશિક વારસાગત મુદ્દો હોવાનું જણાયું છે કારણ કે જે મહિલાઓને તેમના આહારમાં જરૂરી પોષક તત્વોનો અભાવ હોય છે તેઓએ નબળા બાળકોને જન્મ આપ્યો છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ, અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારો સાથે મળીને, આર્થિક સુધારણા કાર્યક્રમના અમલીકરણને ટેકો આપવા માટે પાકિસ્તાન સરકાર સાથે મળીને કામ કરી રહ્યું છે. તાજેતરમાં જ આઇએમએફ દ્વારા પાકિસ્તાને આર્થિક સંકડામણને દૂર કરવા ૬ અબજ ડોલરના બેલઆઉટ પેકેજને મંજૂરી આપી હતી. પાકિસ્તાનમાં છેલ્લા પાંચ વર્ષથી ઓછી વયના દર ૧૦ બાળકોમાંથી ચાર બાળકો વિકાસની અછત અને શિક્ષણ અને જાગૃતિના અભાવથી પ્રભાવિત હોવાનું માલુમ પડ્યું હતું કે આ પાછળનું એક મહત્ત્વનું પરિબળ છે.
આ સર્વેમાં દેશમાં નોંધપાત્ર સંખ્યામાં પરિવારોમાં
છોકરીઓ કરતાં છોકરાઓની તરફેણમાં આહાર ભેદભાવ પણ મળ્યો છે. નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ચાઇલ્ડ હેલ્થના અધ્યક્ષ પ્રો.જમાલ રઝાએ
નોંધ્યું કે તે ચિંતાજનક છે કે પાકિસ્તાનમાં કુપોષણથી પીડિત બાળકોની ટકાવારી ૨૪
વર્ષ પહેલા જેવી જ છે. તેમણે સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન યોગ્ય આહારના મહત્વ પર ભાર
મૂક્યો હતો, અને માતાને અપેક્ષા રાખવાની વિનંતી કરી કે
તેઓ જે ખાય છે તે સીધા તેમના બાળકોમાં ટ્રાન્સફર થાય છે.
